KATERINA TUCKOVA
Oι θεές της Ζίτκοβα
μτφρ.: Κώστας Τσίβος
εκδ. Ικαρος, σελ. 536
H Κατερζίνα Τούτσκοβα, συγγραφέας αυτού του υβριδικού ως προς τη μορφή μυθιστορήματος, γεννήθηκε στο Μπρνο της Τσεχίας το 1980. Παρά τη νεαρή της ηλικία έχει ήδη διακριθεί για τη συγγραφική δουλειά της.
Σπούδασε Τσεχική Φιλολογία και Ιστορία της Τέχνης στην πατρίδα της και έκανε την πρώτη της λογοτεχνική εμφάνιση το 2006. Εξι χρόνια αργότερα ολοκλήρωσε το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά της, «Οι θεές της Ζίτκοβα», που στη χώρα της έκανε μεγάλη επιτυχία και απέσπασε πολλά βραβεία.
Απολύτως δικαιολογημένα. Το μυθιστόρημα είναι πρωτότυπο ως προς την κεντρική του ιδέα, αλλά το βασικό συγγραφικό υλικό προέρχεται από εις βάθος αρχειακή έρευνα και προσωπικές συνεντεύξεις που πήρε η συγγραφέας. Με λίγα λόγια, η ιστορία της Τσεχίας, μια ιδιαίτερη παράδοση που συνδέεται με τον κεντροευρωπαϊκό μεσαίωνα και είχε ριζώσει στη χώρα, έδωσε το έναυσμα και τα στοιχεία στην Τούτσκοβα για μια πρωτότυπη αφήγηση.
Λέγεται ότι στην κορυφή των Λευκών Καρπαθίων κάποιες γυναίκες είχαν καταφέρει να διαφυλάξουν και να μεταφέρουν από γενιά σε γενιά τη χαμένη για αιώνες γνώση και διαίσθηση. Στον τόπο τους τις αποκαλούσαν θεές επειδή ήταν σε θέση να θεραπεύουν ή να προβλέπουν το μέλλον. Ωστόσο δεν μπόρεσαν να διακρίνουν τη δική τους μοίρα και να προστατευτούν από τις αλλαγές που τους επεφύλασσε η Ιστορία.
Φορέας της αφήγησης είναι η νεαρή Ντόρα, που συνδέεται με τις θεές με μια γραμμή αίματος, και το χάρισμα της μαγείας. Αλλά, πραγματικά, παίζει κάποιο ρόλο στις εξελίξεις το μεταφυσικό στοιχείο, μοιάζει να αναρωτιέται η συγγραφέας. Αποτελούσαν τελικά οι θεές κίνδυνο για τους ανύποπτους ασθενείς τους, όπως τις κατηγόρησε το τσεχικό κράτος και βάσει αυτού τις καταδίωξε; Εξέφραζαν όντως μια ιδεολογική απειλή για την κοινωνία των μεταπολεμικών χρόνων στην Τσεχία, και σε ποιο βαθμό η πρόοδος της επιστήμης δικαιολογούσε την εξόντωσή τους;
Ακολουθώντας την πορεία της Ντόρας από το οπισθοδρομικό περιβάλλον του χωριού της προς τη μεγάλη πόλη, και τη διαδρομή της από την ελευθερία μιας ζωής μέσα στη φύση στον εγκλεισμό του οικοτροφείου, παρακολουθούμε παράλληλα την εξέλιξη μιας έρευνας: Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, στο υπουργείο Εσωτερικών της Τσεχικής Δημοκρατίας υπάρχει ένας φάκελος καταχωνιασμένος προσεκτικά από τη γραφειοκρατία. Η αποκάλυψή του θα φέρει στο φως μια από χρόνια συγκεκαλυμμένη συνωμοσία.