Εικόνες από την ελληνική παραμεθόριο – ένα τοπίο υπαρκτό, οικείο και ταυτόχρονα συμβολικό. Στιγμιότυπα μιας ζωής σε κίνηση που στιγμιαία παγώνει μπροστά στον φακό. Πρωταγωνιστές των φωτογραφιών που δημιούργησε ο Δημήτρης Κοιλαλούς είναι οι άνθρωποι, είτε κοιτάζουν κατάματα τον φακό είτε αφήνουν μέσα στο φωτογραφικό κάδρο κάποιο ίχνος της παρουσίας τους: ένα παλιό πουλόβερ ριγμένο στη γη, ένα παντελόνι σκαλωμένο στα κλαδιά ενός δέντρου.
Η φωτογραφική έκθεσή του, που μόλις εγκαινιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη – Πειραιώς 138, έχει τίτλο «CΑΕSURA, όσο κρατάει μια ανάσα». Αποτυπώνει τη μεταβατική κατάσταση των προσφύγων και των μεταναστών που έφθαναν στην Ελλάδα το 2015 και το 2016, έχοντας διασχίσει το Αιγαίο –το διαβόητο πέρασμα του θανάτου– μια διάβαση ανησυχητική και οδυνηρή, την οποία εκείνη τη στιγμή θεωρούσαν το πιο δύσκολο κομμάτι της διαδρομής τους, επειδή δεν ήξεραν τι τους επιφύλασσε το μέλλον. Ωστόσο, η νέα δουλειά του Δημήτρη Κοιλαλούς δεν αποσκοπεί στο να καταγράψει τα ντοκουμέντα μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Περισσότερο ενδιαφέρεται να κατανοήσει την ταυτότητα του φυγάδα, του ανθρώπου που βρίσκεται στο μεταιχμιακό σημείο, όπου το παλιό έχει ολοκληρωθεί και το νέο δεν έχει ξεκινήσει ακόμη.
Ο όρος «caesura» σημαίνει τη σύντομη σιωπηλή παύση στη μέση ενός ποιητικού στίχου ή μιας μουσικής φράσης, μία κοφτή άηχη ανάσα. Πρόκειται για έννοια που χρησιμοποιείται μεταφορικά για να περιγράψει τον σιωπηλό ενδιάμεσο χρόνο ανάμεσα σε δύο περιόδους βίαιες και ταραγμένες: τη ζωή στην αφετηρία του ταξιδιού και τη ζωή στο άγνωστο πέρας της διαδρομής. Ξεκινώντας από τα κλειστά σακίδια, τα οικογενειακά αναμνηστικά και τα γεμάτα θλίψη και νοσταλγία βίντεο των κινητών τηλεφώνων, αυτή η συλλογή φωτογραφιών προσπαθεί να δει πίσω από τη μάσκα του πρόσφυγα και του μετανάστη, κάτω από τις στερεοτυπικές αναπαραστάσεις των μίντια.
Δεν επιδιώκει να μιλήσει πολιτικά, ούτε να δώσει απαντήσεις στο μεγάλο ζήτημα που εγείρει ο 21ος αιώνας στο ξεκίνημά του. Περισσότερο επιθυμεί να συλλέξει τα στοιχεία της ταυτότητας εκείνων που ο εκπατρισμός αποξενώνει από τον ίδιο τους τον εαυτό. Σταδιακά, λέει ο Δημήτρης Κοιλαλούς, η «CAESURA» έγινε μια συλλογή από προσωπικές αφηγήσεις και στιγμές ανθρώπων που ήθελαν να δηλώσουν σιωπηλά και με έναν σχεδόν ηρωικό τρόπο τη νέα τους κατάσταση, σαν στοιχείο της ελευθερίας τους. Είναι άνθρωποι που θέλησαν να φωτογραφηθούν επειδή ακριβώς είχαν καταφέρει να φθάσουν σώοι έως την Ελλάδα – σαν να επιχειρούσαν, μέσω της φωτογραφίας, ένα στιγμιαίο πέρασμα στην αθανασία.
Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, έως 26/5.