ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Συμφωνία σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επί του μηχανισμού για το κράτος δικαίου που θα συνοδεύει το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και το Ταμείο Ανάκαμψης επετεύχθη, χθες, στην πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. Ανοίγει έτσι, με την άρση του βέτο της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, ο δρόμος για την εφαρμογή της ιστορικής συμφωνίας της 21ης Ιουλίου για το πακέτο του 1,82 τρισ. ευρώ που θα συμβάλει καταλυτικά στην ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Εως το απόγευμα, χθες, οι νομικοί ανέλυαν εξονυχιστικά το προσχέδιο συμπερασμάτων που είχε καταθέσει το Βερολίνο και υπήρχαν ανησυχίες για το αν οι χώρες του «φειδωλού» Βορρά και ειδικά η Ολλανδία θα δέχονταν τον τριμερή συμβιβασμό μεταξύ Γερμανίας, Ουγγαρίας και Πολωνίας που ήρε το αδιέξοδο.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, μιλώντας χθες το πρωί, έθεσε τρία κριτήρια για την αποδοχή του: να είναι αποδεκτός από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο («κλειδί για εμάς»)· να μην επηρεάζει τον πυρήνα της συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου σχετικά με τη λειτουργία και την εμβέλεια του μηχανισμού· και να μπορεί η Επιτροπή αναδρομικά να τον ενεργοποιήσει αν εντοπίσει παραβάσεις κατά την περίοδο στην οποία η νομιμότητα του μηχανισμού θα εξετάζεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η τελευταία αυτή δυνατότητα προσφυγής –και αναστολής λειτουργίας του μηχανισμού όσο εξετάζεται η υπόθεση– ήταν ζωτικής σημασίας για να συναινέσουν η Βουδαπέστη και Βαρσοβία.
Το τελικό εμπόδιο τώρα που μένει να ξεπεραστεί είναι η συναίνεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που διαπραγματεύθηκε επί μακρόν τους προηγούμενους μήνες με τη γερμανική προεδρία του Συμβουλίου, πιέζοντας για την ενίσχυση του μηχανισμού. Η έγκριση του Κοινοβουλίου αναμένεται να δοθεί την ερχόμενη εβδομάδα στην ολομέλεια (14-17 Δεκεμβρίου).
Ο κ. Ρούτε, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, τον ρώτησε στην αρχή της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τη γνώμη του για τον τριμερή συμβιβασμό. «Θα εξετάσουμε λεπτομερώς τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ελπίζουμε ότι θα είναι συνεπή με το πνεύμα και το γράμμα του συμβιβασμού που επετεύχθη [μεταξύ Συμβουλίου και Κοινοβουλίου], ειδικά σχετικά με τα μέτρα διαφύλαξης του κράτους δικαίου», είπε ο κ. Σασόλι σε συνέντευξη Τύπου.
Σε δικές του δηλώσεις, χθες, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ, έστειλε θετικά σήματα. «Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΕΛΚ είχε μία ξεκάθαρη γραμμή από την αρχή: δεν θα αλλάξουμε ούτε ένα γράμμα του μηχανισμού για το κράτος δικαίου. Η κοινή διακήρυξη που συμφωνήθηκε μεταξύ της γερμανικής προεδρίας και των κυβερνήσεων της Ουγγαρίας και της Πολωνίας σέβεται αυτήν την κόκκινη γραμμή».
Καταφθάνοντας στη Σύνοδο, χθες, ο Βίκτορ Ορμπαν μίλησε για «μακρά διαπραγμάτευση» ώστε να επιτευχθεί ο τριμερής συμβιβασμός. Ισχυρίστηκε δε ότι η χώρα του έδωσε τη μάχη για την «ενότητα της Ε.Ε. και της κοινής λογικής» – μία ερμηνεία που λίγα άλλα κράτη-μέλη συμμερίζονται. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι, μιλώντας κι αυτός (όπως και ο Ούγγρος ομόλογός του) στα αγγλικά, τόνισε ότι «πρέπει να αποφύγουμε αυθαίρετες και πολιτικά υποκινούμενες αποφάσεις» σχετικά με το κράτος δικαίου και να μη «συγχέουμε τα ζητήματα αυτά με την καταπολέμηση της διαφθοράς και της απάτης» στη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων.
Σημειώνεται ότι οι επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές στην Ουγγαρία θα λάβουν χώρα την άνοιξη του 2022. Μία νομική προσφυγή της Βουδαπέστης κατά του μηχανισμού πιθανότατα θα επιτρέψει στον κ. Ορμπαν να δώσει την εκλογική αυτή μάχη χωρίς τη σκιά ευρωπαϊκών κυρώσεων και «παγωμένων» κονδυλίων.