Οταν τον Αύγουστο του 2019 η νεοεκλεγείσα τότε κυβέρνηση πρότεινε για νέο πρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού τον κ. Ιωάννη Λιανό, ουδείς περίμενε –και πολύ περισσότερο τα ίδια τα στελέχη της κυβέρνησης– ότι οι συγκρούσεις με τον εξ Αγγλίας ορμώμενο καθηγητή με το πλούσιο βιογραφικό θα ήταν τόσο πολλές. «Οι επιλογές εξειδικευμένων προσώπων υψηλού κύρους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στο πεδίο του δικαίου του ανταγωνισμού, με μεγάλη εμπειρία στον χώρο της ρύθμισης και του ελέγχου των αγορών και χωρίς καμία πολιτική δραστηριοποίηση σηματοδοτούν την απόλυτη προτεραιότητα της κυβέρνησης για αποκατάσταση της ανεξαρτησίας και ακεραιότητας της Επιτροπής Ανταγωνισμού», ανέφερε τότε ο πρωθυπουργός σε ανάρτησή του στο Twitter (νυν πλατφόρμα X), καταγγέλλοντας στην ουσία την προηγούμενη κυβέρνηση που είχε τοποθετήσει την κ. Βασιλική Θάνου επικεφαλής της ΕΠΑΝΤ. Τέσσερα χρόνια μετά, μεταξύ στελεχών της κυβέρνησης κυκλοφορεί το εξής ανέκδοτο: «Καλύτερα να είχαμε αφήσει τη Θάνου στην ΕΠΑΝΤ».
Τελευταίο επεισόδιο στην αντιπαράθεση κυβέρνησης – ΕΠΑΝΤ είναι οι επανειλημμένες αναφορές του υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα κατά της Αρχής. Μιλώντας στη Βουλή στις 18 Σεπτεμβρίου αμφισβήτησε την αξιοπιστία έρευνας της ΕΠΑΝΤ για τις τιμές του φρέσκου γάλακτος σε Ελλάδα και Ευρώπη, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι «η δουλειά της ΕΠΑΝΤ δεν είναι να κάνει διαπιστώσεις, αλλά ελέγχους». Τις τελευταίες ημέρες ο κ. Σκρέκας επανήλθε τονίζοντας ότι «εάν η Επιτροπή δεν μπορεί να κάνει ελέγχους, τότε να μην κάνει ρεπορτάζ και να λέει ότι είμαστε οι πιο ακριβοί». Κατηγορεί επίσης την ΕΠΑΝΤ ότι δεν κάνει ελέγχους σε εταιρείες τροφίμων και εδώ και πολύ καιρό δεν έχει επιβάλει πρόστιμο σε κάποια εταιρεία τροφίμων ή εταιρεία καταναλωτικών αγαθών.
Με μια μακροσκελή ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ χθες το πρωί, ο κ. Λιανός απάντησε στις κατηγορίες του εποπτεύοντος υπουργού, αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Πάντα είμαστε ανοιχτοί στην κριτική και εξετάζουμε την αποτελεσματικότητά μας και αυτή της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, αλλά αυτή θα πρέπει να είναι εμπεριστατωμένη και να βασίζεται σε κατανόηση των αρμοδιοτήτων και των δυνατοτήτων που μας παρέχει η πολιτεία».
Τι κρύβεται πίσω από αυτή την αντιπαράθεση, η οποία κλιμακώνεται; Κατ’ αρχάς, δεν είναι η πρώτη φορά που υπουργός Ανάπτυξης επιρρίπτει ευθύνη για την ακρίβεια σε ΕΠΑΝΤ. Η Αρχή ουκ ολίγες φορές αποτελεί το «εξιλαστήριο θύμα» και είχε επαναληφθεί το ίδιο σκηνικό –αν και με μικρότερη ένταση– και όταν ήταν επικεφαλής ο Δ. Κυριτσάκης, αλλά και ο Σπ. Ζησιμόπουλος.
