Η περίπτωση του Γερμανού φωτογράφου Βόλφγκανγκ Τίλμανς (γ. 1968) αποκλίνει από κάθε συμβατική ή αναμενόμενη άποψη για τη φωτογραφία και τη διάχυσή της στο ευρύ κοινό. Ο Τίλμανς έχει ιδρύσει έναν κόσμο από μόνος του, ρηγματώνοντας κάθε σύμβαση όχι τόσο με διάθεση ρήξης όσο με διάθεση υπονόμευσης κάθε σύμβασης.
Η νέα μεγάλη έκθεση που εγκαινιάζεται στις 12 Σεπτεμβρίου στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης καταλαμβάνει όλον τον έκτο όροφο όπου θα παραμείνει έως τις 31 Δεκεμβρίου πριν μεταφερθεί στην Πινακοθήκη του Οντάριο και στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο. Επιμελήτριά της είναι η Ροξάνα Μαρκότσι, σε συνεργασία με την Κέιτλιν Ράιαν και τον Φιλ Τέιλορ.
Η έκθεση προκύπτει ως το επιστέγασμα μιας μακράς εξελικτικής διαδικασίας αλλά και το απόσταγμα μιας έντονης ζύμωσης. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι έχει προηγηθεί οκταετής διάλογος του Τίλμανς με τους επιμελητές. Παρουσιάζονται περίπου 350 φωτογραφίες, βίντεο και εγκαταστάσεις πολυμέσων και όλα συνηγορούν υπέρ μιας ρευστής και δυναμικής αποτύπωσης ενός βλέμματος στον κόσμο.
Ο Βόλφγκανγκ Τίλμανς ουδέποτε αποδέχθηκε την κομφορμιστική παρουσίαση της φωτογραφίας. Μπορεί να κρεμάσει φωτογραφία του πάνω από μία πυροσβεστική φωλιά ή να στριμώξει φωτογραφίες του σε μία γωνία. Ο Τίλμανς βλέπει τη φωτογραφία σε συνάρτηση με μια φορτισμένη κοινωνική και πολιτική ατζέντα, επιχειρεί να ελέγξει το χάος και μέσα από αυτήν τη διαδικασία κατανόησης να ιδρύσει μια νέα ρευστή οπτική δημοκρατία.
Ο Τίλμανς έχει μια κοσμοθεωρία, λέει η επιμελήτρια Ροξάνα Μαρκότσι.
«Ο Τίλμανς δεν σκέφτεται μόνο τη φωτογραφία, αλλά και τη μουσική, την πολιτική, τη ζωή της νύχτας, την αστρονομία, τον πνευματισμό και τον κοινωνικό ακτιβισμό. Είναι ένας διανοούμενος με επεξεργασμένο βλέμμα και ένας εξαιρετικός άνθρωπος».
Μια τυπική έκθεση φωτογραφίας του Τίλμανς παρουσιάζει την όψη ενός ελεγχόμενου χάους, με μια διασπορά φωτογραφιών παρουσιασμένες σε ασυνήθιστες και ασύμμετρες συνθέσεις, με τις περισσότερες να μην έχουν καν κορνίζες. Η έκθεση στο ΜοΜΑ είναι το ίδιο ανορθόδοξη σε ό,τι αφορά το στήσιμο, με έργα παρουσιασμένα σε υπέρθυρα και γωνίες, με κάποιες από τις φωτογραφίες να στηρίζονται μόνο σε κολλητικές ταινίες. Ο ίδιος πρεσβεύει τις αρχές μιας οπτικής δημοκρατίας, όπως λέει, όπου όλα μπορεί να έχουν θέση και λόγο.
Ματιές στον κόσμο
ΠΡΑΓΑ
Νέος χώρος τέχνης
Ενα θαυμάσιο κτίριο, με παλαιότερη βιομηχανική χρήση, είναι εδώ και λίγους μήνες χώρος τέχνης. Πρόκειται για δημιουργία του αρχιτεκτονικού γραφείου Schindler Seko, που με σεβασμό διατήρησε και ανέδειξε τη μορφολογία και την αισθητική αξία της πρόσοψης και της στέγης, ενώ στο εσωτερικό δημιούργησε ιδανικούς χώρους για παρουσίαση σύγχρονης τέχνης. Είναι η νέα Kunsthalle, το νέο μουσείο της Πράγας αλλά και νέο αξιοθέατο.
ΣΙΝΤΝΕΪ
Ταμάρα Ντιν
Η Αυστραλέζα πολυπράγμων δημιουργός Ταμάρα Ντιν παρουσιάζει το νέο έργο της με τίτλο «Το παλάτι των ονείρων» στο Sydney Contemporary. Το υλικό της έκθεσης γεννήθηκε στο υποβρύχιο στούντιο που έχει εγκαταστήσει στην Αυστραλία, ως επιστέγασμα αλλά και προέκταση της βασικής της αγωνίας, της προσέγγισης του ανθρώπου ως οργανικού τμήματος της αλυσίδας της Φύσης. Η Ταμάρα Ντιν γεννά τέχνη μέσα από την έρευνα και την παρατήρηση.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Γυναίκες ζωγράφοι
Νέο τόμο αναγγέλλουν οι βρετανικές εκδόσεις Phaidon, αφιερωμένο σε πάνω από 300 γυναίκες ζωγράφους των τελευταίων πέντε αιώνων. Πρόκειται για έκδοση που παρουσιάζει τις δημιουργούς αλφαβητικά, καλύπτοντας μια ευρύτατη γκάμα τεχνοτροπιών και καταβολών. Χαρακτηριστικό της έκδοσης είναι ότι περιλαμβάνει γνωστές και καταξιωμένες ζωγράφους, όσο και περιπτώσεις που είχαν επισκιαστεί. Επίσης αντλεί τόσο από την ιστορία της τέχνης όσο και από τη σύγχρονη εικαστική σκηνή.
ΠΑΡΙΣΙ
Φρανκ Ουόλτερ
Την περίπτωση του χαρισματικού δημιουργού (ζωγράφου και συγγραφέα) από την Αντίγουα, Φρανκ Ουόλτερ (1926-2009) φωτίζει η έκθεση που παρουσιάζει αυτή την περίοδο στο Παρίσι η διεθνής γκαλερί Xavier Hufkens. Ο Ουόλτερ ήταν ζωγράφος, γλύπτης, φιλόσοφος, ένας αναγεννησιακός άνθρωπος, που συνέδεσε σε ένα δικό του πνευματικό οικοσύστημα την Καραϊβική με τη Βόρεια Ευρώπη. Σήμερα θεωρείται ένας σημαντικός χρονικογράφος του εικοστού αιώνα.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Ουίλιαμ Κέντριτζ
Στις 24 Σεπτεμβρίου θα εγκαινιαστεί στη Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών στο Λονδίνο η πολυαναμενόμενη έκθεση του Νοτιοαφρικανού πολυσχιδούς δημιουργού Ουίλιαμ Κέντριτζ. Η πολυμορφία και η θεατρικότητα χαρακτηρίζουν το έργο του. Θα υπάρχουν τεραστίων διαστάσεων σχέδια από την οροφή έως το δάπεδο, ταπισερί μήκους τεσσάρων μέτρων, προβολή σε πολλαπλές οθόνες, μηχανοκίνητη σκηνή θεάτρου και πολλά ακόμη που αποκαλύπτουν το εύρος της δημιουργικότητάς του.