Ο εφιάλτης των υψηλών τιμών ενέργειας δεν έχει τέλος για την Ευρώπη, η οποία κατάφερε μεν –αν και με επώδυνο τρόπο– να περιορίσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία, παραμένει όμως μια εξαρτώμενη από εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου αγορά. Η υποκατάσταση μάλιστα των ρωσικών ροών αερίου από εισαγόμενο LNG την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη κυρίως στο θέμα των τιμών, καθώς οι ανάγκες των ευρωπαϊκών χωρών σε LNG δεν καλύπτονται στο σύνολό τους από μακροχρόνια συμβόλαια, αλλά και από φορτία spot, τα οποία είναι κατά κανόνα ακριβότερα και καθορίζουν τις περισσότερες φορές τις τιμές της αγοράς.
Ακόμη και στην υποψία στενότητας σε spot φορτία που μπορεί να προκαλέσει μια οποιαδήποτε διαταραχή στην τροφοδοσία, οι τιμές εκτοξεύονται προς τα πάνω. Αυτό συνέβη και χθες, όταν η είδηση ότι ένα φορτηγό πλοίο κατασχέθηκε στην Ερυθρά Θάλασσα από αντάρτες Χούθι, που υποστηρίζονται από το Ιράν, επέτεινε τις ανησυχίες πως ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς θα μπορούσε να επηρεάσει ζωτικής σημασίας πλωτές οδούς για το φυσικό αέριο, με αποτέλεσμα οι τιμές στον ολλανδικό κόμβο TTF να εκτιναχθούν τις πρώτες πρωινές ώρες κοντά στα 50 ευρώ/MWh σημειώνοντας αύξηση κατά 7%.
Ακολούθησε σταδιακή αποκλιμάκωση και η τιμή έκλεισε τελικά το απόγευμα για τα προθεσμιακά συμβόλαια του Δεκεμβρίου στα 45,750 ευρώ/MWh, περιορίζοντας τη διακύμανση σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα στο 1,5%.
Κρίσιμα για όλη την ευρωπαϊκή αγορά τα εισαγόμενα φορτία LNG.
Ο ήπιος προς το παρόν χειμώνας, πάντως, σε συνδυασμό και με τον υψηλό βαθμό πληρότητας αποθεμάτων στις ευρωπαϊκές αποθήκες αερίου αποτελεί ισχυρό ανάχωμα σε οποιαδήποτε διαταραχή. Η Ελλάδα είναι από τις πιο ευάλωτες ευρωπαϊκές αγορές σε ό,τι αφορά τις τιμές αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, αφού το φυσικό αέριο αποτελεί το βασικό καύσιμο στην ηλεκτροπαραγωγή.
Πρόσθετη επιβάρυνση τιμών μπορεί να προκύψει από τον φόρο 10,2 ευρώ/MWh που αιφνιδιαστικά, και κατά παράβασιν του ευρωπαϊκού πλαισίου, επέβαλε η Βουλγαρία στο ρωσικό αέριο που διακινείται μέσω των εδαφών της. Η αρμόδια αρχή (ΡΑΑΕΥ) σε σχετική ενημέρωση προς τη Βουλή απέφυγε να πάρει σαφή θέση, επικαλούμενη το εμπορικό απόρρητο των συμβάσεων των προμηθευτών. Η επίδραση του εν λόγω τέλους στον τελικό καταναλωτή εξαρτάται από τους όρους των συμβάσεων προμήθειας και τον τρόπο μετακύλισης αυτών στην τιμή αερίου, ανέφερε σχετικά.
Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις, στην περίπτωση που η Gazprom προχωρήσει σε διακοπή της ροής αερίου, τότε σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ οι ποσότητες θα υποκατασταθούν από τη Ρεβυθούσα. Εάν όμως καταστεί απαραίτητη η εξαγωγή σημαντικών ποσοτήτων στη Βουλγαρία, θα πρέπει να ληφθούν έκτακτα μέτρα. Σε αντίθεση, ωστόσο, με άλλες χώρες που πλήττονται από τον βουλγαρικό φόρο, η Ελλάδα δεν έχει εκφράσει κάποιας μορφής επίσημη αντίδραση.
Η Ουγγαρία έχει ήδη κινήσει ποινική διαδικασία κατά της Σόφιας στις 13 Νοεμβρίου, σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας, Πέτρε Σιγιάρτο, ο οποίος χαρακτήρισε «πράξη εχθρότητας» την απόφαση της Βουλγαρίας, ενώ η Βόρεια Μακεδονία απείλησε πως θα χρησιμοποιήσει όλα τα νόμιμα μέσα για να αφαιρέσει τον φόρο διαμετακόμισης στο ρωσικό αέριο, χαρακτηρίζοντάς τον παράνομο. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση της Βουλγαρίας διαβλέποντας ότι είναι δύσκολο να εισπράξει τον φόρο γνωστοποίησε ότι θα τροποποιήσει το σχέδιο του προϋπολογισμού του επόμενου έτους για να διαγράψει τα αναμενόμενα έσοδα ύψους 2,4 δισ. λέβα (1,3 δισ. δολ.).