Η Lightsource bp ήταν η μεγάλη έκπληξη στον τελευταίο διαγωνισμό της ΡΑΕ για νέα έργα ΑΠΕ. Κατοχύρωσε το 40% της συνολικής δημοπρατούμενης ισχύος, «κλειδώνοντας» σε μια μέση τιμή των 38,5 ευρώ/MWh συνολική ισχύ 140 MW από φωτοβολταϊκά έργα. Το συνολικό χαρτοφυλάκιο της εταιρείας περιλαμβάνει φωτοβολταϊκά έργα ισχύος 640 MW, τα οποία εξαγόρασε από την ελληνική εταιρεία Kiefer, ενώ προσβλέπει σε περαιτέρω ανάπτυξη, κάτι που θα εξαρτηθεί από το πώς θα κινηθεί η αγορά.
Η Ελλάδα γίνεται πλέον μια στρατηγική αγορά για τη Lightsource bp, με μέτοχο σε ποσοστό 50% τον πετρελαϊκό κολοσσό της BP, η οποία έχει παρουσία σε 3 ηπείρους και 14 χώρες, με χαρτοφυλάκιο εκτελεσμένων έργων ισχύος 3,5 GW και υπό εκτέλεση διεθνή έργα δυναμικότητας 20 GW. Η εταιρεία μάλιστα, που εδρεύει στο Λονδίνο, έχει προετοιμάσει ήδη μια μικρή ομάδα στελεχών που θα εγκατασταθεί στην Αθήνα, το μέγεθος της οποίας θα αυξάνεται όσο ωριμάζουν τα έργα, ενώ δεν αποκλείεται το γραφείο της Αθήνας να λειτουργήσει και σαν κέντρο για την επέκταση της Lightsource bp σε γειτονικές χώρες στο μέλλον.
Για το… πράσινο ταξίδι της Lightsource bp από το Λονδίνο στην Αθήνα και τα σχέδιά της για την ελληνική αγορά των ΑΠΕ η «Κ» συνομίλησε με τον Βλάση Σουφλή, επικεφαλής του τομέα παγκόσμιας ανάπτυξης της εταιρείας, και τη Ναταλία Παρασκευοπούλου, ανώτερη διευθύντρια στον ίδιο τομέα, η ομάδα των οποίων εκτός από την Ελλάδα επιβλέπει επτά ακόμη χώρες. Ο Βλάσης Σουφλής βρέθηκε στη Lightsource bp το 2012, όταν, όπως ο ίδιος λέει, «ήταν ακόμη μια startup με μόλις 20 υπαλλήλους». Μέχρι τότε δούλευε σε επενδυτικά funds όπου διαχειριζόταν επενδύσεις σε ΑΠΕ και εμπόριο ρύπων. Η Lightsource bp τελικά αποδείχτηκε για τον Βλάση Σουφλή «ένα όμορφο ταξίδι με πολλές καλές αλλά και δύσκολες στιγμές, που κατέληξε στην 50:50 κοινοπραξία με την bp». Η Ναταλία Παρασκευοπούλου δούλευε στην Octopus Investments, ως υπεύθυνη διαχείρισης των αιολικών έργων του fund, όταν ο Βλάσης Σουφλής έστηνε την ομάδα για τη διεθνή ανάπτυξη της Lightsource bp και είχε ήδη αποφασίσει ότι θέλει να επιστρέψει στην ανάπτυξη έργων. Λόγω της διεθνούς εμπειρίας της σε Ελλάδα, Νότιο Αφρική και Αγγλία, της δόθηκε η θέση στην ομάδα πριν από περίπου 3 χρόνια και έκτοτε εκτός από την Ελλάδα επιβλέπει τη Βραζιλία, την Πορτογαλία, την Πολωνία και το Αζερμπαϊτζάν.
Η ελληνική αγορά τέθηκε υπό τα ραντάρ της Lightsource bp, σύμφωνα με τα όσα καταθέτουν στην «Κ» τα δύο ελληνικά στελέχη της πολυεθνικής, από το 2018. «Στην ομάδα μου εξετάζουμε συνεχώς διάφορες χώρες του κόσμου ώστε να σχεδιάσουμε τη σωστή στρατηγική επέκτασης.
