Ο αρχιμουσικός της κατανόησης

Ο αρχιμουσικός της κατανόησης

1' 33" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στα 86 του έφυγε στις 5 Μαρτίου ο Αυστριακός αρχιμουσικός Νίκολαους Αρνονκούρ. Το πλήρες όνομά του –Γιόχαν Νίκολαους κόμης του Λα Φοντέν και του Αρνονκούρ-Ούνφερτσαγκτ– μαρτυρά καταγωγή από διάφορους κλάδους των Αψβούργων. Παρ’ όλα αυτά, η πορεία του στον χώρο της μουσικής υπήρξε κάθε άλλο παρά βασιλική: οραματιστής και ένθερμος υποστηρικτής ιστορικά ενημερωμένων ερμηνειών, πολεμήθηκε όσο λίγοι. Μόνο σε μεγάλη ηλικία και μόνο μετά τον θάνατο του Κάραγιαν διηύθυνε σύνολα όπως η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου ή σε τόπους όπως το Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ.

Γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1929. Μακριά από τους προβολείς της δημοσιότητας και, παρά την άνεση που του επέτρεπε η αριστοκρατική καταγωγή του, ξεκίνησε ταπεινά, ως τσελίστας. Από νωρίς ενδιαφέρθηκε για τα όργανα εποχής, τα οποία αναζητούσε σε συλλογές μουσείων. Ο ήχος τους τον γοήτευσε από την πρώτη στιγμή. Το 1953 μαζί με τη σύζυγό του Αλίτσε ίδρυσε το σύνολο οργάνων εποχής Concentus Musicus, με το οποίο πρότεινε τις πρώτες ερμηνείες του σε συναυλίες και ηχογραφήσεις. Ουσιαστικά κείμενα στα προγράμματα των συναυλιών και συνεντεύξεις βοηθούσαν το κοινό στην κατανόηση. Τέλη της δεκαετίας του 1960 η ερμηνεία του στα «Κατά Ματθαίον Πάθη» του Μπαχ μεταδόθηκε από το γερμανικό ραδιόφωνο: οι γοργές ταχύτητες και η διαφάνεια των ηχοχρωμάτων σόκαραν τον μουσικό κόσμο, μαθημένο σε βαρύτιμο, βελούδινο ήχο και μνημειακές αποδόσεις.

Επειδή γνώριζε, δεν διεκδίκησε τον «αυθεντικό» ήχο. Αντίθετα, αναζήτησε την κατανόηση της μουσικής μέσα από την ακρίβεια στην απόδοση του μουσικού κειμένου. Δεν επέλεγε με δογματικό τρόπο «αυθεντικά» όργανα, αλλά τα κατάλληλα. Στόχος του ήταν ερμηνείες διεγερτικές, αντάξιες συναρπαστικών έργων. Το απέδειξε ερμηνεύοντας Μπραμς, Μπρούκνερ, ακόμα και Γκέρσουιν ή Μπάρτοκ. Το πάθος του μετέβαλε οριστικά το τοπίο της ερμηνείας: σήμερα, όλοι ξέρουν ότι δύο νότες ίσης αξίας στο χαρτί δεν ερμηνεύονται με τον ίδιο τρόπο. Ο Μοντεβέρντι του, ο Μότσαρτ, οι εννέα συμφωνίες του Μπετόβεν και, βεβαίως, οι ερμηνείες έργων του Μπαχ γύρισαν σελίδα. Οι ηχογραφήσεις του θα μας το θυμίζουν πάντα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή