Αιχμηρό, με πολλούς αποδέκτες, είναι το μήνυμα του προέδρου της ΡΑΕ Αθανασίου Δαγούμα που συνοδεύει τα πεπραγμένα της αρμόδιας αρχής για το 2020, το οποίο και συμπυκνώνει το στίγμα του νέου προέδρου σχετικά με τις προτεραιότητες και κατευθύνσεις στον τομέα της ενέργειας το επόμενο διάστημα. Μεταξύ των θεμάτων που καταπιάνεται στο μακροσκελές μήνυμά του ο πρόεδρος της ΡΑΕ ξεχωρίζει η αναφορά του στις ΑΠΕ, στους διαχειριστές δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού αλλά και στους εμπλεκομένους στην αγορά ηλεκτρισμού.
Η αναφορά του για τις ΑΠΕ και τις αιτήσεις για νέα συνολική ισχύ 55 GW επιβεβαιώνει τα χαρακτηριστικά «φούσκας» του επενδυτικού ενδιαφέροντος, καθώς εκτιμά ότι θα υλοποιηθεί μόνο ένα ποσοστό της τάξης του 10%-20% και εγείρει ζήτημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης αλλά και ζήτημα διαφάνειας και επανακαθορισμού θεμάτων που σχετίζονται με την ιδιοκτησία και τη χρήση γης. «Ο πληθωρισμός των αιτήσεων αποτυπώνει σαφώς το ενδιαφέρον υλοποίησης σχετικών επενδύσεων, δεν πρέπει όμως να γεννά στους επενδυτές υπερβολικές προσδοκίες εγγυημένης κερδοφορίας ούτε να εγείρει υπερβολικές αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες, καθώς εκτιμάται ότι μόλις το 10%-20% αυτών των αιτήσεων θα υλοποιηθεί. Η τάση αυτή αναδεικνύει την αναγκαιότητα ταυτόχρονης επιτάχυνσης συμπληρωματικών διαδικασιών που σχετίζονται με τις ΑΠΕ, όπως η περιβαλλοντική αδειοδότηση, αλλά και η επίλυση θεμάτων που σχετίζονται με την ιδιοκτησία και τη χρήση γης», αναφέρει χαρακτηριστικά και επισημαίνει τη δρομολόγηση από πλευράς της ΡΑΕ εκπόνησης μελετών για το χωροταξικό που θα οδηγήσει σε εμπλουτισμό του γεωπληροφοριακού χάρτη της ΡΑΕ εντός του 2021. «Τα δύο αυτά διαδικτυακά εργαλεία, σε συνδυασμό με τη χρήση της πλατφόρμας υλοποίησης διαδικτυακών ανταγωνιστικών διαδικασιών, συνιστούν ένα καινοτόμο και διαφανές περιβάλλον υποστήριξης των ΑΠΕ», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της ΡΑΕ.
Ιδιαιτέρως αιχμηρή είναι η αναφορά του κ. Δαγούμα για τους διαχειριστές δικτύων, δηλαδή ΔΕΣΦΑ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και τις τρεις ΕΔΑ (εταιρείες διανομής φυσικού αερίου), τους οποίους εμφανίζει εμμέσως να επαναπαύονται στα εγγυημένα έσοδα και να μη βελτιώνουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους προς τους καταναλωτές. Οι τομείς της μεταφοράς και διανομής, υπό το καθεστώς του φυσικού μονοπωλίου, τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης λόγω κυρίως των εγγυημένων αποδόσεων, αναφέρει χαρακτηριστικά, και συμπληρώνει: «Είναι όμως αξιακό ζητούμενο, να συμφωνήσουμε ως κοινωνία ότι δεν είναι εύλογο δραστηριότητες με εγγυημένη κερδοφορία να εμφανίζουν συστηματικά υψηλότερα περιθώρια κέρδους από δραστηριότητες που είναι ελεύθερες στον ανταγωνισμό, χωρίς παράλληλα να βελτιώνουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους ή επιλεκτικά εστιάζουν σε κάποιες εξ αυτών. Ο ρυθμιστής σκοπεύει να συνεργαστεί με τους διαχειριστές στην κατεύθυνση αυτή, αλλά παράλληλα να στείλει τα απαραίτητα οικονομικά σήματα». Προετοιμάζει μάλιστα το έδαφος για επέκταση της αρχής κινητροδότησης που υιοθετήθηκε στη μεθοδολογία του επιτρεπόμενου εσόδου για τον ΔΕΔΔΗΕ και ακολούθως στις τρεις ΕΔΑ, τον συνδυασμό δηλαδή επιτρεπόμενου εσόδου με κίνητρα για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους, σε όλους τους διαχειριστές. «Η παρωχημένη λογική της εγγυημένης κερδοφορίας (cost-plus) σταδιακά θα εγκαταλειφθεί, ωθώντας τους διαχειριστές να βελτιώσουν την απόδοση των υπηρεσιών τους προς όφελος των καταναλωτών», προειδοποιεί ο πρόεδρος της ΡΑΕ.
Δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός αναφοράς του προέδρου η ιστορική μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρισμού, η μετάβαση δηλαδή στο target model που έλαβε χώρα μέσα στο 2020, για την οποία εκδόθηκαν πάνω από 60 ρυθμιστικές αποφάσεις. Ο πρόεδρος της ΡΑΕ εκφράζει τον προβληματισμό του για τη μακρά διάρκεια αυτής της μετάβασης και μεταφέρει την υποχρέωση της ΡΑΕ να εντείνει τις προσπάθειές της και να ωθήσει όλους τους εμπλεκομένους για να προχωρήσουν τάχιστα τα επόμενα βήματα για την ολοκλήρωση του νέου μοντέλου αγοράς.
Νέο εργαλείο για παράπονα καταναλωτών
Ενα επιπλέον εργαλείο στην υπηρεσία των καταναλωτών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου αναμένεται να διαθέσει σύντομα η ΡΑΕ, έπειτα από αυτό της σύγκρισης τιμών καταναλωτή. Πρόκειται για ένα αυτοματοποιημένο εργαλείο παραπόνων, όπου οι καταναλωτές θα μπορούν διαδικτυακά να καταθέτουν το αίτημα-παράπονό τους, το οποίο αυτόματα θα αποστέλλεται στον εκάστοτε εμπλεκόμενο προμηθευτή ή διαχειριστή καθώς και στον Συνήγορο του Καταναλωτή. Παρότι η διαχείριση και επίλυση παραπόνων που άπτονται αστικών ή εμπορικών ζητημάτων εκφεύγει της αρμοδιότητάς της, η ΡΑΕ θεωρεί ότι εντάσσεται στον εποπτικό της ρόλο η έγκαιρη ενημέρωσής της σχετικά με τα αιτήματα των καταναλωτών και τον βαθμό ικανοποίησής τους, καθώς και η τήρηση στατιστικών δεικτών ώστε να παρεμβαίνει αν χρειαστεί με τα ρυθμιστικά ή κυρωτικά εργαλεία της. Από τις αρχές του έτους εξάλλου η ΡΑΕ έχει θέσει σε εφαρμογή το «εργαλείο σύγκρισης τιμών καταναλωτή». Πρόκειται για διαδικτυακή εφαρμογή η οποία αποτυπώνει και συγκρίνει το συνολικό κόστος του ανταγωνιστικού σκέλους των τιμολογίων των διαφόρων παρόχων, ενώ δίνει και τη δυνατότητα υπολογισμού και του κόστους των ρυθμιζόμενων χρεώσεων που συναρτώνται με την κατανάλωση ενέργειας. Οι καταναλωτές μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα και, παρέχοντας στοιχεία για την κατανάλωσή τους, να επιλέξουν το φθηνότερο τη δεδομένη στιγμή τιμολόγιο ρεύματος ή φυσικού αερίου της αγοράς. Στα συγκριτικά στοιχεία δεν περιλαμβάνονται οι διάφορες προωθητικές ενέργειας των παρόχων. Η ΡΑΕ, δίνοντας έμφαση στην εξυπηρέτηση και στην προστασία των καταναλωτών χαμηλού εισοδήματος, ενσωμάτωσε στο εργαλείο αυτό και τις εκπτώσεις των δικαιούχων του κοινωνικού οικιακού τιμολογίου (ΚΟΤ).