Αυτή δεν είναι ούτε η μοναδική, πολλώ δε μάλλον η κύρια αιτία. Η κυβέρνηση εμφανίζεται ενοχλημένη από τις συνεχείς παρεμβάσεις του κ. Λιανού σε διάφορα ζητήματα πολιτικής, αρχής γενομένης από την έρευνα που ανέθεσε το 2020 η ΕΠΑΝΤ σε φινλανδική εταιρεία για τις χρεώσεις των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, με τον επικεφαλής της Αρχής στη συνέχεια να διεκδικεί αρμοδιότητες και για τον έλεγχο του ανταγωνισμού στις τηλεπικοινωνίες, συναντώντας την άρνηση της κυβέρνησης. Σημειωτέον, ο κ. Λιανός επανέφερε το θέμα πριν από μερικές εβδομάδες από το βήμα συνεδρίου για τον ανταγωνισμό.
Η κυβέρνηση εμφανίζεται ενοχλημένη και από τις επιφυλάξεις της ΕΠΑΝΤ σε μέτρα όπως το «καλάθι του νοικοκυριού».
Στα άκρα έφτασε η αντιπαράθεση τον Ιούνιο του 2022 όταν ο κ. Λιανός διαφώνησε με τον διορισμό της Χαράς Νικολοπούλου στη θέση της αντιπροέδρου της ΕΠΑΝΤ. Ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδης δήλωσε: «Οποιος δεν μπορεί να συνεργαστεί παραιτείται» και ο κ. Λιανός απάντησε: «Δεν έχω καμία σκέψη να φύγω πριν ολοκληρώσω τη δουλειά μου. Δεν με ενδιαφέρει εάν είμαι αρεστός ή όχι». Η θητεία του κ. Λιανού λήγει τον Ιανουάριο του 2024 και υπό τις παρούσες συνθήκες φαίνεται απίθανο να ανανεωθεί.
Ενοχλημένη, ωστόσο, είναι η κυβέρνηση και από τις επιφυλάξεις της ΕΠΑΝΤ σε μέτρα όπως το «καλάθι του νοικοκυριού», επιφυλάξεις που αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες χαρακτηρίζουν «νουθεσίες εκτός ορίων». Τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αγορά καταλογίζουν στον σημερινό πρόεδρο της Αρχής ότι η ΕΠΑΝΤ αναλώνεται σε χαρτογραφήσεις της αγοράς, ζητώντας στοιχεία επί στοιχείων από τις επιχειρήσεις, χωρίς την ίδια ώρα να δίνει την ίδια βαρύτητα σε έρευνες για αντιανταγωνιστικές πρακτικές και στην εφαρμογή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού.
«Θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα; Με περισσότερο προσωπικό ναι. Εχουμε 24 ειδικούς επιστήμονες νομικούς και 31 οικονομολόγους (μετρώντας και τους προϊσταμένους) που χειρίζονται όλες τις υποθέσεις μας σε όλους τους τομείς της οικονομίας, όταν προβλέπονται τουλάχιστον 67 νομικοί και 60 οικονομολόγοι στον οργανισμό μας (+ 24 προϊστάμενοι), και εν συνόλω 230 οργανικές θέσεις. Συνολικά, κάτω του 35% των οργανικών μας θέσεων. Εδώ και 3 έτη έχουμε επανειλημμένα ζητήσει από την πολιτεία να επισπευσθούν και να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες προσλήψεων οι οποίες έχουν εγκριθεί το 2021 και 2022 για επιπλέον 20 άτομα, και δυστυχώς δεν έχουν προχωρήσει», απαντά ο κ. Λιανός στην ανάρτησή του.
Το Σπίτι του Ανταγωνισμού
Ερωτήματα, την ίδια ώρα, προκαλεί η καθυστέρηση που υπάρχει στην έγκριση του προϋπολογισμού της ΕΠΑΝΤ για το περίφημο «Σπίτι του Ανταγωνισμού». Τον Ιούνιο του 2022, σε εκδήλωση στο Ζάππειο, παρουσία της Μαργκρέτε Βεστάγκερ, εκτελεστικής αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιας για θέματα ανταγωνισμού, είχε ανακοινωθεί ότι η ΕΠΑΝΤ πρόκειται να αποκτήσει ακίνητο της Τράπεζας της Ελλάδος όπου εκεί θα στεγασθούν η Αρχή, υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή, αλλά και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», το καλοκαίρι ζητήθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών διευκρινίσεις από την ΕΠΑΝΤ, οι οποίες δόθηκαν με 15σέλιδη επιστολή και αποφασίστηκε τα σχετικά κονδύλια για την αγορά του ακινήτου να προβλεφθούν στον προϋπολογισμό της ΕΠΑΝΤ για το 2024.