Η πρώτη της σκέψη ήταν να γράψει ένα μυθιστόρημα για τη φιλία ανάμεσα σε δύο μετανάστριες. Οταν όμως, το 2017, το γραμματοκιβώτιο του σπιτιού της γέμισε με φυλλάδια μισαλλοδοξίας εξαιτίας του επικείμενου δημοψηφίσματος για την νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ομοφύλων, αποφάσισε να μετατρέψει τη φιλία σε ειδύλλιο. «Η αγάπη είναι η τελευταία σου ευκαιρία. Αλλο τίποτε δεν υπάρχει να σε κρατήσει στη γη», έχει γράψει ο Λουί Αραγκόν, και η φράση αναφέρεται στην εισαγωγική σελίδα του πιο πρόσφατου βιβλίου της Χάνα Κεντ. Ακριβώς πριν, υπάρχει η αφιέρωση της συγγραφέως στη σύζυγό της: «Για την Heidi». Κι έτσι το μυθιστόρημα «Λατρεία» (εκδ. Ικαρος) μιλά για αγάπη πριν καν η Κεντ ξεκινήσει να αφηγείται την ιστορία της.
Η Αυστραλή Χάνα Κεντ, γεννημένη στην Αδελαΐδα το 1985, έχει ήδη στο ενεργητικό της ένα μπεστ σέλερ, που έγραψε στα 29 της χρόνια. Το μυθιστόρημα «Εθιμα ταφής», πολυβραβευμένο και πολυμεταφρασμένο, πρόκειται μάλιστα να μεταφερθεί στον κινηματογράφο με την Τζένιφερ Λόρενς στο ρόλο της κεντρικής ηρωίδας, της Ιρλανδής Αγκνες Μαγκνουσντότιρ, που καταδικάστηκε σε θάνατο για φόνο το 1830.
Ομως το πρόσφατο μυθιστόρημα, δεν μιλά για αίμα. Μιλά για πίστη, αθωότητα, ελπίδα κι έναν θυελλώδη έρωτα. Στο επίκεντρο και πάλι οι γυναίκες – ο ψυχισμός τους, οι εσωτερικές φωνές, η σχέση τους με την κοινωνία και την εποχή- που εκπροσωπούνται από στιβαρούς χαρακτήρες. Εξίσου καλοδουλεμένη είναι η πλοκή, στην οποία η μυθοπλασία συμπλέκεται συναρπαστικά με την Ιστορία. Η Χάνε και η Τέα από την Πρωσία του 1836 μεταναστεύουν στη Νότια Αυστραλία. Η θαλασσινή περιπέτεια, η αγωνία της εγκατάστασης, η μοίρα της κοινότητάς τους –είναι διωκόμενοι Παλαιολουθηρανοί- στη νέα πατρίδα, γραμμένα με συναισθηματική αλλά ειλικρινή γλώσσα, δικαιολογούν τον τίτλο.
Αλλά η «Λατρεία» δεν είναι μόνον ένα καλογραμμένο ρομάντζο που εκτυλίσσεται παράλληλα με μια ενδιαφέρουσα ιστορικά αποικιακή ιστορία. Καθώς η αφήγηση προχωρά, ένα έντονο υπερφυσικό στοιχείο επιτρέπει στη συγγραφέα να υπογραμμίσει τις εντάσεις και τις αντιφάσεις αυτής της σπαρακτικής ανθρώπινης σχέσης που εξερευνά τη φύση της αγάπης σε μια άγνωστη, παρθένα ήπειρο.
– Πώς γεννήθηκε η ιδέα της «Λατρείας»;
– Από πολλές απόψεις, ήταν ένα συνειδητό βήμα μακριά από την προηγούμενη δουλειά μου. Εχοντας γράψει δύο μυθιστορήματα που επικεντρώνονται σε ιστορικά πρόσωπα, γυναίκες που παρεξηγήθηκαν από την κοινωνία και κατηγορήθηκαν για σοβαρά εγκλήματα, ήξερα ότι αν συνέχιζα να κάνω κάτι παρόμοιο, θα στρίμωχνα μόνη μου τον εαυτό μου στη γωνία. Η «Λατρεία» γεννήθηκε από την επιθυμία να τεντωθώ, δημιουργικά μιλώντας. Ηθελα να κολυμπήσω στα θολά νερά της μυθοπλασίας, και να απελευθερωθώ από την άκαμπτη προσήλωση στην ιστορική έρευνα. Ηθελα επίσης να γράψω κάτι που ήταν, μέχρι το μεδούλι του, γεμάτο αγάπη.
