Σε ενίσχυση της ανάπτυξης κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες σε ορίζοντα 6ετίας και της απασχόλησης κατά 200.000 θέσεις εργασίας μπορεί να οδηγήσει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, που θα χρηματοδοτηθεί από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, είπε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσιάζοντάς το στο υπουργικό συμβούλιο.
Η Ελλάδα θα διεκδικήσει το σύνολο των πόρων που δικαιούται, όπως ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης, τόσο σε επιχορηγήσεις, 17,8 δισ. ευρώ περίπου, όσο και σε δάνεια, 12,7 δισ. ευρώ. «Τα δάνεια», εξήγησε ο κ. Σκυλακάκης, «δεν θα επιβαρύνουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθώς θα χρησιμοποιηθούν στο σύνολό τους για χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ η επιβάρυνση που θα προκαλέσουν στο δημόσιο χρέος θα είναι προσωρινή. Μεσοπρόθεσμα αναμένεται να οδηγήσουν σε μείωση του δημοσίου χρέους, τόσο μέσω των μόνιμων πρόσθετων δημοσίων εσόδων όσο και λόγω της αλλαγής του λόγου χρέους προς ΑΕΠ».
Το σχέδιο έχει 4 πυλώνες: την ψηφιακή μετάβαση κράτους και επιχειρήσεων, την πράσινη μετάβαση, την ενίσχυση Παιδείας – Υγείας – κοινωνικής συνοχής και την αύξηση των επενδύσεων.
Γιγαντιαίο πρόγραμμα
Μετά τις τελευταίες παρεμβάσεις, ταξινομήθηκε σε 112 έργα και 58 μεταρρυθμίσεις, τα οποία θα παρουσιαστούν αναλυτικά αύριο από τον πρωθυπουργό, σε κείμενο 190 σελίδων. Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, πρόκειται για ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα, το οποίο μπορεί να κινητοποιήσει πόρους 60 δισ. ευρώ με τη μόχλευση από τον ιδιωτικό τομέα και τον δανεισμό. Σημειώνεται ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις θα καλύπτονται από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης σε ποσοστό έως 50% και θα συμπληρώνονται κατά τουλάχιστον 30% από τραπεζικό δανεισμό και τουλάχιστον 20% από ίδια κεφάλαια των επενδυτών.
Οπως επισήμανε ο πρωθυπουργός, όποιος ιδιώτης αξιοποιεί πόρους του Ταμείου πρέπει να πληροί δύο προϋποθέσεις: να επενδύει ταυτόχρονα και δικά του χρήματα και όλα τα σχέδια να είναι ώριμα προς εκτέλεση.
Ενδεικτικά, τα έργα για την πράσινη μετάβαση περιλαμβάνουν, όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, το «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, μια σημαντικότατη χωροταξική μεταρρύθμιση σε όλη την επικράτεια, στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτροκίνητες συγκοινωνίες, αποτελεσματική προστασία της βιοποικιλότητας.
Στον τομέα της ψηφιακής μετάβασης, τα έργα περιλαμβάνουν τις υποδομές 5G, υποδομή οπτικών ινών σε κτίρια, ψηφιακή διασύνδεση των νησιών, ψηφιακό μετασχηματισμό του δημοσίου τομέα, ψηφιοποίηση των φορολογικών αρχών με χρησιμοποίηση τεχνητής νοημοσύνης για τους ελέγχους.
Το Ταμείο θα χρηματοδοτήσει επίσης προγράμματα κατάρτισης, ορισμένα από τα οποία μάλιστα θα ξεκινήσουν άμεσα με εθνική χρηματοδότηση, για να καλυφθούν εν συνεχεία από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο πρωθυπουργός είπε χθες πως στόχος είναι να έχουμε τις πρώτες εκταμιεύσεις πριν από το τέλος του καλοκαιριού. Το σχέδιο θα παρουσιαστεί στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα και στη συνέχεια θα κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση, η οποία θα διαρκέσει δύο μήνες.
Εξωστρέφεια
Ο πρωθυπουργός θύμισε χθες ότι έχουν προηγηθεί σχεδόν 80 συσκέψεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ότι το σχέδιο έχει ήδη αποσπάσει κολακευτικά σχόλια από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
«Είναι μια μοναδική ευκαιρία να αλλάξουμε ριζικά το ίδιο το υπόδειγμα της ελληνικής οικονομίας. Να το οδηγήσουμε προς ένα πιο εξωστρεφές, πιο ανταγωνιστικό μοντέλο, με ένα πιο αποτελεσματικό και ψηφιοποιημένο κράτος, με ένα φορολογικό σύστημα το οποίο θα είναι φιλικό προς την ανάπτυξη, με πολλά μεγάλα έργα, αλλά κι ένα ευρύ πλέγμα κοινωνικής προστασίας».
Ο κ. Σκυλακάκης ευχαρίστησε όσους εργάστηκαν για το σχέδιο, τους υπουργούς και τις ομάδες των υπουργείων, τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης, τον υφυπουργό Συντονισμού του Κυβερνητικού Εργου Ακη Σκέρτσο, τον γ.γ. Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρη Σκάλκο, τον προϊστάμενο του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξη Πατέλη, τον πρόεδρο του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων Μιχάλη Αργυρού, τον γ.γ. Συντονισμού Θανάση Κοντογεώργη και τον διοικητή της Ειδικής Υπηρεσίας του Ταμείου Ανάκαμψης Νίκο Μαντζούφα.
Γιατί ανησυχούν οι αναλυτές
Πολύ πιθανό είναι το ενδεχόμενο να καθυστερήσει σημαντικά η έναρξη εκταμίευσης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης λόγω του προσωρινού «παγώματος» από το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, εκτιμούν οι αναλυτές. Οπως σημειώνει η Citigroup, η βιασύνη της παρέμβασης του δικαστηρίου –καθώς και η ιστορία των αποφάσεων κατά των προγραμμάτων αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ– την καθιστά μια ανησυχητική εξέλιξη. Ωστόσο, η εξήγηση μπορεί να είναι απλώς ότι οι δικαστές έπρεπε να ενεργήσουν γρήγορα επειδή, εάν ο πρόεδρος της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ υπέγραφε το νομοσχέδιο, θα καθίστατο μια διεθνής υποχρέωση την οποία το δικαστήριο δεν θα μπορούσε πλέον να αλλάξει. Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνει, μια μεγάλη καθυστέρηση του Ταμείου είναι πλέον δυνατή. «Αν το θέμα δεν λυθεί γρήγορα και υπέρ του νόμου που είχαν εγκρίνει και τα δύο σώματα του γερμανικού κοινοβουλίου με ευρείες πλειοψηφίες, οι εκταμιεύσεις πόρων από το Ταμείο θα μπορούσαν συνεπώς να καθυστερήσουν ή ακόμη και να τεθούν σε κίνδυνο», σημείωσε από την πλευρά του ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg, Χόλγκερ Σμίντινγκ.