Τα εργαλεία με τα οποία θα επιχειρήσει να στηρίξει την οικονομία κατά την έξοδο από την πανδημία μπαίνουν τώρα στο τραπέζι των κυβερνητικών σχεδιασμών, αν και ο μεγάλος πονοκέφαλος του οικονομικού επιτελείου προς το παρόν είναι η διάρκεια του σημερινού καθεστώτος των lockdowns και της ανάγκης εκτεταμένης στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών από την πολιτεία.
Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, για την επόμενη ημέρα οι σχεδιασμοί προβλέπουν:
• Μια επανάληψη του μέτρου της μειωμένης έως μηδενικής προκαταβολής φόρου του 2022 που θα πληρωθεί φέτος, όπως έγινε και πέρυσι για την προκαταβολή του φετινού φόρου. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το μέτρο έχει κλειδώσει και απομένει ο προσδιορισμός των κριτηρίων με βάση τα οποία θα εφαρμόζεται η μείωση. Πάντως, στο οικονομικό επιτελείο επισημαίνουν ότι το όφελος δεν θα είναι τόσο μεγάλο φέτος, καθώς οι επιχειρήσεις θα δηλώσουν πολύ μειωμένα κέρδη και επομένως η προκαταβολή θα είναι αντίστοιχα μικρή έως μηδενική για πολλές. Η εφαρμογή του μέτρου το 2020 είχε προσφέρει ρευστότητα 1,5 δισ. ευρώ.
• Δράσεις κατάρτισης με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 200-300 εκατ. ευρώ. Ο σχεδιασμός προβλέπει υψηλό ποσοστό ψηφιακής κατάρτισης, έτσι ώστε να προετοιμαστούν οι εργαζόμενοι για τις νέες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, που έγιναν φανερές την περίοδο της πανδημίας. Προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα προχειρότητας όπως τα περυσινά, προβλέπεται αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των κέντρων κατάρτισης, με διαδικασίες πιστοποίησής τους και εκ των υστέρων αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της στους εκπαιδευόμενους. Με βάση τα αποτελέσματα αυτά, θα βαθμολογούνται τα κέντρα. Συνολικά, από το Ταμείο Ανάκαμψης θα δοθεί 1,1 δισ. ευρώ για κατάρτιση, ενώ η πρώτη δόση του 2021 υπολογίζεται σε 200-300 εκατ. ευρώ.
• Κίνητρα για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Είναι το πιο πρώιμο μέτρο και δεν έχει αποφασιστεί ακόμη το περιεχόμενό του. Θα είναι, πάντως, κάτι πλέον των κινήτρων που εφαρμόζονται ήδη για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας, με την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών για έξι μήνες.
• Ενεργοποίηση του μέτρου επιδότησης παγίων δαπανών επιχειρήσεων, που ψηφίστηκε πρόσφατα και αφορά την κάλυψη δαπανών επιχειρήσεων που είχαν μείωση τζίρου τουλάχιστον 30% και ζημίες το 2020. Το μέτρο καθυστερεί κάπως, προκειμένου να είναι διαθέσιμα όλα τα στοιχεία που θα επιτρέψουν τη στοχευμένη στήριξη επιχειρήσεων. Αρχικώς, ο στόχος ήταν να διατεθούν 400-500 εκατ. ευρώ για το μέτρο αυτό, αλλά οι τελευταίες πληροφορίες μιλούν για πιθανή αύξησή του.
• «Κούρεμα» του δανείου των τριών πρώτων κύκλων της επιστρεπτέας προκαταβολής, κατά το πρότυπο των τελευταίων κύκλων. Σχεδιάζεται το μη επιστρεπτέο μέρος να είναι μέχρι 50%. Η εφαρμογή του μέτρου διευκολύνεται από την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δίνει τη δυνατότητα να μετατραπούν κυβερνητικά δάνεια για στήριξη επιχειρήσεων σε επιχορηγήσεις.
Το οικονομικό επιτελείο θέλει να εφαρμοστούν όλα τα μέτρα με χειρουργική ακρίβεια, ώστε να επωφεληθούν μόνον όσοι έχουν πραγματική ανάγκη. Τα στελέχη του διαμηνύουν ότι δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια να δίνονται κεφάλαια χωρίς προσεκτική εξέταση των προϋποθέσεων, όπως είχε γίνει στην πρώτη φάση της πανδημίας, με αποτέλεσμα να υπάρξει και κάποια σπατάλη. Τώρα, αφενός στερεύει η δεξαμενή των πόρων και αφετέρου είναι διαθέσιμα εργαλεία και στοιχεία για να γίνει στοχευμένα η στήριξη, υποστηρίζουν.
Το κλειστό λιανεμπόριο κοστίζει 1,5 δισ. τον μήνα
Στο 1,5 δισ. ευρώ έχει φτάσει ήδη το κόστος για τον προϋπολογισμό, μέσω υπέρβασης δαπανών και υστέρησης εσόδων, το πρώτο δίμηνο του έτους, σύμφωνα με υπολογισμούς του οικονομικού επιτελείου. Είναι το κόστος που αντιστοιχεί στο κλείσιμο των καταστημάτων κυρίως στην Αθήνα και στις «κόκκινες» περιοχές, είτε με click away είτε πλήρως. Η εστίαση κοστίζει άλλο 1,5 δισ. ευρώ τον μήνα, αλλά αυτή τουλάχιστον είχε προϋπολογισθεί.
• Έμποροι και καταναλωτές στα πρόθυρα νευρικής κρίσης
Ωστόσο, αυτό που κυρίως απασχολεί το οικονομικό επιτελείο είναι οι επόμενοι δύο μήνες, ο Μάρτιος και ο Απρίλιος, και κατά πόσον θα χρειαστεί να επεκταθεί και σε αυτούς η στήριξη. «Με απασχολεί πότε θα ξαναλειτουργήσει κανονικά το λιανεμπόριο», διαμηνύει σε συνομιλητές του ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, που φέρεται ανήσυχος για τις μεγάλες δημοσιονομικές επιπτώσεις της παράτασης της πανδημίας. Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης, σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητική πηγή, προβλέπει να είναι περίπου δύο εβδομάδες ανοιχτά και δύο εβδομάδες κλειστά τα καταστήματα τον Μάρτιο. Τον Απρίλιο η κυβέρνηση φιλοδοξεί να αρχίσουν να ανοίγουν και τα εστιατόρια στους εξωτερικούς χώρους. Και κάποια στιγμή προς το καλοκαίρι να έχει επιτευχθεί ικανοποιητικός βαθμός ανοσίας. Το κόστος του κλειστού λιανεμπορίου σε όλη τη χώρα είναι 1,5 δισ. ευρώ τον μήνα. Αν τα καταστήματα μείνουν ανοιχτά με click away, υπολογίζεται ότι διασώζεται το 17%, εκτός από την περίοδο των Χριστουγέννων που το ποσοστό ανέβηκε υψηλότερα. Είμαστε η πιο ευάλωτη χώρα στην Ευρώπη σε μια πανδημία, λόγω της υψηλής συμμετοχής στο ΑΕΠ μας όχι μόνο του τουρισμού, αλλά των υπηρεσιών γενικά, σημειώνουν στο οικονομικό επιτελείο.