Κέντρο ναυσιπλοΐας και σταυροδρόμι πολιτισμών φαίνεται πως ήταν ήδη από τα προϊστορικά χρόνια η Κάσος, όπως προκύπτει από τα ευρήματα υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε από το 2019 έως τον Οκτώβριο του 2023 στη θαλάσσια περιοχή του ακριτικού νησιού. Ενδεικτικά, έπειτα από τέσσερις αποστολές που πραγματοποίησε στην περιοχή μια ερευνητική ομάδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού (και η οποία αξιοποίησε πηγές, τεκμήρια και αναφορές για το νησί της Κάσου από την Ιλιάδα του Ομήρου μέχρι τα νεότερα χρόνια), ανακαλύφθηκαν ούτε λίγο ούτε πολύ δέκα ναυάγια, αλλά και σημαντικά μεμονωμένα ευρήματα, που χρονολογούνται από την προϊστορία (3.000 π.Χ.) και τα κλασικά, ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια, μέχρι τη βυζαντινή, τη μεσαιωνική και την οθωμανική περίοδο.
Κάποια από τα βυθισμένα κατάλοιπα των αρχαίων πλοίων είχαν εμπορεύματα από τα παράλια της Μικράς Ασίας, την Αφρική, την Ιταλία και την Ισπανία. Η καταγραφή και η τεκμηρίωσή τους, καθώς και οι δειγματοληπτικές ανελκύσεις που πραγματοποιήθηκαν, προσφέρουν νέα αρχαιολογικά δεδομένα και πληροφορίες για την ιστορία της Κάσου και για την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Μεσογείου.
Η τέταρτη και τελευταία ερευνητική αποστολή πραγματοποιήθηκε το διάστημα 10-26 Οκτωβρίου και εστίασε στην τεκμηρίωση του αρχαιολογικού υλικού με σύγχρονο εξοπλισμό. Πάνω από 20.000 υποβρύχιες φωτογραφίες τραβήχτηκαν και αξιοποιήθηκαν στη σύνθεση ψηφιακών απεικονίσεων, που προσφέρουν πλήθος πρωτογενών δεδομένων στην επιστημονική κοινότητα. Σε βάθη που φτάνουν τα 47 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, εντοπίστηκαν επίσης ευρήματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, όπως μια λίθινη αρχαϊκή άγκυρα, κεραμικές φιάλες που προέρχονται από τη ρωμαϊκή εποχή και έχουν αφρικανική προέλευση (τύπου «terra sigillata»), αλλά και ένας σφαιρικός ισπανικός αμφορέας με σφράγισμα στη λαβή, χρονολογούμενος μεταξύ 150-170 μ.Χ. (τύπου «Dressel 20»). Μεταξύ άλλων εντοπίστηκαν και κατάλοιπα ενός ναυαγίου της νεότερης περιόδου, πιθανόν της εποχής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο πρόκειται για ξύλινο σκάφος με μεταλλικά στοιχεία και μέγεθος που εκτιμάται μεταξύ 25-30 μέτρων.
Η συνολική αποτίμηση της πολυετούς έρευνας, που χρηματοδοτήθηκε από ένα πλήθος δημόσιων και ιδιωτικών φορέων της Ελλάδας και του εξωτερικού και εκπονήθηκε από διεπιστημονική ομάδα Ελλήνων και ξένων ερευνητών (καταδυόμενων αρχαιολόγων, γεωλόγων, βιολόγων, τοπογράφων, συντηρητών κ.ά.) θα παρουσιαστεί σε ξενόγλωσσο συλλογικό τόμο που αναμένεται στα τέλη του 2024 από το ΕΙΕ. Η έρευνα έχει αποτελέσει και το θέμα ενός ντοκιμαντέρ με τίτλο «Κατάδυση στην Ιστορία του Αιγαίου», διαθέσιμου στο kasosproject.com. Τον Ιούνιο προγραμματίζεται η επέκταση της έρευνας και στη θαλάσσια περιοχή της Καρπάθου.