Η τηλεόραση είναι το αγαπημένο μέσον που προτιμούν οι βουλευτές και εν γένει οι πολιτικοί. Πόσο μάλλον τώρα που, ενόψει των ψηφοφοριών για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, το «πολιτικό θερμόμετρο έχει ανέβει», για να χρησιμοποιήσουμε μία από τις πολλές τυποποιημένες εκφράσεις. Εχουν μάθει τους κανόνες της, που είναι βέβαια κανόνες της ελληνικής τηλεόρασης.
Αυτές τις ημέρες, λοιπόν, κάνουν υπερωρίες σε κάθε είδους εκπομπές, πολιτικές και μη, με τον ίδιο σκοπό παρ’ όλες τις διαφορές τους: να προβληθούν και να συγκεντρώσουν ψήφους μπρος στη μεγάλη πιθανότητα να εκλεγούν. Κι αν μερικοί «τρώνε πόρτα» σε μεγάλα κανάλια, φέτος ειδικά μπορεί να ανασάνουν ανακουφισμένοι. Αρκετά μικρά τηλεοπτικά κανάλια τούς υποδέχονται πιο πρόθυμα.
Ετσι όπως τους βλέπουμε πολλούς και συχνά, από το πρωί μέχρι το βράδυ, παρακολουθούμε και τα στερεότυπα στις συμπεριφορές τους:
– Ολο και περισσότεροι καταφεύγουν στις φωνές, σε θεατρινισμούς, εξοργισμένοι και ανυπόμονοι, αλλά ακόμη και αν βρίσκονται στο κρεσέντο της θορυβώδους επιχειρηματολογίας τους, συμμορφώνονται μια χαρά όταν τους ειδοποιεί ο παρουσιαστής ότι θα γίνει διακοπή για διαφημίσεις.
– Αποφασισμένοι να απευθύνονται κατευθείαν στον ψηφοφόρο, κοιτάζουν την κάμερα και όχι τον συνομιλητή τους, δημιουργώντας ένα σουρεαλιστικό σκηνικό. Εξοικειωμένοι ασφαλώς είναι οι δημοσιογράφοι παρουσιαστές, που έχουν μάθει να παρακολουθούν καλεσμένους να μιλούν συχνά, σαν την ερώτηση να τους την έκανε ο κάμεραμαν.
– Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ίδιοι οι ηθοποιοί, στις ελάχιστες φορές που προσκαλούνται να μιλήσουν για μια ταινία ή μια παράσταση, κοιτάζουν όπως είναι φυσικό τον δημοσιογράφο.
– Τους πολιτικούς είναι αδύνατο να τους διακόψεις. Οπως και οι συνομιλητές τους από τα άλλα κόμματα δεν διαλέγονται, κάνουν παράλληλους μονολόγους, προσπαθώντας να υπονομεύσουν ο ένας τον μονόλογο του άλλου με φοβερή μαεστρία.
– Είναι αναμενόμενο ότι μέσα στη στερεότυπη συμπεριφορά τους έχουν και στερεότυπες εκφράσεις με συνηθέστερες τις: «Εγώ δεν σας διέκοψα» και «αφήστε με να ολοκληρώσω».
Αρκεί ένα σύντομο ζάπινγκ σε ξένα μεγάλα κανάλια για να διαπιστώσει κανείς ότι στις αντίστοιχες πολιτικές συζητήσεις τίποτε απ’ όλα αυτά δεν συνηθίζεται. Οι παρουσιαστές υπακούν σε μια καλά μελετημένη δεοντολογία, συμπεριφέρονται ψύχραιμα, έχουν επαγγελματικούς δημοσιογραφικούς κανόνες. Δεν ανταγωνίζονται σε φωνή και ναρκισσισμό. Και οι καλεσμένοι συζητούν ψύχραιμοι, ακούν και κοιτάζουν ο ένας τον άλλον σαν κανονικοί συζητητές. Αυτή η διαφορά καθρεφτίζει και μία πολύ βαθύτερη διαφορά στην κοινωνική συμπεριφορά. Εκεί υπάρχει και γίνεται σεβαστή η κουλτούρα του διαλόγου. Εδώ, προτιμούμε την αγοραία αυθάδεια του καφενείου. Και όσο σφίγγει ο κλοιός των εκλογών, όλο και πιο συχνά κάποιοι χτυπούν το χέρι στο τραπέζι με την έπαρση του πονηρού πολιτευτή.