ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ιδιαίτερη έμφαση στη σύσταση επαρκών εθνικών ελεγκτικών μηχανισμών για τις δαπάνες που συνδέονται με το Ταμείο Ανάκαμψης δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων με τα κράτη-μέλη για την κατάρτιση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Οπως τόνισαν, χθες, ανώτεροι κοινοτικοί αξιωματούχοι, σε ενημέρωση για την πορεία υλοποίησης του Recovery and Resilience Facility (RRF), του βασικού εργαλείου του Ταμείου Ανάκαμψης, το κείμενο του σχετικού κανονισμού, που θα ψηφιστεί σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη θα παρέχουν πληροφόρηση για τους τελικούς δικαιούχους των δαπανών και η Κομισιόν θα έχει κι αυτή τη δυνατότητα να προβεί σε έρευνα επί των δεδομένων αυτών.
Οπως αναφέρθηκε στην ενημέρωση, 18 χώρες έχουν στείλει στην Επιτροπή προσχέδια των εθνικών τους σχεδίων ανθεκτικότητας και ανάκαμψης, έξι έχουν παρουσιάσει ένα γενικό περίγραμμα των προτάσεών τους και τρεις δεν έχουν παραδώσει τίποτα ουσιαστικό.
Η ημερομηνία της 30ής Απριλίου για την κατάθεση των σχεδίων «δεν είναι άκαμπτη», σημείωσαν οι αξιωματούχοι, ούτε όμως υπάρχει κάποια υποχρέωση να εξεταστούν κατά ομάδες. «Δεν θέλουμε να αφήσουμε κανέναν να περιμένει», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Η Κομισιόν έχει στη διάθεσή της δύο μήνες για την αποτίμηση των σχεδίων. Ωστόσο, όπως διευκρινίστηκε, χθες, η λογική των εντατικών διαβουλεύσεων με τα κράτη-μέλη, που έχουν ξεκινήσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο, είναι «το μεγαλύτερο μέρος της αξιολόγησης να έχει ολοκληρωθεί όταν γίνει η επίσημη κατάθεση των τελικών κειμένων». Η εκτίμηση των συγκεκριμένων πηγών είναι ότι η έγκριση των σχεδίων των κρατών-μελών «θα λάβει χώρα μέσα στην άνοιξη» και ότι είναι εφικτή η εκταμίευση των πρώτων ποσών (προχρηματοδότηση αξίας 13% του συνολικού μεριδίου της κάθε χώρας) πριν από το τέλος του α΄ εξαμήνου.
Κρίσιμη προϋπόθεση για να γίνουν όλα αυτά είναι η ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης της Απόφασης περί Ιδίων Πόρων (Own Resources Decision), που θα επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δανειστεί 750 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει το RRF και τα υπόλοιπα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Μέχρι στιγμής μόνο έξι κράτη-μέλη έχουν ολοκληρώσει τη σχετική διαδικασία. Οπως ξεκαθάρισαν οι αρμόδιοι κοινοτικοί αξιωματούχοι, είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο οι αξιολογήσεις των εθνικών σχεδίων να ξεκινήσουν χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κύρωσης, αλλά πριν τελειώσει είναι αδύνατη οποιαδήποτε εκταμίευση.
Κατά τα άλλα, οι ίδιες πηγές επανέλαβαν για μία ακόμα φορά ότι η διαδικασία έγκρισης και υλοποίησης των Σχεδίων Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, με τις μεταρρυθμίσεις, τους στόχους και τα ορόσημα (που θα αξιολογούνται ανά εξάμηνο), δεν έχει καμία σχέση με πρόγραμμα προσαρμογής («δεν είμαστε μία νέα τρόικα», όπως αναφέρθηκε). Ωστόσο, τονίστηκε εκ νέου ότι πρέπει τα σχέδια να ενσωματώνουν μεγάλο μέρος των συστάσεων (country specific recommendations) που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, αλλά και ότι υπάρχει «πολύ συγκεκριμένη μεθοδολογία» για την αξιολόγηση του αν οι δαπάνες μπορούν να ενταχθούν στην κατηγορία της “πράσινης” (που πρέπει να αποτελεί τουλάχιστον το 37% των σχεδίων) ή της ψηφιακής μετάβασης (τουλάχιστον 20%).