Πριν από ένα δίμηνο περίπου, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο εμφανίστηκε στο γήπεδο φορώντας ένα μαύρο μπλουζάκι, το οποίο με λευκή γραφή στην πλάτη δήλωνε ορθά-κοφτά: «Καμία ανοχή στον ρατσισμό, στον σεξισμό, στον ικανοτισμό, στην ομοφοβία, στην τρανσφοβία, στην ξενοφοβία, σε κάθε είδους διάκριση». «Ικανοτισμός», ή «ableism» αγγλιστί, είναι ο διαχωρισμός των ανθρώπων ανάμεσα σε ικανούς και ανάπηρους. Χθες, εν μέσω έντονων αντιδράσεων, η σπουδαιότερη ποπ σταρ του πλανήτη, Μπιγιονσέ, ανακοίνωσε μέσω εκπροσώπου πως θα αφαιρεθεί άμεσα ο όρος «spaz» από το κομμάτι της με τίτλο «Heated» (ολόκληρος ο στίχος λέει «Spazzing on that ass, spaz on that ass») το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο πρόσφατης κυκλοφορίας άλμπουμ «Renaissance». Η συγκεκριμένη λέξη θεωρείται προσβλητική, μειωτική προς τα άτομα με σπαστική διπληγία, μια μορφή εγκεφαλικής παράλυσης. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί πως ο ίδιος ακριβώς όρος είχε έρθει ξανά στο προσκήνιο πριν από ένα μήνα, καθώς εμφανιζόταν και σε ένα καινούργιο τραγούδι της ράπερ Λίζο. Η τελευταία τον αφαίρεσε επίσης, αφού ξεκαθάρισε πως δεν χρησιμοποιήθηκε σκόπιμα, ωστόσο οι στιχουργοί της Μπιγιονσέ μάλλον δεν… ενημερώθηκαν εγκαίρως.
H ποπ σταρ ανακοίνωσε πως θα αφαιρεθεί άμεσα ο όρος «spaz» από το τραγούδι της με τίτλο «Heated».
Από την άλλη, είναι τόσοι πια οι τρόποι που ο δημόσιος λόγος –καλλιτεχνικός ή μη– μπορεί να χαρακτηριστεί προσβλητικός, ώστε είναι δύσκολο να ακολουθήσεις. Ειδικά όσον αφορά την τέχνη, όπου η κληρονομιά του παρελθόντος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των σύγχρονων εξελίξεων, είναι προφανώς αδύνατο (και ανιστόρητο) να εξαφανιστούν έργα που εκφράζουν προσβλητικό λόγο· θα χρειαζόταν να διαγραφεί η μισή παραγωγή μουσικής, κινηματογράφου, θεάτρου, λογοτεχνίας κ.ο.κ.
Πίσω στο σήμερα, ωστόσο, και τα καινούργια έργα τέχνης. Εννοείται πως οποιασδήποτε μορφής διάκριση είναι επί της αρχής κατακριτέα. Οχι γιατί μια καλλιτέχνις του βεληνεκούς της Μπιγιονσέ δεν «δικαιούται» να χρησιμοποιεί τέτοιους όρους, αλλά διότι αυτοί είναι απλώς απαράδεκτοι. Από την άλλη –ειρωνικά– η πιο κυρίαρχη μουσική τάση της εποχής μας, αυτή του χιπ-χοπ και κάποιων συγκεκριμένων παρακλαδιών του, περιέχει τόσο πολλούς προσβλητικούς όρους, ώστε η εξάλειψή τους θα μας άφηνε σχεδόν χωρίς… στίχους. Και αυτά όλα τα χαριτωμένα τραγουδιούνται δυνατά, από αυλές σχολείων μέχρι μεγάλα φεστιβάλ. Τελικά η σημαντικότερη τάση της εποχής ίσως να είναι η υποκρισία.