Μια «Ανάσταση» για τον Αγιο Νικόλαο

Μια «Ανάσταση» για τον Αγιο Νικόλαο

4' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ολα ξεκίνησαν με ένα τσέλο σε μια κατακόκκινη θήκη στη διπλανή θέση του αεροπλάνου. Πιο μπροστά μία τούμπα, βιολιά, βιόλες, φλάουτα, φαγκότα, τρομπέτες και όλες οι οικογένειες των συμφωνικών οργάνων της νεοσύστατης Φιλαρμονικής Αθηνών ταξίδευαν στη Νέα Υόρκη για να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους απέναντι στην «Ανάσταση» του Μάλερ και μάλιστα στο θρυλικό Κάρνεγκι Χολ σε μια «ιερή» συναυλία: το σύνολο των εσόδων των εισιτηρίων προοριζόταν για το ταμείο της ανοικοδόμησης του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν. Θα μπορούσε ο Μάλερ να «αναστήσει» την Ορθόδοξη Εκκλησία;

Βγαίνοντας από τον υπόγειο σιδηρόδρομο στον εντυπωσιακό σταθμό του Σαντιάγο Καλατράβα και από εκεί στο μνημείο της 11ης Σεπτεμβρίου βλέπω εκατοντάδες επισκέπτες να βγάζουν φωτογραφίες τους τεχνητούς καταρράκτες που χύνονται στα θεμέλια των Δίδυμων Πύργων. Στην ανατολική πλευρά της μνημειακής πλατείας, στο καλά φυλασσόμενο Λίμπερτι Παρκ, υψώνεται το τσιμεντένιο κέλυφος του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου που σχεδίασε ο Ισπανός αρχιτέκτονας. Στο εσωτερικό του βλέπω τον μεταλλικό σκελετό, τις καλωδιώσεις που διατρέχουν τους ορόφους, τις αφιερώσεις που έγραψαν με μαρκαδόρο στις τσιμεντένιες κολόνες όσοι πρόλαβαν να τον επισκεφθούν ανοιχτό και την εικόνα του Αγίου Νικολάου πάνω σε μια πλαστική μπαριέρα τεχνικών έργων. Το μόνο που θυμίζει τη μελλοντική του χρήση είναι η αγιογραφία του Παντοκράτορα Ιησού που κοσμεί τον τρούλο. Η αναστολή της ανοικοδόμησης το 2017 προκάλεσε ένα μεγάλο τραύμα στην ομογένεια και στους κόλπους της Αρχιεπισκοπής Αμερικής που κατέληξε στην παραίτηση του Αρχιεπισκόπου Δημήτριου τον Μάιο του 2019.

Μια «Ανάσταση» για τον Αγιο Νικόλαο-1

Ο ναός του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν, σε σχέδια Σαντιάγο Καλατράβα, όπως είναι σήμερα.

«Μεγάλη θέληση»

«Η Ορθοδοξία και ο ελληνισμός έχουν το προνόμιο να διατηρούν σε περίοπτη θέση σε ένα τέτοιο σημείο έναν ναό και δεν πρέπει να μένει ημιτελής αλλά να ολοκληρωθεί πιο σύντομα. Υπάρχει μεγάλη θέληση και εργασία που γίνεται εκ του αφανούς. Πολύ σύντομα θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας και να ξαναρχίσουμε την ανοικοδόμηση», δήλωσε στην «Κ» ο νέος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, ο οποίος πριν από λίγες μέρες, στη συνεδρίαση του Συμβουλίου της Αρχιεπισκοπής, τοποθέτησε τα θυρανοίξια του ναού, συμβολικά, στις 11 Σεπτεμβρίου του 2021.

Οι συμβολισμοί δεν αρέσουν μόνο στον νέο Αρχιεπίσκοπο αλλά και στον καλλιτεχνικό διευθυντή της Φιλαρμονικής Αθηνών και αρχιμουσικό Γιάννη Χατζηλοΐζου, όπως μου λέει ένα ζεστό πρωινό του Οκτωβρίου, λίγες ώρες πριν από την εμφάνιση της ορχήστρας. «Μια συναυλία στο Κάρνεγκι Χολ δεν θα έλυνε ποτέ το οικονομικό πρόβλημα του Αγίου Νικολάου, αλλά θα βοηθούσε να ξεπλυθεί όλο το σκάνδαλο φέρνοντας τον ναό στο επίπεδο της τέχνης, της μουσικής. Μια θεία γλώσσα υπεράνω θρησκειών. Το μήνυμα της “Ανάστασης” του Μάλερ δεν μιλάει για την Ανάσταση του Πάσχα, αλλά για την Ανάσταση σαν ιδέα που ενώνει, για την ελπίδα. Οταν έμαθα ότι ήθελαν να φτιάξουν, να αναστήσουν τον Αγιο Νικόλαο ήταν πολύ ξεκάθαρο τι έργο ήθελα να κάνω».

