JEAN-LUC NANCY
Ο παρείσακτος
μτφρ. Πάνος Αγγελόπουλος
εκδ. Petites-Maisons, σελ. 63
«Ο παρείσακτος δεν είναι ένας άλλος από εμένα τον ίδιο και από τον ίδιο τον άνθρωπο. Δεν είναι ένας άλλος από τον ίδιο που δεν σταματά να γίνεται άλλος, συνάμα αναζωογονημένος και εξαντλημένος, απογυμνωμένος και υπερεξοπλισμένος, παρείσακτος τόσο μέσα στον κόσμο όσο και στον ίδιο τον εαυτό του, ανησυχητική εμφάνιση του ανοίκειου, conatus ενός εκφύοντος απείρου». Ο Ζαν-Λικ Νανσί, ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, έζησε από την ηλικία των πενήντα ετών με ξένη καρδιά, έφτασε τα ογδόντα δύο. Η δική του, χωρίς ποτέ να προσδιοριστεί γιατί, τον εγκατέλειπε, τον παρέδιδε στην ανυπαρξία, τον οδηγούσε στον θάνατο. Για να ζήσει έλαβε την καρδιά ενός άλλου. Η μεταμόσχευση τον έβαλε στη δίνη σοβαρών, παρεπόμενων προβλημάτων υγείας, τα οποία περιγράφει πολύ λιτά, σχεδόν αποστασιοποιημένα από τον ίδιο, αν σκεφτεί ότι αυτός ο ίδιος υπέφερε, ωστόσο σοκαριστικά. Η ξένη καρδιά που χτυπούσε μέσα του όμως, και του έδινε προοπτική ζωής, προκάλεσε και μια σοβαρή και ανεξάντλητη σειρά ερωτημάτων βαθιά ηθικών για την υπόστασή του, το δικαίωμα στη συνέχιση της ζωής, την αντιμετώπιση του θανάτου, την αναγνώριση αυτού του ίδιου ως παρείσακτου του εαυτού του. Με ποια ιδιότητα επιβίωνε άραγε; Με ποιο δικαίωμα ίσως; Ενιωθε ότι ζούσε υπερβολικά αυθαίρετα, ελάχιστα νόμιμα. Η τεχνική στην υπηρεσία της δικής του επιβίωσης του προκαλούσε τεράστια χαρά, καθώς ζούσε μια συμπληρωματική, πλεονασματική ζωή. Αναγνώριζε όμως ότι η φύση και η τεχνική συλλειτουργούν και αλληλοδιαπλέκονται, δίνοντάς του το δικαίωμα να νιώθει οικείος με αυτό το ανακατασκευασμένο, επισκευασμένο, αρμολογημένο σώμα. Τον έκανε να νιώθει ο εαυτός του, μακρινός μα και τόσο κοντινός, ένα αίσθημα που μπορούσε να υπερκεράσει το ερώτημα της ταυτότητας, των εσωτερικών παρείσακτων εχθρών που βρίσκονταν μέσα του, μέσα μας. Αυτοί οι εχθροί που, πολεμώντας τους πάντα, μπορούμε να προσδιορίζουμε το καίριο ερώτημα, να δίνουμε ίσως απάντηση στο ποιοι πραγματικά είμαστε.