«Ολα άρχισαν τον Σεπτέμβριο του 2023 στο νότιο Πήλιο. Εγώ ζωγράφιζα μέσα στο σπίτι μου· η ζωγραφική ήταν πάντα η αγαπημένη μου ενασχόληση, την κουβαλάς μαζί σου όπου κι αν βρίσκεσαι. Θυμάμαι τα φοβερά φυσικά φαινόμενα του “Daniel” και καθώς κοιτούσα από τα παράθυρα τα αυτοκίνητα που παρασύρονταν από τα νερά, είδα την κληματαριά μου να υποχωρεί δύο μέτρα. Τότε κατάλαβα ότι το σπίτι μου θα πέσει και βρέθηκα στη φοβερή στιγμή που έπρεπε να αποφασίσω τι θα πάρω μαζί μου από ένα τόσο αγαπημένο μέρος που σύντομα θα εξαφανιζόταν. Πρόλαβα να βγάλω τα έργα που ζωγράφιζα, έφυγα κι εγώ, και δέκα λεπτά αργότερα το σπίτι κατέρρευσε. Οσοι είχαμε καταφύγει στο γειτονικό ξενοδοχείο περάσαμε πολύ δύσκολες ώρες τις επόμενες ημέρες. Νέοι χείμαρροι γεννήθηκαν, οι δρόμοι ήταν αδιάβατοι κι εμείς ζήσαμε μια δυστοπία, που μόνο σε κινηματογραφικές ταινίες είχα δει να συμβαίνει».
Ούτε θέλει ούτε μπορεί ο ακροατής να διακόψει τον Αλέξανδρο Ψυχούλη όταν διηγείται τη δραματική περιπέτεια που έζησε στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου εξαιτίας της κακοκαιρίας «Daniel». Μιλάει με ηρεμία αλλά και σταθερότητα. Βιωμένα συναισθήματα αποχωρισμού, θλίψης, πένθους ακούγονται στη φωνή του. Αναρωτιέμαι τι γέννησε το υλικό της νέας ατομικής έκθεσής του με τίτλο «Καταλογισμός». Ηταν η απώλεια του σπιτιού, ο φόβος του θανάτου, η αναμέτρηση με τη φύση, η συνειδητοποίηση της ανθρώπινης ασημαντότητας;
«Οταν πέφτει το σπίτι, που στη συνείδησή μας είναι η πεμπτουσία της σταθερότητας και της ασφάλειας, στο μυαλό μας τα πάντα μπορούν να καταρρεύσουν», απαντάει ο εικαστικός και συγγραφέας. Μετά το τέλος της κακοκαιρίας, και αφού είχε επίσης γεμίσει νερά και λάσπες το εργαστήριό του στον Βόλο, όπως και το γραφείο του στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του οικείου πολυτεχνείου, μάζεψε ελάχιστα υπάρχοντα και εγκαταστάθηκε σε ένα πολύ μικρό σπιτάκι στην πόλη.
«Εκεί άρχισα να γράφω και να ζωγραφίζω τις αναμνήσεις μου από το σπίτι που χάθηκε, μια πολύμηνη θεραπευτική διαδικασία στην οποία διαχειρίστηκα τα θέματα της ασφάλειας, της κλιματικής αλλαγής και της νέας συνθήκης στην οποία ζούμε, πολύ περισσότερο επισφαλή από όσο αντέχουμε να παραδεχτούμε», επισημαίνει.
«Πρόλαβα να βγάλω τα έργα που έφτιαχνα, έφυγα κι εγώ, και δέκα λεπτά αργότερα το σπίτι κατέρρευσε», λέει ο ζωγράφος Αλέξανδρος Ψυχούλης.
Αρχισε να ζωγραφίζει με τα πιο βασικά υλικά, τα χρωματιστά μολύβια. «Ηθελα να έχω μόνο τα χαρτιά μου και τα μολύβια μου, κάπου να μένω και κάτι να τρώω, ώστε να θεραπεύσω αυτό το τραυματικό γεγονός. Αλλωστε, όλα τα παιδιά ζωγραφίζουν το σπίτι τους με χρωματιστά μολύβια», σημειώνει.
Με τα μολύβια του άρχισε να γράφει, να κάνει σκίτσα, να κρατάει σημειώσεις. Με τα ίδια μολύβια επιχείρησε να ζωγραφίσει στους μουσαμάδες. Η δυσκολία της δουλειάς τού άρεσε, επειδή έπρεπε διαρκώς να επαναλαμβάνει την ίδια κίνηση σε μια επίπονη σωματική προσπάθεια. «Ηταν κάπως σαν μια λυσσασμένη απόπειρα να εκτονώσω αυτό που ένιωθα», θυμάται.
Ετσι η νέα σειρά των ζωγραφικών έργων του που φιλοξενούνται στην γκαλερί Αντωνοπούλου είναι μια παιγνιώδης και ταυτόχρονα τρυφερή ματιά στην αγριότητα του φαινομένου. Οι έννοιες της κατοίκησης, της ασφάλειας, της σταθερότητας μέσα στις νέες κλιματικές συνθήκες, αναπτύσσονται γύρω από τον κεντρικό αφηγηματικό άξονα: τη γέννηση και τον θάνατο μιας καταιγίδας.
Το βλέμμα στον ουρανό
Από τα έργα λείπει η ανθρώπινη παρουσία, αλλά εμφανίζονται ζώα που κουβαλούν το σπίτι τους στην πλάτη τους – χελώνες και σαλιγκάρια. Επίσης ο ζωγράφος έστρεψε το βλέμμα του στον ουρανό, που σαν τον ωκεανό του πλανήτη Σολάρις αλλάζει διαρκώς μορφή ανάλογα με το ασυνείδητο αυτού που τον κοιτάζει.
«Αγαπούσα τόσο το σπίτι που κατέρρευσε, που έλεγα ότι ήταν η ψυχή μου. Μετά την καταστροφή σκέφτηκα ότι δεν πρέπει να συνδεόμαστε τόσο με τα υλικά αγαθά και προσπάθησα να αναδημιουργήσω έναν άλλο οίκο, που ήταν στην ουσία η σχέση με τη δημιουργικότητα», εξηγεί ο κ. Ψυχούλης. «Θα κατοικήσω εκεί όπου μπορώ να δημιουργήσω, άρα υπάρχει μια μεγάλη διαφορά στην κοσμοθεωρία μου».
«Καταλογισμός», a.antonopoulou.art, από τις 30 Μαρτίου.