Υπάρχουν στην Αθήνα μικρές νησίδες αστικής πληρότητας που όταν τις συναντήσεις στέκεσαι σιωπηλός. Κάθε γειτονιά έχει τις δικές της νησίδες μιας ορισμένης ομορφιάς, που μπορεί να είναι μόνο η αδιόρατη ατμόσφαιρα, μπορεί να είναι ένα δέντρο, ένα σπίτι, το φως που χαϊδεύει τα μπαλκόνια. Στρίβοντας από την Πατησίων στην οδό Τήνου, σε εκείνο το μικρό κομμάτι του δρόμου που είναι στην κάτω πλευρά προς την 3ης Σεπτεμβρίου, υπάρχει αυτή η αστική πυκνότητα, απρόσμενης συμπαγούς παρουσίας.
Τρεις μικρές πολυκατοικίες, όλες προπολεμικές, από τη δεκαετία του 1930, κουρνιασμένες πίσω από αειθαλείς φυλλωσιές, δίνουν ένα μέτρο παλιοκαιρινής πρωτοπορίας. Είναι εκείνη η φιλήσυχη, συντεταγμένη αγάπη για τον νεωτερισμό όπως τον εξέφρασε μια συνειδητή αστική τάξη, μερικές δεκαετίες πίσω. Καθώς στεκόμουν σε εκείνη την αστική νησίδα της οδού Τήνου, η οποία εξασκούσε επάνω μου μια τέτοια επιρροή γεννώντας αισθήματα αθηναϊκής νοσταλγίας, ένιωθα πως θα άξιζε να μελετήσει κανείς την οικιστική «ζώνη» ανάμεσα στην Πατησίων και την 3ης Σεπτεμβρίου. Πλάτος ένα μόνο τετράγωνο, μήκος πολλών τετραγώνων, ποιότης εξαιρετική.
Σε εκείνη την αυτοσχέδια, στον νου, ζώνη, έβρισκα πως πολλές από τις ερωτήσεις για το βάθος του αστικού πολιτισμού σε μια νέα γη, όπως ήταν έως το 1930 η οδός Πατησίων, έβρισκαν μερικές από τις απαντήσεις που έχουμε ανάγκη. Καθώς έβλεπα αυτές τις τόσο κομψές πολυκατοικίες στους αριθμούς 2, 4 και 6 της οδού Τήνου, εμφανίστηκε άξαφνα ο σπόρος της αγωνίας, μήπως όλα αυτά αλλοιωθούν και σαρωθούν πριν επιπλεύσουν της συρρικνούμενης ζώσας μνήμης.
Μία από τις τρεις πολυκατοικίες, η μεσαία, είναι εξ ολοκλήρου προς πώληση. Θα βρεθεί επενδυτής; Και αν ναι, θα γίνει σωστή αποκατάσταση; Ολο και περισσότερα κτίρια του ’30 αλλοιώνονται από επενδυτές καλών μεν προθέσεων, αλλά χωρίς γνώση και βίωμα αθηναϊκό. Μια αθηναϊκή ώχρα, με εκείνες τις γαιώδεις λάμψεις του Μεσοπολέμου, τύλιγε εκείνο το πρωινό. Ηταν μια εικόνα από ένα χρόνο ακίνητο.
Παρατηρούσα τις εξώθυρες. Ολες μνημειακές μέσα στη συνοικιακή καθημερινότητα. Αυτό το μεγαλείο της αστικής Αθήνας δεν έχει υμνηθεί. Η πόρτα στον αριθμό 4 όπως και η πόρτα στον αριθμό 6 (στη δεύτερη περίπτωση πολύ περισσότερο) έχουν αυτές τις βαθμιδωτές πτυχώσεις, σε μορφή πτυσσόμενου ζιγκουράτ, σχέδιο προσφιλές ανάμεσα στους καλλιτέχνες αρχιτέκτονες και διακοσμητές του Μεσοπολέμου. Εμπλούτιζαν τα φιγουρίνια εκείνης της αρ ντεκό αισθητικής γλώσσας, που γλύκαινε την αυστηρότητα του Μπάουχαους και που περισσότερο θύμιζε τα κινηματογραφικά πλατό του Χόλιγουντ στα 1930 παρά τα εργονομικά ατελιέ της Γερμανίας. Ωστόσο, επιζεί ένας αέρας Μεσευρώπης.
Αυτές τις εξώθυρες πολυκατοικιών του αθηναϊκού Μεσοπολέμου, με τις βαθμιδωτές πτυχώσεις, που φευγαλέα θυμίζουν και τάφους μυκηναϊκούς, τις είχα συναντήσει και σε πολλά ακόμη σημεία της Αθήνας. Πόρτες στιβαρές, με αυτοπεποίθηση και μια κάποια αυταρέσκεια. Πόρτες με αρχή, μέση και τέλος, πόρτες αρχιτεκτονημένες ως αυτόνομα έργα, αυτοτελείς και ανοικτοί συμβολισμοί εισόδου και εξόδου. Τέτοιες εξώθυρες πολυκατοικιών, με τις βαθιές πτυχώσεις του Μεσοπολέμου, είχα δει στο Κολωνάκι και στην ευρεία ακτίνα της οδού Τήνου, στην Κυψέλη (στην Αγίας Ζώνης) και στην πλατεία Αμερικής (στην οδό Σπάρτης). Πύλες ενός ορισμένου τρόπου.
Ολόγυρα στις μεσοπολεμικές, μικρές και κομψές πολυκατοικίες της οδού Τήνου συνωστίζονταν άλλες πολυκατοικίες, μεταγενέστερες, βαθιάς αθηναϊκότητας και εκείνες, αλλά δίχως εκείνη την αριστοκρατική επένδυση ενός βαθέος βλέμματος. Ωστόσο, ένιωθα να κολυμπώ σε μια αθηναϊκή δεξαμενή.