«Θα ήθελα ένας πίνακας να μπορεί να με πάει στον παράδεισο», έχει πει ο ζωγράφος Μπράις Μάρντεν σε μια παλιότερη συνέντευξή του. «Είναι κάτι στιγμιαίο, μια ελάχιστη στιγμή μετατόπισης. Αλλωστε αυτό κάνει η τέχνη, μας πάει στον παράδεισο – ή τέλος πάντων όπου επιθυμεί ο καθένας». Η λυρική αφαίρεση του Μπράις Μάρντεν, ενός από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του αμερικανικού αφηρημένου εξπρεσιονισμού, δημιουργεί έργα ανοιχτά στο βλέμμα του θεατή, μεταφορικά τοπία πάνω στα οποία το πνεύμα ταξιδεύει. Οπως νοερά ταξιδεύει και ο ίδιος ο καλλιτέχνης όταν «στέκεται ώρες μπροστά σε έναν πίνακα, ακίνητος, κοιτάζοντάς τον», λέει στην «Κ» ο εικαστικός Δημήτρης Αντωνίτσης, επιμελητής της έκθεσης «Brice Marden και Ελληνική Αρχαιότητα», που από σήμερα ανοίγει τις πόρτες της για το κοινό στο Μέγαρο Σταθάτου. «Ισως και να διαλογίζεται», προσθέτει ο κ. Αντωνίτσης, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά όχι μόνον το έργο του Μάρντεν αλλά και τον ίδιο τον καλλιτέχνη: την αγάπη του για τη φύση, τη λατρεία του για το φως και τον βαθύ του σύνδεσμο με την Ελλάδα και ειδικά την Υδρα.
Θεϊκοί διάλογοι
Ισως να ήταν αυτή η οικειότητα καθοριστικός παράγοντας για την εξαιρετική εκτέλεση της επιμελητικής ιδέας στην οποία βασίζεται η έκθεση, που είναι ενταγμένη στη σειρά «Θεϊκοί Διάλογοι»: την ανάδειξη της ιδιαίτερης σχέσης ενός από τους «μεγάλους» της γενιάς που χαρακτήρισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα με τη μεταφυσική της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς.
Από το ευρύ φάσμα της καλλιτεχνικής παραγωγής του 83χρονου πλέον δημιουργού επιλέγονται 4 ζωγραφικοί πίνακες, σχέδια, επιζωγραφισμένα μάρμαρα και σημειωματάρια και τίθενται σε διάλογο με επιλεγμένες αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Δεκαέξι αρχαιότητες πλαισιώνουν τα έργα του Μάρντεν, και επιλέχθηκαν από τον επιμελητή σε συνομιλία με τον καλλιτέχνη από τις συλλογές των κυκλαδικών, κυπριακών και αρχαίων ελληνικών αρχαιοτήτων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Πρόκειται για αρχαιότητες φτιαγμένες από πηλό, μάρμαρο και χρυσό, που καλύπτουν ένα χρονικό φάσμα περίπου τεσσάρων χιλιάδων χρόνων.
Ετσι, με καλλιτεχνική ευαισθησία και έμπνευση, ταπεινά χρηστικά αντικείμενα από το μακρινό παρελθόν της ανθρωπότητας –ένας σκύφος, μια πρωτοκυκλαδική φιάλη, μια βυζαντινή σφραγίδα– αλλά και έργα τέχνης όπως ένα κυκλαδικό ειδώλιο, ένας μικρός Σειλινός, ένα χρυσό στεφάνι που μοιάζει να αιωρείται μέσα στη διάφανη προθήκη του, εμπλουτίζουν το εικαστικό λεξιλόγιο του Μάρντεν συνδέοντας τον μινιμαλισμό και τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό με την τέχνη παλαιότερων πολιτισμών.
«Αν ζωγραφίσω κάτι στην Ελλάδα, φαίνεται ότι δημιουργήθηκε στην Ελλάδα», έχει πει ο Μάρντεν.
Η Υδρα
Εδώ και πάνω από πενήντα χρόνια, o καλλιτέχνης εμπνέεται από το ελληνικό τοπίο και από την ελληνική αρχαιότητα. Η σχέση του με την Ελλάδα ξεκίνησε το 1971, όταν ταξίδεψε πρώτη φορά στην Υδρα μαζί με τη σύζυγό του Ελεν, που είναι επίσης ζωγράφος. Μαγεμένοι από την ποιητική του ελληνικού φωτός, την αφαίρεση και τον μυστικισμό του τοπίου, αγόρασαν ένα σπίτι εκεί δύο χρόνια αργότερα. Εκτοτε διαρκώς επιστρέφουν.
«Αν ζωγραφίσω κάτι στην Ελλάδα, φαίνεται ότι δημιουργήθηκε στην Ελλάδα. Τα χαρακτηριστικά ενός τόπου με κάποιον τρόπο εισχωρούν στον πίνακα, τουλάχιστον διεισδύουν στους δικούς μου πίνακες», έχει πει ο Μάρντεν. Χωρισμένη σε ενότητες με βάση την επιλογή του υλικού, η έκθεση περιλαμβάνει 7 επιζωγραφισμένα μάρμαρα, μεταξύ των οποίων και 3 νέα έργα. Το πιο αξιοσημείωτο από αυτή την ενότητα έργων είναι το «Hydra View» (2011-2012), ένα μεγάλο μαρμάρινο δίπτυχο που για αρκετά χρόνια κοσμούσε τους τοίχους του ιστορικού αρχοντικού Μπουντούρη της Υδρας και παρουσιάζεται στο μεγάλο σαλόνι του ισογείου του Μεγάρου.
Διάρκεια έκθεσης έως 29/8.
