GEORGES SIMENON
Ο πάτος του μπουκαλιού
μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ
εκδ. Αγρα, σελ. 233
«Κρατούσε το ποτήρι στο χέρι κοιτώντας αφηρημένα το ανοιχτόχρωμο ουίσκι που είχε απομείνει στον πάτο. Εδινε την εντύπωση ότι καθυστερούσε τη στιγμή που θα έπινε την τελευταία γουλιά. Οταν επιτέλους άδειασε το ποτήρι, εξακολούθησε για αρκετή ώρα να κοιτάζει τον πάτο. Δίσταζε να το ακουμπήσει στην μπάρα, να το σπρώξει ελάχιστα, όχι πολύ, δυο-τρεις πόντους. Ο Μπιλ, ο μπάρμαν, αν και έδειχνε απορροφημένος σε μια παρτίδα ζάρια με τους καουμπόηδες, θα αντιλαμβανόταν την κίνηση, γιατί ήταν σε επιφυλακή: ήταν πάντα σε επιφυλακή με πελάτες όπως ο Π.Μ.».
Ο «Πάτος του μπουκαλιού», το νέο μυθιστόρημα του Ζορζ Σιμενόν που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Αγρα» ανήκει σε εκείνα που ο Σιμενόν ονόμαζε «σκληρά μυθιστορήματα». Πρόκειται για μια σειρά από 117 βιβλία τα οποία έγραψε από το 1932 μέχρι το 1972, κι ανάμεσά τους κάποια έγιναν πολύ γνωστά όπως «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν» (1938), «Η φυγή του κυρίου Μοντ» (1945), «Μπέττυ» (1961) κ.ά. Για πολλούς από τους φανατικούς του αναγνώστες, ο πολυγραφότατος γαλλόφωνος Βέλγος Ζορζ Σιμενόν είναι ταυτισμένος με τον επιθεωρητή Μεγκρέ, τον οποίο δημιούργησε το 1931 και σύντομα έγινε εξαιρετικά δημοφιλής σε όλο τον κόσμο της αστυνομικής λογοτεχνίας. Αλλά όποιος εκτιμά την γραφή αυτού του πολύπλευρου συγγραφέα, δεν μπορεί να αγνοήσει την πιο «αμερικανική» πλευρά του. Η οποία δεν στερείται ύφους, βάθους, χαρακτήρων, πλοκής, αλλά διαθέτει ένα ακόμη ατού: κινηματογραφική δομή, και εικόνες που μοιάζει να προβάλλονται απευθείας στη μεγάλη οθόνη. Αλλωστε, στον «Πάτο του μπουκαλιού», βασίστηκε η χολιγουντιανή παραγωγή του 1956, «The Bottom of the Bottle», με ηθοποιούς πρώτης γραμμής της εποχής όπως ο Βαν Τζόνσον και ο Τζόζεφ Κότεν. Υποδύονται δύο αδέλφια, δύο εκ διαμέτρου αντίθετους χαρακτήρες, που η συνάντησή τους μετά πολλά χρόνια πυροδοτεί ένα άσβεστο παλιό μίσος. Σαν εκείνο που γεννήθηκε ανάμεσα στον Κάιν και τον Αβελ.
Ολόκληρη η δράση, πολύ πλούσια σε γεγονότα, είναι συμπυκνωμένη σε τέσσερις ημέρες. Η πλοκή ξετυλίγεται αργά και κλιμακώνεται παράλληλα με τις καταιγίδες που πλημμυρίζουν μια κοιλάδα του Μεξικού κατά τη διάρκεια της περιόδου των βροχών. Η βαριά ατμόσφαιρα και η αίσθηση μιας επερχόμενης φυσικής απειλής κάνει τους κατοίκους της κοιλάδας νευρικούς, και βγάζει στην επιφάνεια τον χειρότερο εαυτό τους. Οσο για τους δύο πρωταγωνιστές, έρχονται αντιμέτωποι ο ένας με τον άλλο, και συγκρούονται με την καταπιεσμένη οργή, τις ενοχές και αυτό το «είδος μίσους που βρίσκεται μόνο ανάμεσα σε άτομα της ίδιας οικογένειας», όπως γράφει ο Σιμενόν. Είναι γνωστό ότι η ηθικολογία δεν ταιριάζει διόλου σε αυτόν τον συγγραφέα. Στα βιβλία του η συντηρητική κοινωνία και οι συμβάσεις είναι υπεύθυνες για το έγκλημα όσο και ο δράστης που κρατά το όπλο.