Σειρά ρυθμίσεων που αυξάνουν το κόστος της παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ, σε μια περίοδο που ο ανταγωνισμός –όπως έδειξαν οι μέχρι τώρα δημοπρασίες της ΡΑΕ για νέα έργα– έχει επιφέρει σημαντική αποκλιμάκωση τιμών, περιλαμβάνει τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Το άρθρο 1 της σχετικής τροπολογίας εξαιρεί για ένα ακόμη έτος από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες φωτοβολταϊκά έργα μέχρι 500 MW. Για τα έργα αυτά δίνει τη δυνατότητα χορήγησης οριστικών προσφορών σύνδεσης και υπογραφής συμβάσεων λειτουργικής κερδοφορίας και μετά την 1η/1/2021 και παρατείνει την προθεσμία που προέβλεπε ο προηγούμενος νόμος, από το τέλος του 2021 στο τέλος του 2022.
Η νέα παράταση ανοίγει τον δρόμο για φωτοβολταϊκά μικρής κλίμακας με «κλειδωμένη» τιμή για 20 χρόνια στα 65 ευρώ/MWh, όταν η τιμή στην τελευταία δημοπρασία της ΡΑΕ (Μάιος του 2021) υποχώρησε από τα 49,81 ευρώ το 2020 στα 37,6 ευρώ/MWh.
Παράλληλα, τα μικρά έργα, επειδή ακολουθούν έναν πολύ πιο σύντομο δρόμο περιβαλλοντικής αδειοδότησης σε σχέση με τα μεγαλύτερης κλίμακας, αποκτούν ατύπως προτεραιότητα στους όρους σύνδεσης στο δίκτυο, η δυναμικότητα του οποίου είναι περιορισμένη, με αποτέλεσμα να μένουν πίσω έργα που έχουν διασφαλίσει πολύ χαμηλότερες τιμές.
Η μοναδική προϋπόθεση που τίθεται για την υπογραφή σύμβασης λειτουργικής κερδοφορίας εκτός διαγωνιστικών διαδικασιών είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θα την αιτηθεί να μην έχει ήδη στην κατοχή του δύο έργα της ίδιας τεχνολογίας με αντίστοιχη σύμβαση και οι τεχνολογίες αυτές να μην ενισχύονται μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών. Δεν απαγορεύεται πάντως κάποιος να συμμετείχε στο παρελθόν σε κάποιο έργο αυτής της κατηγορίας, στην περίπτωση που το έχει μεταβιβάσει.
Το άρθρο 2 της ίδιας τροπολογίας προβλέπει αναπροσαρμογή των τιμών αποζημίωσης φωτοβολταϊκών σταθμών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Συγκεκριμένα, η τιμή αναπροσαρμόζεται σε ποσοστό 10% επί της τιμής που διαμορφώνεται ανά τρίμηνο, όπως καθορίζεται στο υφιστάμενο πλαίσιο, εφόσον η τιμή που προκύπτει έπειτα από αυτή την αναπροσαρμογή δεν υπερβαίνει την αντίστοιχη με την οποία αποζημιωνόταν κάθε σταθμός την 1η Ιανουαρίου 2014. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η αναπροσαρμογή αυτή προτείνεται «ως διόρθωση της τιμής αποζημίωσης, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα υπεραποζημίωσης».
Το ΥΠΕΝ φέρεται με τη ρύθμιση αυτή να ικανοποιεί ένα αίτημα των παραγωγών φωτοβολταϊκών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, που έχει διατυπωθεί πολλές φορές και στο παρελθόν, μέσα από μια κατά βάση πολιτική προσέγγιση η οποία διευκολύνεται από τη συγκυρία των υψηλών χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος, που καθιστά πλεονασματικό τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ.
Με το σκεπτικό ότι εάν δικαιωθούν από το ΣτΕ στο οποίο έχουν προσφύγει κατά του περίφημου «new deal», που όταν επιβλήθηκε το 2014 τους επιβάρυνε με μεγαλύτερο «κούρεμα» από αντίστοιχα έργα στο διασυνδεδεμένο σύστημα και θα κληθεί να καταβάλει «υπεραποζημιώσεις», το υπουργείο νομοθετεί αναπροσαρμογή της τιμής με ισχύ από 1ης Αυγούστου 2021. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εγγυημένη τιμή αυτής της κατηγορίας έργων κυμαίνεται από 200 έως και 400 ευρώ/Mwh. Toν Απρίλιο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες ο ΔΑΠΕΕΠ, η μεσοσταθμική τιμή παραγωγής ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά στα μη διασυνδεδεμένα νησιά διαμορφώθηκε στα 365 ευρώ/MWh.
Σε αυξημένα κόστη οδηγεί, τέλος, και ρύθμιση που διασφαλίζει για επιπλέον 7 έτη –μετά τη λήξη των 20ετούς διάρκειας συμβάσεων– τιμές στα 90 ευρώ/MWh για την παραγωγή ενέργειας για όλους τους σταθμούς ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ που λειτουργούν για διάστημα μικρότερο των 12 ετών, με σημείο αναφοράς την 1η Ιανουαρίου 2014 για τους σταθμούς ΑΠΕ και την 7η Απριλίου για τους σταθμούς ΣΥΘΗΑ. Η ρύθμιση αφορά, σύμφωνα με πληροφορίες, περίπου 80-100 έργα, συνολικής ισχύος περί τα 2.000 MW, τα οποία θα αυξάνονται καθώς τα παλαιά έργα θα πλησιάζουν στη λήξη της 20ετούς άδειας λειτουργίας τους. Η νέα ρύθμιση ουσιαστικά εντάσσει και τις ΣΥΘΗΑ στο καθεστώς παράτασης ισχύος των συμβάσεων για τις ΑΠΕ, που είχε θεσμοθετηθεί στο παρελθόν ως αντίβαρο στη μείωση των εσόδων τους, που έφερε το «new deal». Σε ό,τι αφορά την αποζημίωση, το υφιστάμενο πλαίσιο προβλέπει είτε τιμή στα 90 ευρώ/ MWh είτε τιμή που θα καθοριστεί με απόφαση του ΥΠΕΝ έπειτα από εισήγηση ειδικής επιτροπής που θα λαμβάνει υπόψη της τις τεχνολογίες, το μεταβλητό και σταθερό κόστος των σταθμών, το τυχόν αναπόσβεστο κόστος, καθώς και τα προσδοκώμενα έσοδα από τη συμμετοχή τους στις αγορές ενέργειας. Σύμφωνα με κάποιες εισηγήσεις που είχαν υποβληθεί στο παρελθόν στο ΥΠΕΝ, η τιμή για τα αιολικά, που αφορά και η ρύθμιση (δεν υπάρχουν φωτοβολταϊκά που να μετράνε τόσα χρόνια λειτουργίας) θα έπρεπε να διαμορφωθεί στα επίπεδα της τιμής των δημοπρασιών, δηλαδή στα 55,67 ευρώ MWh.