Η ιδέα να γράψω για δύο νεαρές γυναίκες, μέλη μιας παλιάς λουθηρανικής κοινότητας που εν μέσω θρησκευτικών διώξεων και μετανάστευσης ερωτεύονται, ήρθε από δύο κατευθύνσεις. Αφενός ήταν η ώρα να μιλήσω για την πατρίδα μου. Πάντα ένιωθα άβολα να τοποθετήσω ένα ιστορικό μυθιστόρημα στην Αυστραλία, κυρίως επειδή δεν με ενδιέφερε να τιμήσω την ιστορία μιας συνεχιζόμενης, βίαιης αποικιοποίησης. Αλλά το τοπίο με καλούσε, αυτή η εξαίσια φύση. Η δεύτερη επιρροή ήταν το δημοψήφισμα για την νομιμοποίηση των ομόφυλων γάμων στην Αυστραλία. Ετσι, το μυθιστόρημα έγινε, από πολλές απόψεις, μια επιβεβαίωση της πεποίθησής μου ότι η ορατότητα έχει σημασία και δύναμη.
– Τα μυθιστορήματά σας διαδραματίζονται συνήθως στο παρελθόν και συγκεκριμένα στη Βόρεια Ευρώπη του 19ου αιώνα. Γιατί;
– Ποτέ δεν αποφάσισα να γίνω συγγραφέας ιστορικής φαντασίας. Πρώτη με γοήτευε η Αγκνες Μαγκνουσντότιρ, και η επιθυμία να απεικονίσω με ακρίβεια τις συνθήκες της ζωής της, γεγονός που με μύησε στις δημιουργικές χαρές της ιστορικής έρευνας. Με άλλα λόγια, η διαδικασία συγγραφής εκείνου του βιβλίου με συνέδεσε με το παρελθόν, κυρίως επειδή τα αρχεία είναι γεμάτα με καταπληκτικές, ανείπωτες ως τώρα ιστορίες. «Οι Καλοί» ξεκίνησαν όταν έπεσα πάνω σε ένα άρθρο για μια άλλη γυναίκα, ενώ ακόμα ερευνούσα για τα «Έθιμα Ταφής» – το συναφές χρονικό πλαίσιο οφείλεται στο ότι διάβαζα εφημερίδες από την εποχή του θανάτου της Αγκνες. Ετσι, από τη μία πλευρά, η ομοιότητα είναι ευτυχές ατύχημα. Από την άλλη, πιστεύω ότι αυτή η περίοδος ήταν απίστευτα ενδιαφέρουσα. Η βιομηχανική επανάσταση άλλαξε τόσο τον κόσμο, ώστε για πρώτη φορά μετά από εκατοντάδες χρόνια, δημιουργήθηκε τέτοια ασυμφωνία μεταξύ της αστικής ζωής και της ζωής στην περιφέρεια, μεταξύ των νέων τρόπων σκέψης και των παλαιότερων αντιλήψεων.
Με ενδιαφέρουν οι συνέπειες για τις γυναίκες που δεν μπορούν να συμμορφωθούν με τους επιβεβλημένους κοινωνικούς ρόλους.
– Αφηγείσθε ιστορίες που συμβαίνουν σε κλειστές κοινότητες, όπου μυστικά και σιωπές κρύβονται κάτω από το κάλυμμα της καθημερινής ρουτίνας. Τι σας προσφέρει αυτό μυθοπλαστικά;
– Νομίζω ότι οι μικρές κοινότητες με προκαλούν επειδή με ενδιαφέρουν οι εντάσεις που προκύπτουν όταν ένας μικρός αριθμός ανθρώπων που βασίζονται ο ένας στον άλλο για την επιβίωση, αναγκάζονται να ζουν τόσο κοντά ώστε κάθε είδους ιδιωτικότητα και διαφοροποίηση αποκλείεται. Οι πρωταγωνιστές μου είναι συνήθως ξένοι, και νομίζω ότι οι συγκεκριμένες κοινότητες μου παρέχουν ένα μέσο για να εξετάσω πιο προσεκτικά τι σημαίνει το ανήκειν, και ποιες είναι οι συνέπειες –ιδιαίτερα για τις γυναίκες– για όποιον αρνείται ή δεν μπορέι να συμμορφωθεί με τους επιβεβλημένους κοινωνικούς ρόλους. Οι μικρές κοινότητες είναι, από πολλές απόψεις, αντιπροσωπευτικές των ευρύτερων κοινωνικών στάσεων.
– Σε κάθε σας βιβλίο η ομορφιά συνυπάρχει με τον φόβο, όπως και ο ορθολογισμός με το υπερφυσικό σε έναν μυστικιστικό και μαγικό κόσμο.
– Για τις περιόδους που ερευνώ, το υπερφυσικό είναι φυσικό, συνυπάρχει με τη θρησκευτική πίστη και συχνά είναι συνυφασμένο μαζί της. Ομοίως, οι λαϊκές πρακτικές που μερικοί από εμάς μπορεί να θεωρούν τώρα παράλογες, ήταν τότε ζωντανές, μέρος της καθημερινής ζωής. Οπότε, από τη μια πλευρά απλώς παρουσιάζω αυτό που είναι ιστορικώς γνωστό. Από την άλλη πλευρά, το υπερφυσικό προσφέρει πλούσιο υλικό για έναν μυθιστοριογράφο που ενδιαφέρεται για τη συναισθηματική ζωή των ηρώων του: με ενδιαφέρουν τα φαντάσματα όχι αυτά καθεαυτά, αλλά για όσα λένε για τους φόβους και τις επιθυμίες των ανθρώπων που τα πιστεύουν.
– Τι σας ευχαριστούσε περισσότερο γράφοντας για τη Χάνε και την Τέα;
– Ολα! Αποφάσισα από πολύ νωρίς ότι δεν θα θεωρούσα ούτε τις ίδιες, ούτε την αγάπη τους, ντροπή. Δεν ήθελα να τιμωρηθούν από τους άλλους για τα συναισθήματά τους, να εξοστρακιστούν ή να μισήσουν οι ίδιες τον εαυτό τους. Ηθελα η αγάπη τους να διατηρήσει ένα είδος αγνότητας, να την εξυψώσει και να την τοποθετήσει εκτός χρόνου. Επίσης μου άρεσε ιδιαίτερα να γράφω για τους τρόπους με τους οποίους ο φυσικός κόσμος εισχώρησε στην αφοσίωση που έτρεφε η μία για την άλλη. Τις έβλεπα ως συγγενικά πνεύματα, που παραδίδονται στην αγάπη ως ανώτερη δύναμη.
– Αφιερώνετε το μυθιστόρημα στη σύζυγό σας Χάιντι. Η σχέση σας ενέπνευσε την ιστορία της «Λατρείας»;
– Ναι και όχι. Δεν είμαστε η Χάνε και η Τέα, αν και η δική μας ιστορία αγάπης έχει επηρεάσει τον τρόπο που αναπαριστώ την ευτυχία, την παρηγοριά και την γαλήνη που βρίσκουν οι ηρωίδες μεταξύ τους. Αλλά είναι αλήθεια ότι αυτό το βιβλίο δεν θα είχε γραφτεί χωρίς τη Χάιντι, τόσο σε πρακτικό επίπεδο (σταμάτησε να εργάζεται για να φροντίζει τα παιδιά μας, για να έχω χρόνο να γράψω), όσο και σε συναισθηματικό. Εκείνη με κάνει γενναία, τόσο στη ζωή όσο και στη γραφή μου.
Η εξαιρετική μετάφραση της «Λατρείας» έχει γίνει από τους Αγγελο Αγγελίδη και Μαρία Αγγελίδου.