Η ιστορία της αργυροχοΐας που αναπτύχθηκε σε πολλά τοπικά εργαστήρια, όπως στα ξακουστά της Ηπείρου, πάντα εντυπωσιάζει τους επισκέπτες των μουσείων. Λεπτομέρειες για την κατασκευή και τη διακόσμηση όπως της συρματερής, τεχνικής που απαιτεί δουλειά, υπομονή και φαντασία από μερακλή μάστορα, μαγνητίζουν το κοινό. Σύρμα που καίγεται πάνω σε μεταλλικό πλέγμα ώστε να είναι εύκαμπτο και μεταφορά με λεπτά τσιμπίδια. Λεπτοδουλειά απαιτούσε και η διακόσμηση σαβάτι. Οι παραγγελίες ήθελαν επιδέξια χέρια είτε για τη διακόσμηση ασημένιων γιαταγανιών είτε επρόκειτο για δώρα ευκατάστατων οικογενειών, όπως τα σαμτάνια (κηροπήγια) που προορίζονταν για νύφες, ασημένιους δίσκους και μαχαιροπίρουνα τα οποία ζητούσαν τα αρχοντικά.
Οι κουγιουμτζήδες εργάζονταν στο δάπεδο κατά την ισλαμική παράδοση που ακολούθησε η ηπειρώτικη αργυροχρυσοχοΐα μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Στη Δυτική Ευρώπη δούλευαν καθιστοί γύρω από πάγκους, στερέωναν επάνω τους δερμάτινες ποδιές για να μη χάνονται τα ρινίσματα και αργότερα για τον ίδιο σκοπό καθιερώθηκαν τα συρτάρια.
Εντυπωσιακά αντικείμενα με περίτεχνες λεπτομέρειες παρουσιάζονται στην περιοδική έκθεση του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη με τίτλο «Η “πολυφωνική” παράδοση του 19ου αιώνα: Κοσμήματα και όπλα από τις συλλογές Αντυς Αντώντσιου και Αντώνη Σουλιώτη», που θα διαρκέσει έως τον Σεπτέμβριο. Στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων εκτίθενται εξαιρετικά δείγματα αυτής της τέχνης από την Hπειρο, τη Μακεδονία, τη Θράκη, την Εύβοια, τη Βοιωτία, την Αττική, τη νησιωτική χώρα και την Κύπρο, δείγματα που, σύμφωνα με τη διευθύντρια του μουσείου Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, είτε μεμονωμένα είτε ως ομάδες, «εικονογραφούν» τις βασικές τεχνικές κατασκευής και διακόσμησης, οι οποίες επεξηγούνται και μέσα από πληροφοριακά βίντεο του Μουσείου Αργυροτεχνίας Ιωαννίνων που παραχωρήθηκαν από το ΠΙΟΠ για την έκθεση. Αλλωστε το ΜΒΠ στοχεύει, μεταξύ άλλων, «στη διατήρηση και συγκρότηση της συλλογικής μνήμης, στη διατήρηση, διάδοση και προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που παραδίδεται από γενιά σε γενιά καταδεικνύοντας και αναδεικνύοντας τη συνέχεια αλλά και τη διαφοροποίηση».
Είναι πράγματι κληρονομιά που δεν χάθηκε στον χρόνο. Ο επισκέπτης ενημερώνεται και για τις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις, τις εισαγωγές αντικειμένων από την Κεντρική Ευρώπη και την Ανατολή και την πλούσια και ποικίλη ντόπια παραγωγή. Οσoι έχετε χρόνο, στις 15 του μηνός η κ. Αντυ Αντώντσιου ξεναγεί το κοινό.