Η ελληνική τεχνογνωσία στην προστασία των μνημείων φτάνει πολύ συχνά σε τόπους εκτός της χώρας, από δικούς μας επιστήμονες οι οποίοι συμμετέχουν σε μεγάλα έργα ανασκαφών, αναστήλωσης, συντήρησης, εκπαίδευσης, καθοδήγησης συντηρητών. Το βλέπουμε χρόνια στο έργο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων (ΕΚΒΜΜ), από το 1997 που ιδρύθηκε, με σκοπό την προώθηση της επιστημονικής έρευνας στους τομείς της μουσειολογίας και μουσειογραφίας, της ανασκαφής, συντήρησης και ανάδειξης των βυζαντινών και μεταβυζαντινών χώρων, μνημείων και έργων σε διεθνές επίπεδο.
Εκτοτε έχουμε πολλά παραδείγματα. Τη συντήρηση των εικόνων στο Μουσείο Μεσαιωνικής Τέχνης στην Κορυτσά, τη μελέτη αναστήλωσης του Ναού του Αγίου Αβερκίου στο χωριό Kurcunlu στη Θάλασσα του Μαρμαρά, την ξεχωριστή συνεργασία με το τμήμα αρχαιοτήτων της Ιορδανίας για τη συντήρηση των ψηφιδωτών δαπέδων της Μονής του Αγίου Λωτ στη νοτιοδυτική ακτή της Νεκράς Θάλασσας.
Eνα άλλο έργο που ανέλαβε το ΕΚΒΜΜ ήταν τα ψηφιδωτά δάπεδα στο «Κάθισμα» της Παναγίας, μνημείο του 5ου αιώνα, που ανήκει στο ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Επίσης η αναστήλωση και αποκατάσταση του Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου Αργυροκάστρου, καθώς και η συντήρηση των τοιχογραφιών και των εικόνων του, αλλά και των εικόνων του Εθνικού Μουσείου Μεσαιωνικής Τέχνης Κορυτσάς. Η αναστήλωση και επανάχρηση του Πύργου Νεμπόισα στο Βελιγράδι, η υποδειγματική συνεργασία με την Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης της Σόφιας για τη συντήρηση 52 βυζαντινών και μεταβυζαντινών εικόνων από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, αλλά και το επιτυχημένο πρόγραμμα για τη συντήρηση ψηφιδωτών και την επιμόρφωση συντηρητών στο Μουσείο της Χάμα στην κεντρική Συρία. Η ηλεκτρονική βάση δεδομένων που σώζεται είναι ανεκτίμητη.
Πρόσφατα το ΕΚΒΜΜ υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο Πολιτισμού της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας για τον βυζαντινό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Κουρμπίνοβο. Να τι θα πει πολιτιστική διπλωματία. Το έργο που κάνει αθόρυβα, ουσιαστικά και μεθοδικά από την ίδρυσή του, πριν από 24 χρόνια, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων με πρόεδρο τότε τον αείμνηστο Νίκο Ζία.