«Εχω χάσει τον ύπνο μου», έλεγαν πολλοί εκείνη την πρώτη δύσκολη περίοδο του εγκλεισμού μας στο σπίτι, και σε μακρά τηλεφωνήματα εκμυστηρεύονταν ο ένας στον άλλον άγρυπνες νύχτες «με τα μπράτσα σταυρωμένα πάνω στο στήθος», ξαπλωμένοι «σαν φορτωμένος στρατιώτης», όπως έγραφε ο Φραντς Κάφκα στα ημερολόγιά του (Franz Kafka, «Ονειρα», εκδ. Αγρα). Κατά τις πέντε το πρωί, έχοντας εξαντλήσει και το τελευταίο ίχνος ύπνου, εκείνος εγκατέλειπε την προσπάθεια κι αρκούνταν «να μαζεύει όλα τα όνειρα που ήταν συγκεντρωμένα γύρω του, αποφεύγοντας να τα ξανασκεφτεί».
Αλλά εκείνος ήταν συγγραφέας. Για τους κοινούς ανθρώπους, το άγχος που γεννήθηκε στην περίοδο της έξαρσης του κορωνοϊού είχε ως συνέπεια να αυξηθεί σημαντικά η κατανάλωση αγχολυτικών και υπνωτικών φαρμάκων κατά τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο, ανακοίνωσαν ερευνητές που μελετούν τις παράπλευρες συνέπειες της πανδημίας στη δημόσια υγεία. Φαίνεται πως η φετινή άνοιξη ήταν από τις πιο άγρυπνες των τελευταίων δεκαετιών για μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας, κι οι ανήσυχες νύχτες της είχαν σοβαρές επιπτώσεις στις ημέρες μας, στον οργανισμό και στην ψυχή μας.
«Αν έχετε χάσει τον ύπνο σας και κοιμάστε λίγο λόγω διαφόρων παραγόντων, τότε ό,τι συμβαίνει σε αυτό το μικρό χρονικό διάστημα χάνεται. Δεν μπορείτε να το ξαναβρείτε, να το ανακαλέσετε», είπε η ψυχαναλύτρια Αννα Ποταμιάνου, συγγραφέας του βιβλίου «Η ποίησις των ονείρων» (εκδ. Ικαρος) σε πρόσφατη συζήτησή μας. «Νομίζω ότι το όνειρο εκφορτίζει. Τα “γιατί” της ψυχικής μας ζωής, αυτή η διαδρομή ανάμεσα στην εγρήγορση και στον ύπνο μπορεί να μας δώσει στοιχεία που δεν γίνονται πάντοτε προσιτά με άλλον τρόπο: δεν τα ξέρουμε, δεν τα χρησιμοποιούμε, μας ξεφεύγουν».
Στις πάσης φύσεως οδηγίες που δίνονται εσχάτως για την ομαλή επιστροφή μας στην κανονικότητα τα όνειρα δεν συμπεριλαμβάνονται πουθενά. Ομως, το υλικό τους είναι πολύτιμο και μας ανοίγει πόρτες κατανόησης του εαυτού μας μεγαλύτερες από αυτές που έχουμε στην ενσυνείδητη ζωή μας. Ή, παραφράζοντας λίγο τον Κάφκα: «Στα όνειρα θυμήθηκα ποιος είμαι». Γι’ αυτό πρέπει να επιστρέψουν.