ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Στην πρώτη ομάδα χωρών που θα καταθέσουν στην τελική του μορφή το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας πριν από τη χαλαρή προθεσμία της 30ής Απριλίου, συγκαταλέγεται η Ελλάδα. Η πορεία του Recovery and Resilience Facility (RRF), του βασικού εργαλείου του Ταμείου Ανάκαμψης, προς την ενεργοποίηση, πιθανότατα στις αρχές του δευτέρου εξαμήνου του έτους, ήταν το κύριο θέμα που απασχόλησε τους υπουργούς Οικονομικών της Ε.Ε. στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη του Ecofin. Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, η Ελλάδα μαζί με την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία θα είναι οι πρώτες χώρες που θα στείλουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις προτάσεις τους, βάσει των οποίων θα διεκδικήσουν τους πόρους που τους αναλογούν από το RRF.
Το ελληνικό σχέδιο στη συνέχεια θα αξιολογηθεί από την Κομισιόν και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Θεωρητικά, η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και τρεις μήνες. Η Κομισιόν έχει δύο μήνες για την αξιολόγησή της, περίοδο κατά την οποία πρέπει να ολοκληρωθεί ένα σύνθετο πλέγμα νομικής τεκμηρίωσης και γραφειοκρατικών διαδικασιών (άρα θεωρείται απίθανο να συντμηθεί σημαντικά). Το Συμβούλιο στη συνέχεια έχει άλλον έναν για να δώσει τη δική του έγκριση.
Ανω του 50% του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, συνολικού προϋπολογισμού 57,5 δισ. ευρώ, αποτελείται κατά το εθνικό μερίδιο των πόρων του RRF: 30,9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 18,2 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια. Βάσει της πρόβλεψης προχρηματοδότησης ύψους 13%, και υπό τον όρο ότι δεν θα υπάρξουν καθυστερήσεις στην κύρωση του Ταμείου Ανάκαμψης (της απόφασης ιδίων πόρων) από τα κράτη-μέλη, θα μπορούσε να γίνει προς τα τέλη Ιουλίου η πρώτη εκταμίευση προς την Ελλάδα, αξίας 4,017 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια, θα γίνονται νέα αιτήματα για εκταμιεύσεις, έως δύο ετησίως, ανάλογα με την επίτευξη συμφωνημένων μεταρρυθμιστικών και επενδυτικών «οροσήμων» (milestones).
Στο τέλος του 2022, κράτη-μέλη που δεν συμπεριέλαβαν το συνολικό πόσο σε δάνεια που δικαιούνται από το RRF στο αρχικό τους εθνικό σχέδιο μπορούν να ζητήσουν τα υπόλοιπα, εξηγώντας γιατί δεν τα ζήτησαν εξαρχής. Η Ελλάδα αιτείται το συνολικό ποσό που δικαιούται.
Ωστόσο για να γίνουν οι εκταμιεύσεις πρέπει να προηγηθεί η άντληση των πόρων από τις αγορές, η οποία με τη σειρά της προϋποθέτει την κύρωση της απόφασης ιδίων πόρων από όλα τα κράτη-μέλη. Μέχρι σήμερα, μόνο 17 κράτη-μέλη το έχουν κάνει. Η προσδοκία της πορτογαλικής προεδρίας είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των δέκα υπόλοιπων χωρών θα ολοκληρώσει τη διαδικασία έως τα τέλη Μαΐου.
Οι δύο χώρες που παραμένουν άγνωστες μεταβλητές, είναι η Γερμανία και η Πολωνία. Η προσδοκία της Κομισιόν είναι ότι το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο θα αποφανθεί εγκαίρως (πριν από το τέλος Ιουνίου) και δεν θα ανατινάξει το όλο εγχείρημα.
Στην Πολωνία, ένα από τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού έχει ανακοινώσει ότι θα καταψηφίσει την απόφαση ιδίων πόρων στο Κοινοβούλιο. Μιλώντας προ ολίγων ημερών στους Financial Times, ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Ταντέους Κοτσίνκι, ανέφερε ότι η μη κύρωση της απόφασης θα ήταν μία «αυτοκτονική» κίνηση. Υπενθυμίζεται ότι η Πολωνία και η Ουγγαρία είχαν οδηγήσει τις διαπραγματεύσεις για την τελική μορφή του κανονισμού για το RRF σε κρίση στα τέλη του 2020, εξαιτίας των αντιδράσεών τους για τον μηχανισμό διασύνδεσης της πρόσβασης σε κοινοτικούς πόρους με τις επιδόσεις των κρατών-μελών στο κράτος δικαίου.