Ηταν το 1939 όταν οι διαβάτες της οδού Μαιζώνος, στην Πάτρα, αντίκριζαν εντυπωσιασμένοι το ολοκαίνουργιο κτίριο του τυπογραφείου (λιθογραφείο/κυτιοποιείο) της οικογένειας Διακίδη, ιδιοκτησίας του Θεμιστοκλή Διακίδη, ευεργέτη και ολυμπιονίκη στο άλμα εις ύψος στη Μεσολυμπιάδα της Αθήνας το 1906.
Η πινακίδα του θεάτρου θυμίζει παλιές εποχές.
Πέρασαν τα χρόνια, η αχαϊκή πρωτεύουσα έζησε περιόδους ακμής αλλά και μαρασμού και οι αλλαγές στην κοινωνική και την οικονομική ζωή, καθώς και στην ανθρωπογεωγραφία της, αποτυπώθηκαν σε κάθε γωνιά της, σε δρόμους και οικοδομήματα. Οι μηχανές στο τυπογραφείο του Διακίδη σταμάτησαν να δουλεύουν το 1975 και το κτίριο, έξοχο κάποτε δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου, άρχισε να ρημάζει. Μέχρι το 2000, που μετατράπηκε για πρώτη φορά σε θεατρική σκηνή από τη δραστήρια θεατρική ομάδα «Βιομηχανική» του Φάνη Δίπλα και –ως θέατρο «Λιθογραφείον» πλέον– έγινε σημείο αναφοράς στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της πόλης.
Φέτος, το «Λιθογραφείον» γυρίζει ακόμα μία σελίδα στην πολυκύμαντη ιστορία του: πέρασε στα χέρια της ηθοποιού, σκηνοθέτιδος και ενδυματολόγου Ελένης Καραμούζη και εξελίσσεται σε ανοικτό πολυχώρο τέχνης. Με σύγχρονη, νεανική ματιά. Σε συνεχή διάλογο με την πόλη του, την Αθήνα, την Ελλάδα αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Και με στόχο το τοπικό να γίνεται παγκόσμιο και το παγκόσμιο να γίνεται προσωπικό. Ολα αυτά μέσα από μετακλήσεις και νέες παραγωγές, παραστάσεις θεάτρου και χορού, εκθέσεις, σεμινάρια, κινηματογραφικές προβολές, θέατρο για εφήβους και παιδιά, συναυλίες και εικαστικές εγκαταστάσεις.
«Οταν αποφοίτησα από τη δραματική σχολή, ονειρευόμουν να γυρίσω κάποτε στην Πάτρα και να φτιάξω έναν δικό μου χώρο», λέει η Ελένη Καραμούζη. Κι ένιωσε πως ήρθε η κατάλληλη στιγμή. Από τη μια, γιατί αισθάνθηκε έτοιμη να προσφέρει στα πολιτιστικά δρώμενα της γενέτειράς της κι από την άλλη γιατί φιλοδοξεί να… διαιωνίσει την αύρα αυτού του ιστορικού χώρου.
Το Λιθογραφείον προτού πάρει τη νέα του μορφή.
Οι αλλαγές στο κτίριο είναι μεγάλες. Τα όρια μεταξύ σκηνής και πλατείας καταργούνται. Το «Λιθογραφείον» (που έχει συνολικό εμβαδόν 600 τ.μ.) διαμορφώνεται έτσι ώστε να μπορεί να φιλοξενεί ποικίλες εκδηλώσεις. Ο τεχνολογικός εξοπλισμός αναβαθμίζεται. Το φουαγιέ θα μένει πάντα ανοικτό λειτουργώντας ως αναγνωστήριο-ησυχαστήριο, προσφέροντας καφέ, κρασί και σνακ και φιλοδοξώντας να γίνει στέκι. Μεγάλο όμως είναι και το κόστος αυτής της «μεταμόρφωσης». Και το επωμίζεται μόνη της η Ελένη. Φοβήθηκε το ρίσκο; «Φυσικά. Ηταν μια απολύτως συνειδητή απόφαση. Αλλά η επιθυμία μου να δημιουργήσω έναν πυρήνα καλλιτεχνικής δημιουργίας ήταν τόσο δυνατή, που νίκησε τον φόβο», απαντά η ίδια. Το αναλυτικό πρόγραμμα για τη σεζόν 2018-2019 θα ανακοινωθεί στις 24 Σεπτεμβρίου με ένα ανοικτό πάρτι.
«Η επιθυμία μου να δημιουργήσω έναν πυρήνα καλλιτεχνικής δημιουργίας ήταν τόσο δυνατή, που νίκησε τον φόβο», λέει η Ελένη Καραμούζη.