Μπορεί η ζωγραφική να γίνει ταινία; Είναι δυνατόν η τρομερή δυναμική που αποπνέει ένας πίνακας του Βίνσεντ βαν Γκογκ να μεταφερθεί στις συμβάσεις του φιλμ και να αποτυπωθεί εκεί, όχι μόνο σε επίπεδο εικόνας, αλλά και καθαρής αισθητικής; Η νέα ταινία «Loving Vincent», που κυκλοφορεί και στις ελληνικές αίθουσες, απαντά με επιτυχία σε αυτά τα ερωτήματα, ενώ ταυτόχρονα μας χαρίζει και μια συναρπαστική αφήγηση σχετικά με τον σπουδαίο μοντερνιστή ζωγράφο. Για να το πετύχουν αυτό οι δημιουργοί της κατασκεύασαν ένα απίθανο, «χειροποίητο» animation, που μοιάζει σχεδόν σαν να έφεραν πίσω τον Βαν Γκογκ ώστε να το σχεδιάσει για χάρη τους…
Σχεδόν ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Βίνσεντ, ο Αρμάντ Ρουλέν, γιος του καλού φίλου του καλλιτέχνη, Ζοζέφ, αναλαμβάνει απρόθυμα μια αποστολή: να παραδώσει ένα ξεχασμένο γράμμα του ζωγράφου στον κατάλληλο παραλήπτη. Η αναζήτησή του θα τον οδηγήσει στη γαλλική εξοχή κοντά στο Παρίσι, όπου εκείνος πέρασε τις τελευταίες μέρες της ζωής του. Καθώς σταδιακά γνωρίζεται με τους ντόπιους, ο νεαρός αρχίζει να υποψιάζεται πως η «δημοφιλής» εκδοχή της αυτοκτονίας μπορεί τελικά να μην ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Η υπόθεση της ταινίας των Ντορότα Κομπιέλα και Χιου Γουέλτσμαν είναι βέβαια σημαντική –θα εξηγήσουμε παρακάτω–, ωστόσο μπαίνει σε δεύτερη μοίρα μπροστά στο εκπληκτικό καλλιτεχνικό επίτευγμα. Ούτε λίγο ούτε πολύ, 65.000 ζωγραφισμένες στο χέρι ελαιογραφίες, από 125 ζωγράφους, συνθέτουν αυτό το φιλμ, το οποίο είναι το πρώτο στην ιστορία του κινηματογράφου που χρησιμοποιεί εξ ολοκλήρου τη συγκεκριμένη τεχνική. Μέσω αυτών των ζωγραφικών καρέ, με τα χρώματα που πάλλονται κυριολεκτικά, ο θεατής έχει την ευκαιρία να μπει στον κόσμο του Βίνσεντ. Εναν κόσμο που στο επίκεντρό του βρίσκονται οι πίνακες –αυτοί άλλωστε αποτελούν το «σκηνικό» από όπου ξεκινούν οι περισσότερες σκηνές- με τους ήρωές τους να ζωντανεύουν, αποκτώντας φωνή για να διηγηθούν την ιστορία του γεννήτορά τους.
Αυτή η ιστορία είναι βέβαια λίγο-πολύ γνωστή: η καλλιτεχνική ιδιοφυΐα που δημιούργησε, μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία, πάνω από 800 ζωγραφικά αριστουργήματα, γνωρίζοντας, ως επί το πλείστον, την αποδοκιμασία και τη χλεύη των συγχρόνων του, για αυτοκτονήσει τελικά στα 37 του, μέσα σε ένα κοκτέιλ απελπισίας και καθαρής τρέλας που τον είχε κυριεύσει. Αυτός ο μύθος της ποπ κουλτούρας –και ιδιαίτερα το τελευταίο, τραγικό μέρος του– αντιμετωπίζεται εδώ με βάση τη σύγχρονη έρευνα. Οι πρόσφατες αποκαλύψεις, που ενέπνευσαν και το τελευταίο μυθιστόρημα του Ζαν-Μισέλ Γκενασιά, «Το βαλς των δέντρων και του ουρανού», αποτελούν και εδώ το όχημα που μεταφέρει μια νέα εκδοχή του τέλους του Βαν Γκογκ, με τον τρόπο μάλιστα που και ο ίδιος μάλλον θα προτιμούσε: με παχιές, λαμπερές, ρωμαλέες πινελιές πάνω σε κάθε διαθέσιμη επιφάνεια.
Το βαρόμετρο της εβδομαδας
Στη «Μάχη των φύλων», η κάτοχος του περυσινού Οσκαρ Α΄ γυναικείου ρόλου, Εμα Στόουν, έρχεται αντιμέτωπη με τον Στιβ Καρέλ, αναβιώνοντας μια ιστορική τενιστική –και όχι μόνο– μονομαχία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο βετεράνος πρωταθλητής Μπόμπι Ριγκς προκαλεί σε αγώνα γυναίκες τενίστριες προκειμένου να αποδείξει την κατωτερότητά τους στο άθλημα, αλλά και στην ίδια τη ζωή. Τα πράγματα θα γίνουν πραγματικά ενδιαφέροντα όταν στο κάλεσμα θα ανταποκριθεί το νούμερο 1 της παγκόσμιας κατάταξης, Μπίλι Τζιν Κινγκ, με τον αγώνα να παίρνει διαστάσεις φεμινιστικού μανιφέστου.
Στον «Χιονάνθρωπο» ο Τόμας Αλφρεντσον («Ασε το κακό να μπει») μεταφέρει το ομώνυμο μπεστ σέλερ του Τζο Νέσμπο στην οθόνη. Το φιλμ είναι καλογυρισμένο και ο Μάικλ Φασμπέντερ, ως συνήθως, πολύ καλός στον ρόλο του ντετέκτιβ Χάρι Χόλε, ωστόσο η ζοφερή, «σκανδιναβική» ατμόσφαιρα που θα περιμέναμε από ένα τέτοιο θρίλερ μάλλον λάμπει διά της απουσίας της.
Στην «Αλλη όψη της ελπίδας» ο δεξιοτέχνης Ακι Καουρισμάκι δίνει τη δική του ματιά πάνω στο προσφυγικό ζήτημα. Ο Κάλεντ, ένας νεαρός από τη Συρία, φτάνει κρυφά στη Φινλανδία, έχοντας χάσει σχεδόν όλους τους συγγενείς του στον πόλεμο. Εκεί θα βιώσει τον ρατσισμό αλλά και την ανθρωπιά, στο εστιατόριο όπου πιάνει δουλειά, ενώ παράλληλα ψάχνει απεγνωσμένα την αδελφή του. Ο Καουρισμάκι φτιάχνει μια συγκινητική και κατά διαστήματα αστεία, με τον τρόπο της, δραμεντί, η οποία βραβεύτηκε με την Αργυρή Αρκτο της σκηνοθεσίας στο τελευταίο Φεστιβάλ Βερολίνου.