Για μερικούς είναι απόλαυση άρρηκτα συνδεδεμένη με εκείνη της ταινίας που περιμένουν να αρχίσει, καθισμένοι στην πολυθρόνα του κινηματογράφου. Αλλοι πάλι τα βλέπουν σχεδόν υπνωτιστικά στο YouTube όταν βαριούνται· από το ένα στο άλλο, στο επόμενο. Για τους περισσότερους είναι η μικρή γεύση που θα τους παρακινήσει να σημειώσουν στο «ραντάρ» τους μία ταινία για να τη δουν στο σινεμά. Τα τρέιλερ, τα «προσεχώς» δηλαδή των παλιών κινηματογράφων, αποτελούν μια ολόκληρη υπο-βιομηχανία, ζωτικής μάλιστα σημασίας για την κεντρική κινηματογραφική παραγωγή καθώς αποτελεί το βασικότερο τμήμα της καμπάνιας προώθησης οποιασδήποτε νέας ταινίας.
Σίγουρα θα σας έχει τύχει να πάτε σε κάποια ταινία παρακινημένοι από ένα πολλά υποσχόμενο τρέιλερ και στη συνέχεια να κλαίτε τα χρήματά σας. Πράγματι, ειδικά τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν τρέιλερ τα οποία δημιουργούν μεγάλες προσδοκίες («Η Τιτανομαχία», «Godzilla» για παράδειγμα) τις οποίες διαψεύδουν οικτρά οι ίδιες οι ταινίες. Επίσης, σε παρόμοια λογική υπάρχουν τρέιλερ πιο καλοφτιαγμένα (ποιοτικά) από τις ταινίες που προωθούν: σχεδόν όλη η σειρά των ταινιών «Harry Potter» αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα, όπως και το τουλάχιστον επικό teaser της περιπέτειας καταστροφής «2012».
Αυτό είναι και ένα ακόμη χαρακτηριστικό του σύγχρονου κινηματογραφικού μάρκετινγκ. Οι παραγωγοί πλέον δεν βασίζονται σε ένα τρέιλερ. Αντιθέτως, φροντίζουν να κρατούν ζωντανό το ενδιαφέρον του θεατή με 2-3 επίσημα τρέιλερ και τουλάχιστον ισάριθμα teaser (μίνι κλιπάκια που κεντρίζουν την περιέργεια) τα οποία αρχίζουν να προβάλλονται ακόμη και έναν ολόκληρο χρόνο πριν από την έλευση της ταινίας. Ποιος τα φτιάχνει όμως όλα αυτά; Παίρνοντας ως δεδομένο ότι ο εκάστοτε σκηνοθέτης, όσο καλός κι αν είναι, δεν έχει απαραίτητα το εμπορικό ένστικτο που αυτή η δουλειά απαιτεί, οι παραγωγοί τόσο του Χόλιγουντ όσο και του ανεξάρτητου κινηματογράφου αναθέτουν σε ειδικευμένες εταιρείες τη δημιουργία των τρέιλερ. Υπάρχουν μάλιστα πάνω από 100 τέτοιες εταιρείες με κύκλο εργασιών που συνεχώς αυξάνεται, καθώς το ίδιο συμβαίνει και με τις ανάγκες της μαζικής παραγωγής ταινιών που εν πολλοίς βασίζονται στα τρέιλερ για την εμπορική επιτυχία τους (π.χ. ταινίες βασισμένες σε κόμικς).
Η περίπτωση Μαρκ Γούλεν
Ο αδιαμφισβήτητος βασιλιάς των τρέιλερ πάντως είναι ο Αμερικανός Μαρκ Γούλεν, ο οποίος ως επικεφαλής της προσωπικής του φίρμας έχει δημιουργήσει αξέχαστα τρέιλερ για μερικές από τις πιο αξιόλογες ταινίες των τελευταίων χρόνων. Από το ποπ αισθητικής κλιπ για τον «Μεγάλο Λεμπόφσκι» (1998) μέχρι τα πιο πρόσφατα «Social Network» και «Boyhood», η δουλειά του Γούλεν έχει αναδείξει σε πραγματική τέχνη τη συμπύκνωση των εικόνων και της ατμόσφαιρας ενός ολόκληρου φιλμ στα 2-3 λεπτά ενός νέου, επί της ουσίας, καλλιτεχνικού αντικειμένου. Ολες οι δουλειές του Μαρκ Γούλεν μαζί με επιπλέον πληροφορίες και υλικό μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα του (markwoollen.com).
Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που διστάζουν να εμπιστευθούν ακόμα και τη δημιουργία των τρέιλερ για τις ταινίες τους σε τρίτους. Τελειομανείς σκηνοθέτες όπως ο Κουέντιν Ταραντίνο, ο Ντέιβιντ Φίντσερ, ο Κρίστοφερ Νόλαν και ο Πολ Τόμας Αντερσον ασχολούνται οι ίδιοι επισταμένως με την παραγωγή των promo. Ο τελευταίος μάλιστα είχε γίνει έξαλλος με το τρέιλερ που η New Line είχε ετοιμάσει για την ταινία του «Magnolia», το 1999, με αποτέλεσμα έκτοτε να αναλαμβάνει ο ίδιος τη δουλειά.
Τα κλασικά
Φυσικά, όμορφα τρέιλερ φτιάχνονταν και παλιότερα. Εκείνο που συνόδευε το κλασικό πρώτο «Alien» του 1979, λόγου χάρη, αποτελεί υπόδειγμα μίνιμαλ αισθητικής και ατμοσφαιρικής μεταφοράς, ωστόσο είναι αλήθεια πως η μεγάλη έκρηξη έρχεται περίπου από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Ο «Αρχοντας των δαχτυλιδιών», ταινία που πέραν των άλλων άλλαξε σε μεγάλο βαθμό και το μάρκετινγκ της κινηματογραφικής βιομηχανίας, κυκλοφόρησε με 4 επίσημα τρέιλερ και έθεσε αυτή τη νέα σχέση «προσμονής-ανταμοιβής» με το κοινό σε νέες βάσεις. Τα σημερινά τρέιλερ είναι μάλλον τα πιο προσεγμένα και ταυτόχρονα τα πιο στοχευμένα που έγιναν ποτέ. Οι ταινίες με περιεχόμενο κόμικς που ορίζουν τα τελευταία χρόνια τη χολιγουντιανή παραγωγή, χρειάζονται την κατάλληλη εκστρατεία προκειμένου να ξέρει ο νεαρόκοσμος των multiplex ποιον υπερήρωα να περιμένει και (κυρίως) να χτιστεί το «hype» γύρω από αυτόν.
Παράλληλα, η τεράστια εμπορευματοποίηση αυτών των ταινιών έχει πολλές φορές έως και κωμικά αποτελέσματα, όπως συμβαίνει με το –κατά τα άλλα πολύ καλοφτιαγμένο– τρέιλερ για την επόμενη ταινία των «Εκδικητών», στο οποίο ένα ολόκληρο πλάνο αφιερώνεται αποκλειστικά σε… τοποθέτηση προϊόντος γνωστής εταιρείας ηλεκτρονικών.
Τα σύγχρονα διαδικτυακά μέσα χωρίς αμφιβολία εξυπηρετούν τη διάδοση και, επομένως, την αξία των τρέιλερ. Το Facebook και τα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα βοηθούν ώστε πολλά από αυτά –ορισμένες φορές και στοχευμένα– να γίνονται «viral» και έτσι να διαδίδονται ταχύτατα. Πράγματι με μια σύντομη έρευνα στο YouTube, μπορεί κανείς να εντοπίσει τρέιλερ με δεκάδες ακόμα και εκατοντάδες εκατομμύρια «χτυπήματα», τα οποία φυσικά μεταφράζονται επίσης σε εκατομμύρια (δολάρια αυτή τη φορά) για τις εταιρείες παραγωγής, πολύ πριν η κανονική ταινία φτάσει στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Τα 5 κορυφαία
Βασικό συστατικό ενός πραγματικά αξέχαστου τρέιλερ είναι η μουσική του επένδυση. Παρακάτω ακολουθεί ένα ενδεικτικό τοπ 5 εξαιρετικών τρέιλερ, τα οποία βασίζουν σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία τους στη μουσική που τα συνοδεύει.
1. «Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών»: Ολα τα τρέιλερ του «Αρχοντα» είναι εξαιρετικά. Ωστόσο, εκείνο της δεύτερης ταινίας υπό τους ήχους του «Requiem for a Dream» πέρασε την έννοια της επικότητας σε άλλο επίπεδο και έμεινε για πάντα χαραγμένο στη μνήμη των περισσότερων millenials.
2. «Watchmen»: Οι Smashing Pumpkins ντύνουν μουσικά αυτό το όμορφο τρέιλερ για μία από τις καλύτερες –και πιο υποτιμημένες– ταινίες που βασίζονται σε κόμικς.
3. «The Great Gatsby»: Αμφιλεγόμενη ταινία, με εκπληκτικό όμως σάουντρακ και κορυφαίο το ηλεκτρικό παραλήρημα «Love is Blindness» του Τζακ Γουάιτ, που ακούγεται και στο τρέιλερ.4. «Fight club»: Αξέχαστες ατάκες από την επίσης αξέχαστη ταινία του Ντ. Φίντσερ συνθέτουν αυτό το τρέιλερ που συνοδεύεται από το σχεδόν στοιχειωτικό «Where is my Mind» των Pixies.
5. «Αποκάλυψη τώρα»: Το μοντάζ των σκηνών του τρέιλερ για την ταινία του Κόπολα είναι σχετικά συμβατικό –λόγω και της εποχής–, όμως και μόνο ο ήχος των Doors, των Rolling Stones και βέβαια του βαγκνερικού «Ride of the Valkyries» αρκεί για να το απογειώσει.