Η βασίλισσα της κυψέλης ★★★
ΔΡΑΜΑ (2021)
Σκηνοθεσία: Μπλέρτα Μπασόλι
Ερμηνείες: Ιλκα Γκάσι, Τσουν Λάιτσι, Αουρίτα Αγκούσι
Στο σκηνοθετικό ντεμπούτο της, η Μπλέρτα Μπασόλι καταπιάνεται με την πραγματική ιστορία της Φαρίγε Χότι, μιας γυναίκας που αγωνίζεται να ορθοποδήσει με ελάχιστα εφόδια στα αποκαΐδια της βαλκανικής ιστορίας.
Από το Κόσοβο μας έρχεται ένα ενδιαφέρον σκηνοθετικό ντεμπούτο, το οποίο είναι δυστυχώς με τον τρόπο του ακόμα πιο επίκαιρο αυτό το διάστημα. Η Μπλέρτα Μπασόλι βασίζεται στην πραγματική ιστορία της Φαρίγε Χότι, μιας σαραντάρας γυναίκας, της οποίας ο σύζυγος αγνοείται και θεωρείται νεκρός από τις τελευταίες βαλκανικές συγκρούσεις. Εχοντας να ζήσει δύο παιδιά και όντας σε δεινή οικονομική κατάσταση, η Φαρίγε μαθαίνει να οδηγεί και ξεκινά μια μικρή αγροτική επιχείρηση, παρέα με μερικές ακόμα χήρες που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα. Η δραστηριότητα αυτή, ωστόσο, αντιμετωπίζεται με καχυποψία και εχθρότητα από την κλειστή, ανδροκρατούμενη κοινωνία του χωριού τους, η οποία θεωρεί πως η θέση της γυναίκας είναι εντελώς διαφορετική.
Η Μπασόλι καταφέρνει να αποδώσει με απλότητα και ρεαλισμό έναν κόσμο βγαλμένο θαρρείς από περασμένες εποχές, ο οποίος ωστόσο συνεχίζει να υπάρχει δίπλα μας. Οι ανοιχτές πληγές της τραγικής ευρωπαϊκής ιστορίας είναι ακόμα ορατές (και) στα Βαλκάνια, ενώ ο συντηρητισμός και οι προκαταλήψεις επιδεινώνουν την κατάσταση. Εκείνοι που έμειναν πίσω έχουν να ανέβουν τον δικό τους γολγοθά και μάλιστα με ελάχιστα εφόδια.
Μέσα σε όλη αυτή τη μαυρίλα, ωστόσο, κάποιοι γενναίοι, όπως η Φαρίγε, τραβούν μπροστά. Η Ιλκα Γκάσι ερμηνεύει εκπληκτικά την απελπισμένη γυναίκα, η οποία βρίσκει το κουράγιο και την αποφασιστικότητα να πάει κόντρα στο «σύστημα», προκειμένου αρχικά να επιβιώσει και έπειτα να κερδίσει την ελευθερία της. Το μέλι που παράγει, συνεχίζοντας τη δουλειά του άνδρα της, και η συνεταιριστική βιοτεχνία σάλτσας που στήνει μαζί με τις άλλες γυναίκες την κάνουν «βασίλισσα».
Η ίδια η σκηνοθέτις λέει σχετικά με την ηρωίδα της: «Πέρα από το γεγονός ότι είμαι κι εγώ γυναίκα και μητέρα, με ιντρίγκαρε η θέληση και η δύναμή της όχι απλώς να επιβιώσει, αλλά να επιτύχει και κάτι σπουδαίο χωρίς να κοιτάξει ποτέ πίσω. Η αισιοδοξία και η ενέργειά της είναι απίστευτη. Αυτό θέλω να μεταφέρω στην οθόνη, έναν ισχυρό γυναικείο χαρακτήρα με πολλές αποχρώσεις, μια γυναίκα πρωταγωνίστρια που πρέπει να δει το Κόσοβο αλλά κι ένα ευρύτερο κοινό».
Εκείνο που είναι επίσης πραγματικά σημαντικό στο συγκεκριμένο φιλμ είναι η αυθεντικότητα και η ειλικρίνεια που αποπνέει. Εδώ η χειραφέτηση δεν αποτελεί απλώς αντίδραση σε κάποια αδικία, αλλά ζήτημα επιβίωσης, κι αυτό περνά μέσα από τον φακό αγγίζοντας κατευθείαν την καρδιά του θεατή. Το φιλμ αποτέλεσε επίσημη πρόταση του Κοσόβου για τα φετινά Οσκαρ, ενώ βραβεύτηκε στο Σάντανς και στη Θεσσαλονίκη.