EΛΕΝΗ ΒΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Σκηνές από το θέατρο της ζωής μου
εκδ. Νεφέλη, σελ. 284
Εχοντας ζήσει μια συναρπαστική ζωή ακατάπαυστων αναζητήσεων, διαρκών μετακινήσεων, αδιάκοπων εξωτερικών ερεθισμάτων και πλούσιων βιωμάτων, η θεατρολόγος Ελένη Βαροπούλου (γενν. 1945) δημιουργεί μια καλειδοσκοπική αφήγηση, ένα βιβλίο υφαντό δημιουργικών πρωτοβουλιών, έναν πολύχρωμο καμβά προσωπικών αναμνήσεων, πνευματικών εμπειριών και καλλιτεχνικών αισθήσεων. Πολίτις του κόσμου με παιδεία την οποία χωρίς διάλειμμα εμπλουτίζει, η συγγραφέας συμπλέκει στο «Σκηνές από το θέατρο της ζωής μου» το εδώ με το εκεί, το μέσα με το έξω, το τότε με το τώρα, την τέχνη με τη φύση, την ύπαιθρο με το άστυ, το θέατρο με τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τα εικαστικά, μεταβαίνοντας άνετα από τη μία κατηγορία στην άλλη, χαλαρά, πλαστικά, φυσικά, γιατί η ζωή δεν χωρίζεται ούτε σε ομάδες ούτε σε κουτιά αλλά είναι όλον.
Εχοντας διδάξει θεατρολογία στα Πανεπιστήμια Πάτρας, Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Βερολίνου και Φρανκφούρτης, έχοντας εργαστεί ως κριτικός θεάτρου κι έχοντας μεταφράσει κλασικούς δραματουργούς, η συγγραφέας υπήρξε δημιουργός του Φεστιβάλ Αργους, καλλιτεχνική υπεύθυνος στις Θερινές Ακαδημίες του Εθνικού Θεάτρου, ειδική σύμβουλος του Μεγάρου Μουσικής, ενώ είναι μέλος στο Δ.Σ. του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου. Με μια τόσο πλούσια δράση, εύλογα αναρωτιέται –κι εμείς μαζί της– γιατί θέλει κανείς να γράψει, να αφηγηθεί τη ζωή του, να συμπυκνώσει σε κείμενο τα χαρακτηριστικά του, το στίγμα του πάνω στη γη, την πορεία του μες στον χρόνο. Για να καταλήξει στη μάλλον μελαγχολική διαπίστωση για τη σημασία και τη ματαιότητα του εγχειρήματος – για την βαθύτατη ανάγκη μας να εγγράψουμε το ίχνος μας «πάνω σε έναν τοίχο, χωρίς να υπολογίζουμε αν και πότε θα περάσει η φρέσκια μπογιά που θα το σβήσει». Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε κεφάλαια: πανίδα, υφάσματα, επιστολογραφία, κριτική, μεταφράσεις, επιγράμματα, είδωλα, τόποι, σώματα, παραμύθια, ουτοπίες κ.ά. Και μέσα σε αυτές τις θεματικές ωσάν μοτίβα πλέκονται στιγμές από την οικογενειακή ιστορία, από την αγάπη για τα άνθη, από τα πλούσια διαβάσματα, και απ’ το μοναδικό, το πραγματικά, άσβεστο πάθος της για τα ταξίδια. Σε αδιάκοπη κίνηση από την παιδική ηλικία εντός Ελλάδος λόγω πατρός ειρηνοδίκη, η αγάπη της για το άγνωστο, το διαφορετικό και το καινούργιο την οδήγησε από το Παρίσι, που υπήρξε η alma mater της, σε όλο τον κόσμο – στην Ιαπωνία, στην Κίνα, στη δυτική ακτή του Ειρηνικού, στον Καναδά, στο Ιράν, στην Κολομβία, στη Χιλή, στη Βραζιλία. Επαγγελματίας τουρίστας; Οχι. Γιατί η απομάκρυνση από τον τόπο της πάντοτε συνυφαίνεται με τη δουλειά. Μαζί με τον αγαπημένο σύζυγό της, τον Γερμανό εισηγητή της έννοιας του μεταδραματικού θεάτρου Χανς-Τις Λέμαν, θα παρακολουθήσει στο εξωτικό αυστραλιανό χωριό Κουράντα τους Αβορίγινες να εκτελούν χορούς για το καγκουρό και το πουλί Μπρόλγκα. Θα προσπαθήσει να στήσει ένα δίκτυο «Διεθνούς βιομηχανικού τοπίου» για παραστάσεις συνεργαζόμενη με τον χορογράφο Λιν Νιγνκ στην κινεζική πόλη Λαϊγού. Στο ιαπωνικό Χάκσου θα δει τον Μιν Τανάκα με τους χορευτές του να στροβιλίζονται δίπλα σε γίδες και σε κότες. Θα συναναστραφεί θρυλικές προσωπικότητες, τον Αντουάν Βιτέζ, τον Γιαν Κοτ, τον Μαξ Φρις, θα συναντήσει πολιτικούς και αρχηγούς κρατών, τον Φρανσουά Μιτεράν και τον Φιντέλ Κάστρο. Και ανήκοντας στην πολιτικοποιημένη γενιά του 114, στο παγκόσμιο Φόρουμ της Μόσχας για την Ειρήνη του 1987, θα εκδηλώσει το ανυπόκριτο, ασυγκράτητο πάθος της για την πρόοδο και την κοινωνική δικαιοσύνη: Πριν η ασφάλειά του την ακινητοποιήσει, θα προφτάσει να πεταχτεί στην κορυφή του βήματος και να δώσει ένα φιλί στον Γκορμπατσόφ, όταν ο Σοβιετικός ηγέτης τέλειωσε την ομιλία του στο Κρεμλίνο με τη φράση: «Οσο περισσότερο σοσιαλισμό ζητάμε, τόσο περισσότερη δημοκρατία χρειαζόμαστε».