Η αλήθεια είναι ότι αναλύουμε την Ελλάδα από το 2018 στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής στρατηγικής, και είχαμε εντείνει τη δραστηριότητά μας τον τελευταίο ενάμιση χρόνο – με εξερεύνηση πιθανών συνεργασιών, αλλά και ασχολούμενοι με τα πιο πρώιμα στάδια της ανάπτυξης: καλύπτοντας χιλιόμετρα ανά την επικράτεια, συνομιλώντας με ιδιοκτήτες γης και κρατικούς φορείς, ώστε να δημιουργήσουμε ένα ρεαλιστικό σχέδιο για την είσοδο της εταιρείας στη χώρα, κ.ο.κ. Είναι ειρωνικό το γεγονός πώς τη δυνατότητα αυτή μας την έδωσε τελικά ο κορωνοϊός, που επέτρεψε να περάσουμε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στη χώρα.
Αποδείχθηκε ότι ήταν απαραίτητο να είμαστε εδώ, να συναντιόμαστε από κοντά με τους πιθανούς συνεργάτες, γιατί η προσωπική επαφή, και στη χώρα μας αλλά και παντού, παίζει μεγάλο ρόλο», τονίζει ο Βλάσης Σουφλής.
Μπήκαμε στην ελληνική αγορά μέσω εξαγορών για να κερδίσουμε χρόνο
Στο ερώτημα γιατί η Lightsource bp επέλεξε τον δρόμο της εξαγοράς έργων για να μπει στην ελληνική αγορά ο κ. Σουφλής απαντά ότι ήταν αποτέλεσμα κυρίως δύο παραγόντων: αφενός του στόχου της Lightsource bp για τουλάχιστον 25 GW ανεπτυγμένων έργων έως το 2025 και αφετέρου της μακράς λίστας αναμονής για βεβαίωση άδειας παραγωγού. «Γνωρίζαμε εξαρχής ότι εάν ξεκινούσαμε με έργα από το μηδέν, θα βρισκόμασταν στο τέλος της “ουράς” της ΡΑΕ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από χρονικής απόψεως για την ολοκλήρωση των έργων. Ετσι, έπειτα από ενδελεχή ανάλυση της αγοράς και πολλές επαφές, καταλήξαμε στη συμφωνία με την Kiefer», εξηγεί.
Τα στελέχη της Lightsource bp δεν βλέπουν μεγάλες διαφορές στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες στη διαδρομή για την αναζήτηση συνεργασιών. «Το γεγονός, βέβαια, ότι και εγώ και η Ναταλία είμαστε Ελληνες, με πρότερη εμπειρία στην ελληνική αγορά, μας βοήθησε σίγουρα στο να πλοηγηθούμε στον χώρο, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι σε όλες τις χώρες υπάρχουν διαπραγματεύσεις και σχέσεις που μπορεί να τραβήξουν χρονικά και τελικά να μην καταλήξουν σε κάποια συμφωνία», τονίζει ο Βλάσης Σουφλής.
Μιλώντας για τα επόμενα βήματα της εταιρείας στην ελληνική αγορά, η Ναταλία Παρασκευοπούλου σημειώνει ότι, πέρα από την ανάπτυξη των 640 MW, o τελικός στόχος θα κινηθεί ανάλογα με την ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς. «Η εξέλιξη τόσο των τιμών όσο και των συμμετεχόντων στο χρηματιστήριο της ενέργειας, η εξέλιξη αλλά και το βάθος της αγοράς στο κομμάτι των διμερών συμβολαίων και φυσικά οι αποφάσεις που θα ληφθούν για μελλοντικούς διαγωνισμούς θα παίξουν μεγάλο ρόλο στα σχέδιά μας».
Τα διμερή συμβόλαια είναι σίγουρα ένας τομέας που η Lightsource bp θα διερευνήσει και στην Ελλάδα, αφού, όπως τονίζει η κ. Παρασκευοπούλου, είναι δομικό κομμάτι της στρατηγικής της εταιρείας παγκοσμίως. «Μέσα στην εταιρεία έχουμε ομάδα που ασχολείται αποκλειστικά με τις συμβάσεις αγοραπωλησίας και πάντοτε ψάχνουμε να βρούμε τη χρυσή τομή για την πώληση της ενέργειας που παράγουμε», λέει.
«Αν και η Lightsource bp ασχολείται αποκλειστικά με τα φωτοβολταϊκά, όσον αφορά τις ΑΠΕ κοιτάζει πάντα νέες τεχνολογίες που μπορούν να συνδυαστούν με τα φωτοβολταϊκά και να επιτρέψουν πιο γρήγορη ή μεγαλύτερη ανάπτυξη, όπως είναι η αποθήκευση ενέργειας ή το πράσινο υδρογόνο, και συχνά συνεργαζόμαστε με εταιρείες που ασχολούνται ενεργά με τις δύο αυτές τεχνολογίες», απαντά η ίδια στην ερώτηση περί σχεδίων για δραστηριοποίηση και στους εν λόγω τομείς στην Ελλάδα.
Σε όλο τον κόσμο συναντάμε αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες
Με ψυχραιμία προσεγγίζει η Lightsource bp το θέμα των αντιδράσεων από τις τοπικές κοινωνίες που εκδηλώνεται στη χώρα μας, και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά αφού, σύμφωνα με τον Βλάση Σουφλή, είναι κάτι που το συναντάει σε όλες τις χώρες όπου δραστηριοποιείται. «Πολύ συχνά βλέπουμε ανθρώπους που ενώ συμφωνούν ότι η κλιματική αλλαγή πρέπει να αντιμετωπιστεί και ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι προτεραιότητα, ωστόσο αντιδρούν όταν είναι να εγκατασταθεί ένα φωτοβολταϊκό κοντά στη δική τους περιοχή» σημειώνει. Θίγει μάλιστα τα ευαίσθητο θέμα της ανταποδοτικότητας από τις εταιρείες προς τις τοπικές κοινωνίες, αμφισβητώντας τη σωστή αξιοποίηση του 3% των εσόδων που διατίθεται σε περιοχές που φιλοξενούν έργα ΑΠΕ, ποσοστό που είναι θεσμοθετημένο με νόμο.
«Η άποψή μας είναι ότι χρειάζεται περισσότερη διαφάνεια σχετικά με την πορεία των εσόδων αυτών, ώστε να χρησιμοποιούνται κάπου που πραγματικά κάνει διαφορά για τις τοπικές κοινωνίες». Μιλώντας ειδικά για τη σχέση της Lightsource bp με τις τοπικές κοινωνίες, τονίζει: «Εμείς προσπαθούμε εξαρχής να αλληλεπιδρούμε με τους κατοίκους των περιοχών κοντά στα έργα μας και να συναποφασίζουμε ανταποδοτικά έργα που να ταιριάζουν στις ανάγκες τους. Εκτός αυτού, παγκοσμίως έχουμε πολλά προγράμματα για την ανάδειξη και προστασία της βιοποικιλότητας στα έργα μας: στην Αγγλία, επειδή προστατεύουμε τη χλωρίδα που χρειάζονται οι επικονιαστές, τα φωτοβολταϊκά μας πάρκα συγκεντρώνουν πολλές μέλισσες. Ετσι καταλήξαμε να έχουμε μελισσοκόμο, αλλά και να παράγουμε μέλι από τα πάρκα μας. Επιπλέον, προσπαθούμε όπου είναι δυνατόν να έχουμε συνύπαρξη των φωτοβολταϊκών πάνελ με ζώα βοσκής – τα έργα μας χρησιμοποιούν περίπου το 40% της επιφάνειας της γης, οπότε υπάρχει αρκετός χώρος για βοσκή. Τέλος, πάντοτε φροντίζουμε την τοπική πανίδα, με ειδικούς φράχτες που επιτρέπουν τη μετακίνηση, καταφύγια ερπετών και εντόμων αλλά και κουτιά πουλιών και νυχτερίδων κ.ά.».
Η Ελλάδα αποτελεί έναν πολύ ελκυστικό προορισμό για επενδύσεις ΑΠΕ, σύμφωνα με τη Ναταλία Παρασκευοπούλου. «Εχει όλα τα βασικά στοιχεία που χρειάζονται: άπλετο ήλιο, ανάγκη για μεγάλη ανάπτυξη των ΑΠΕ προκειμένου να καλυφθούν οι στόχοι απολιγνιτοποίησης έως το 2028 (γεγονός που αντισταθμίζει τον σχετικά χαμηλό πληθυσμό), εύρωστο θεσμικό πλαίσιο κρατικών διαγωνισμών και μια ξεκάθαρη διαδικασία δανειοδότησης. Επιπλέον, το γεγονός ότι βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή και Νομισματική Ενωση, αφαιρεί τις επιπλοκές λόγω συναλλάγματος. Συνεπώς, όλα τα δομικά στοιχεία που ψάχνει ένας επενδυτής υπάρχουν, και αν σε αυτά προσθέσουμε και την προοπτική μιας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με βάθος και προϋποθέσεις για διμερείς συμβάσεις, η χώρα μας γίνεται ιδιαίτερα ελκυστική.