Υπάρχουν κάποιες περιστάσεις όπου μπροστά στο πηγαίο καλλιτεχνικό ταλέντο που ξεχειλίζει επί σκηνής, μένει κανείς άναυδος. Πόσο μάλλον όταν το εν λόγω ταλέντο ενσαρκώνεται από μια 17χρονη, η οποία παίζει στο πιάνο Σοπέν σαν να ήταν μαθητευόμενη του ίδιου του μεγάλου Πολωνού συνθέτη του 19ου αιώνα. Η Ρωσοαρμένισσα Εβα Γκεβοργιάν, που μας καθήλωσε το βράδυ της Κυριακής στο Αρχαίο Θέατρο του Πυθαγορείου στη Σάμο, είναι ωστόσο γεννημένη μόλις το 2004, έχοντας αποσπάσει ήδη βραβεία σε περισσότερους από 40 διεθνείς διαγωνισμούς για πιάνο. Στο νησί του ανατολικού Αιγαίου βρέθηκε για το Samos Young Aritsts Festival, το οποίο διεξάγεται αυτές τις ημέρες (μέχρι 13/8) στο Πυθαγόρειο, προσφέροντας βραδιές κλασικής –και όχι μόνο– μουσικής σε επισκέπτες και ντόπιους.
Η αλήθεια είναι πως η Σάμος έχει περάσει τα τελευταία χρόνια πολλά: μεγάλες πυρκαγιές τα καλοκαίρια, ένας καταστρεπτικός σεισμός τον περασμένο Οκτώβριο, συνεχιζόμενη προσφυγική κρίση. Τα σημάδια όλων αυτών των πληγών είναι εμφανή στο νησί, το οποίο παρ’ όλα αυτά συνεχίζει να υποδέχεται μεγάλο αριθμό τουριστών, τουλάχιστον από όσα είδαμε και ακούσαμε ευρισκόμενοι εκεί το περασμένο τριήμερο. Εν μέσω όλων αυτών, καταλαβαίνει κανείς πως φεστιβάλ όπως εκείνο που διοργανώνει για 11η φορά το Ιδρυμα Schwarz μοιάζουν με πολύτιμη ένεση πνευματικής ανάτασης και πολιτισμού.
Τσιγγάνικη τζαζ
Η αρχή για φέτος έγινε το βράδυ του Σαββάτου, σε ένα σχεδόν κατάμεστο θέατρο –τηρουμένων πάντα των υγειονομικών μέτρων σε σχέση με τη χωρητικότητα– όπου η κλασική μουσική παραχώρησε τη θέση της στην τσιγγάνικη τζαζ και στους εντυπωσιακούς αυτοσχεδιασμούς του 26χρονου Σάντρο Ρόι· ο τελευταίος ανακάλεσε με το βιολί του στη σκηνή το πνεύμα του μακρινού του προγόνου Τζάνγκο Ράινχαρντ, αλλά κι εκείνα του Τσικ Κορία και του Μάιλς Ντέιβις. Με το ανάλογο στυλ και την αυτοπεποίθηση βετεράνου, ο νεαρός πάτησε πάνω σε τζαζ στάνταρ και αγαπημένα κομμάτια, δίνοντάς τους μιαν άλλη, εκρηκτική διάσταση μέσα από την προσωπική του μουσική ταυτότητα.
Δεν ήταν όμως μόνος. Δίπλα του είχε τον σπουδαίο Ρώσο πιανίστα Νταβίντ Κάζαροφ, ο οποίος παρέδωσε ένα κανονικό σεμινάριο τζαζ ρυθμών και μελωδιών που έδεσαν αρμονικά με εκείνες του Σάντρο Ρόι και μας έκαναν να ταξιδέψουμε νοερά σε τσιγγάνικα γλέντια και γιορτές. Οπως μας επισήμανε μετά τη συναυλία και η καλλιτεχνική διευθύντρια, Μάσα Ιλιάσοφ, γενικώς το φεστιβάλ, τόσο τα προηγούμενα χρόνια όσο και φέτος, ποντάρει αρκετά στις συνεργασίες ανερχόμενων καλλιτεχνών με καταξιωμένους συναδέλφους τους, σε έναν καρποφόρο διάλογο και για τις δύο πλευρές.
Εκείνη πάντως που σίγουρα δεν χρειαζόταν καμία «συνδρομή» επί σκηνής ήταν η Εβα Γκεβοργιάν το βράδυ της Κυριακής. Οπως αναφέραμε και παραπάνω, η νεαρή πιανίστρια ενθουσίασε τους πάντες, με πρώτο τον βετεράνο συνάδελφό της (Κάζαροφ), ο οποίος στα ακόλουθα «πηγαδάκια» μίλησε για εκφραστικό βάθος στο παίξιμό της, το οποίο είναι σχεδόν απίθανο να συναντήσει κανείς σε αυτή την ηλικία. Στον σύντομο διάλογο που είχαμε με την ίδια –και τη μητέρα της που ακολουθούσε κάθε της βήμα– γνωρίσαμε μια κοπέλα ολοφάνερα δοσμένη στην τέχνη της, ήδη χορτασμένη από επαίνους και φιλοφρονήσεις, η οποία ωστόσο παραμένει ακόμη παιδί, παρά την απίθανη μεταμόρφωσή της σε «grande dame» πάνω στο πάλκο. Το ιδιαίτερα σκληρό ρωσικό σύστημα παραγωγής (και) καλλιτεχνών, σε συνδυασμό φυσικά με το δικό της ταλέντο, έχει κάνει φανερά αποτελεσματική δουλειά εδώ…
Σπουδαία φρέσκα ταλέντα, εξάλλου, θα έχει κάποιος την ευκαιρία να παρακολουθήσει και τις επόμενες ημέρες στο Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών. Αύριο, Τετάρτη, οι δικοί μας Αλεξία Μουζά (πιάνο) και Δημήτρης Καρακαντάς (βιολί) θα ενώσουν τις δυνάμεις τους με τους Γάλλους Ζερεμί Μπιγιέ (τσέλο) και Λεά Ενινό (βιόλα), σχηματίζοντας ένα κουαρτέτο εγχόρδων που θα ερμηνεύσει έργα Σούμπερτ, Κονεσόν και Μπραμς. Τη δε Παρασκευή, σε μια συναυλία που ονομάζεται συμβολικά «Γιορτή της Ανθρώπινης Φωνής», η σκηνή θα γεμίσει από πολλούς διαφορετικούς ερμηνευτές και μουσικά όργανα, σε μια τολμηρή συνύπαρξη που τιμάει το πνεύμα πειραματισμού της διοργάνωσης.