Η Φιλαρμονική Αθηνών ιδρύθηκε το 2019 από τον κ. Χατζηλοΐζου και έκανε την παρθενική της εμφάνιση τον περασμένο Απρίλιο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, παρουσιάζοντας το «Ρέκβιεμ» του Μότσαρτ και τη «Συμφωνία του Νέου Κόσμου» του Ντβόρζακ στη μνήμη του εφοπλιστή Περικλή Παναγόπουλου. Αποκλειστικός χορηγός της ορχήστρας είναι η Κατερίνα Ναυπλιώτη-Παναγοπούλου η οποία διοργάνωσε τη συναυλία στη Νέα Υόρκη με την ιδιότητα της πρέσβειρας εκ προσωπικοτήτων. Οπως μας είπε, η συναυλία ήταν και μια ευκαιρία να συσπειρωθεί η κοινότητα γύρω από έναν κοινό σκοπό. «Ο Αγιος Νικόλαος είναι το μόνο κομμάτι στο Ground Zero που δεν έχει ολοκληρωθεί. Είναι ένα σημείο που το χέρι του μίσους έκανε τη φρικτή πράξη του και έρχεται η μουσική, η χριστιανική αγάπη, να ενώσει όλους τους θρησκευόμενους. Οι συμβολισμοί είναι πολύ έντονοι. Είναι το μόνο θρησκευτικό σύμβολο στην περιοχή και πρέπει να τελειώσει».

Το χτίσιμο της ορχήστρας για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της συναυλίας ήταν από μόνο του ένα τιτάνιο εγχείρημα. Ο μαέστρος μαζί με τον εξάρχοντα της ορχήστρας, τον βιολονίστα Γιάννη Γεωργιάδη, ανέλαβε να επιλέξει κορυφαίους και tutti μέσα από ακροάσεις. «Επιλέξαμε τους καλύτερους, έμπειρους αλλά και νέους μουσικούς στους οποίους δόθηκε μια μοναδική ευκαιρία. Μέσα από τις ακροάσεις είδαμε το πολύ καλό επίπεδο που έχουν τα νέα παιδιά», σημείωσε ο κ. Γεωργιάδης.

Ισορροπίες

Στο κατάμεστο Κάρνεγκι Χολ η συναυλία ξεκίνησε με το Μπαλέτο από την όπερα «9η Ιουλίου 1821» του Μιχάλη Χατζηλοΐζου και συνεχίστηκε με τον «Σέρβικο», μια συμφωνική παραλλαγή του παραδοσιακού κυπριακού χορού του Γιάννη Χατζηλοΐζου. Δύο εύθυμες συνθέσεις, πατέρα και γιου, που συναντήθηκαν στη σκηνή «ζέσταναν» την ορχήστρα πριν από την αναμέτρηση με τον Μάλερ. Για το σύντομο διάστημα της ζωής της η Φιλαρμονική Αθηνών στάθηκε με θάρρος απέναντι στην «Ανάσταση» δικαιώνοντας τις εντατικές πρόβες. Ο Γιάννης Χατζηλοΐζου κράτησε τις ισορροπίες και το δραματικό ενδιαφέρον του έργου, ενώ τα έγχορδα, τα ξύλινα πνευστά και τα κρουστά έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό. Η σύμπραξη με τη σοπράνο Λαρίσα Μαρτίνεζ και τη μέτζο Νταβέντα Καράνας αποδείχθηκε εξαιρετική, όπως και με την πολύπειρη χορωδία New York Choral Society.

Βγαίνοντας στον κρύο βραδινό αέρα οι συμβολισμοί χάνονται κοιτώντας τη πόλη που χτίστηκε από πραγματιστές, ένας από τους οποίους ήταν και ο μεγιστάνας του σιδήρου Αντριου Κάρνεγκι που ανοικοδόμησε το ιστορικό μουσικό μέγαρο της Νέας Υόρκης. Το ζήτημα δεν είναι το ξεκίνημα αλλά η συνέχεια και αυτό είναι το στοίχημα τόσο για τον Αγιο Νικόλαο όσο και για τη Φιλαρμονική Αθηνών, με Μάλερ ή χωρίς. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή