Δύσκολα κάποιος δεν θα εντόπιζε στον περίγυρό του άτομο που να μη διαθέτει πρόσβαση σε παράνομο οπτικοακουστικό περιεχόμενο. Στην Ελλάδα ξεπερνούν τους 900.000 οι συνδρομητές που έχουν παράνομα πρόσβαση στο υλικό των πλατφορμών συνδρομητικής τηλεόρασης, τη στιγμή που οι νόμιμοι χρήστες αγγίζουν το 1,2 εκατ. Περίπου δηλαδή τέσσερις στους δέκα χρήστες διαθέτουν παράνομη συνδρομή με μέσο μηνιαίο κόστος 15 ευρώ, ενώ τα ετήσια έσοδα των πειρατών ξεπερνούν τα 160 εκατ. ευρώ.
Λόγω της δραστηριότητας αυτής, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, το Δημόσιο χάνει ετησίως περίπου 35 εκατ. ευρώ, η βιωσιμότητα της συνδρομητικής τηλεόρασης λόγω και της επαναφοράς της φορολόγησης των ελληνικών παρόχων περιεχομένου (οver-the-top) απειλείται, ενώ υπολογίζεται ότι, πανευρωπαϊκά, χάνονται 18.000 θέσεις εργασίας στον οπτικοακουστικό τομέα. Τίθενται όμως σε κίνδυνο και οι καταναλωτές αυτού του είδους του περιεχομένου. Κι αυτό διότι, κατά πληροφορίες, σε πολλές περιπτώσεις, όπως στο κύκλωμα της Πάτρας που εξάρθρωσε η Αστυνομία τον Δεκέμβριο του 2022, οι δράστες πωλούν τα προσωπικά στοιχεία των χρηστών σε άλλες εγκληματικές ομάδες. Δεν είναι τυχαίο που οι διωκτικές αρχές αντιμετωπίζουν ως συγκοινωνούν δοχείο με το οργανωμένο έγκλημα της μαστροπείας και της διακίνησης ναρκωτικών την πειρατεία οπτικοακουστικού περιεχομένου.
Τα δεδομένα αυτά για την παράνομη μετάδοση παραγωγών της συνδρομητικής τηλεόρασης ανέλυσαν, σε πρόσφατη ημερίδα στην Αθήνα, οι επικεφαλής της Συμμαχίας ενάντια στην Οπτικοακουστική Πειρατεία και στελέχη των ελληνικών τηλεπικοινωνιακών εταιρειών που επενδύουν στη δημιουργία οπτικοακουστικού περιεχομένου (Audiovisual Anti-Piracy Alliance – AAPA). Με τις επιχειρήσεις των ελληνικών αρχών για την εξάρθρωση των πειρατών του streaming να συνεχίζονται, η AAPA, που έχει στενή συνεργασία με την ευρωπαϊκή αστυνομική υπηρεσία (Europol) και τον οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη συνεργασία στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης (Eurojust), ζητεί τη λήψη αυστηρότερων μέτρων.
Η ανάγκη παρακολούθησης, εντοπισμού και αντιμετώπισης των καινούργιων μεθόδων πειρατείας είναι διαρκής.
«Ο οπτικοακουστικός κλάδος δαπανά υψηλούς πόρους για την αντιμετώπιση της πειρατείας. Κι έχει σημειώσει –συχνά σε συνδυασμό με την επιβολή του νόμου– διαχρονικά πολλές επιτυχίες στην πάταξη της παράνομης διανομής περιεχομένου, αλλά και παλαιότερων μορφών πειρατείας, όπως ο διαμοιρασμός καρτών (σ.σ.: πολυάριθμοι χρήστες αποκτούσαν πρόσβαση στο περιεχόμενο, κάνοντας χρήση μίας μόνο συνδρομής), που έχουν σχεδόν εξαλειφθεί σε πολλά μέρη του κόσμου.
Ωστόσο, ενώ ο κλάδος συνεχίζει να αναπτύσσει νέες τεχνολογίες και τεχνικές για την ανάσχεση της παράνομης αυτής δραστηριότητας, οι πειρατές είναι επιδέξιοι και ανακαλύπτουν νέους τρόπους. Γι’ αυτό η ανάγκη παρακολούθησης, εντοπισμού και αντιμετώπισης των καινούργιων μεθόδων πειρατείας είναι διαρκής» αναφέρει στην «Κ» η εκτελεστική αντιπρόεδρος της AAPA Σίλα Κάσελς.
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Μπόρνμουθ για λογαριασμό της AAPA, ο αριθμός των παράνομων χρηστών συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε κατά σχεδόν 25% μεταξύ 2018 και 2021. Τα έσοδα όσων αναπτύσσουν αυτή τη δραστηριότητα αυξήθηκαν κατά 12,6% σε άνω του 1 δισ. ευρώ, ενώ 17,1 εκατ. Ευρωπαίοι –όσο σχεδόν ο πληθυσμός των Κάτω Χωρών– είχαν πρόσβαση σε παράνομες υπηρεσίες IPTV το 2021. Ποσοστό 12% των χρηστών ανήκει στην ηλικιακή κατηγορία 16-24 ετών, ενώ οι πάροχοι οπτικοακουστικού περιεχομένου έχασαν το 2021 3,2 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τη μελέτη του Μπόρνμουθ. Γιατί η πειρατεία ανθεί;
«Δεν υπάρχει μια ενιαία –ή απλή– απάντηση στο ερώτημα. Για παράδειγμα, το Πανεπιστήμιο του Μπόρνμουθ εντόπισε ότι ο διαφορετικός βαθμός διείσδυσης της ευρυζωνικότητας αντανακλά στο επίπεδο της πειρατείας. Οσο αυξάνονται η χωρητικότητα και η ταχύτητα του Ιντερνετ σε διάφορες χώρες, τόσο –χωρίς να προκαλεί έκπληξη– ενισχύεται η πειρατεία σε αυτές. Λάβετε υπόψη πως τα εμπόδια για την ανάπτυξη μιας πειρατικής δραστηριότητας δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλα.
Οι πειρατές γνωρίζουν, επίσης, ότι ο κίνδυνος εντοπισμού τους είναι χαμηλός. Ακόμη κι αν η δραστηριότητά τους παταχθεί μπορούν να επανέλθουν αρκετά γρήγορα, χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, μια διαφορετική διεύθυνση IP ή και να μετακομίσουν τους σέρβερ σε άλλη χώρα. Σε αυτό συμβάλλει και η έλλειψη γνώσης για την ταυτότητα των πελατών τους από την πλευρά των παρόχων φιλοξενίας.
Τα κενά στη νομοθεσία
Για την αποτελεσματική καταπολέμηση της πειρατείας, η εκτελεστική αντιπρόεδρος της AAPA, Σίλα Κάσελς, αναφέρει ότι δεν αρκεί μόνον ο δυναμικός αποκλεισμός των πειρατικών ιστοσελίδων.
«Υπάρχουν ακόμη κενά στη νομοθεσία που θα πρέπει να καλυφθούν άμεσα. Για παράδειγμα, ο πρόσφατος ευρωπαϊκός κανονισμός για τις ψηφιακές υπηρεσίες δεν απαιτεί οι πάροχοι φιλοξενίας να γνωρίζουν τα στοιχεία των πελατών τους, κάτι που ισχύει μόνο για πλατφόρμες με περισσότερους από 45 εκατομμύρια χρήστες. Επίσης, οι κανονισμοί δεν εφαρμόζονται σε μη ευρωπαϊκές χώρες. Απαιτείται, όπως προσθέτει, να υπάρξει αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο, ώστε οι ενδιάμεσοι, όπως οι πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου, να διακόπτουν άμεσα τη live μετάδοση των αθλητικών αγώνων σε συνέχεια αιτημάτων των εταιρειών που μεταδίδουν το περιεχόμενο. Από την πλευρά της, η αναπληρώτρια διευθύντρια του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας Μαρία-Δάφνη Παπαδοπούλου, σημειώνει πως η Ελλάδα συγκαταλέγεται στα ελάχιστα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης που έχουν αξιοποιήσει πλήρως τα υφιστάμενα ενωσιακά νομοθετικά εργαλεία. Εχει δε τεθεί εκτός της «Λίστας 301» που καταρτίζεται από τις ΗΠΑ (εκτός δηλαδή των χωρών που τίθενται υπό καθεστώς παρακολούθησης από άποψη σεβασμού δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας).
Οι Αριθμοί
900.000
Οι συνδρομητές που έχουν παράνομα πρόσβαση στο υλικό των πλατφορμών συνδρομιτικής τηλεόρασης.
1,2 εκατ.
οι νόμιμοι χρήστες.
15
ευρώ το μέσο μηνιαίο κόστος για μια παράνομη συνδρομή.
160 εκατ.
ευρώ και πλέον τα ετήσια έσοδα των πειρατών.
18.000
θέσεις εργασίας στον οπτικοακουστικό τομέα χάνονται ετησίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο.