H Eυρωπαϊκή Επιτροπή άναψε χθες το πράσινο φως για την εκταμίευση άλλων 3,64 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης στην Ελλάδα. Από αυτό το ποσό, το 1,69 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και αντιστοιχεί στο αίτημα που είχε υποβάλει η Ελλάδα στις 16 Μαΐου και το υπόλοιπο 1,95 δισ. ευρώ είναι δάνεια, με βάση το αίτημα που υπεβλήθη μόλις την περασμένη εβδομάδα, στις 22 Νοεμβρίου. Το ποσόν έρχεται να προστεθεί στα 11,1 δισ. ευρώ που έχουν ήδη εκταμιευθεί προς τη χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πρόκειται για την προκαταρκτική αξιολόγηση της Κομισιόν και θα ακολουθήσουν, όπως προβλέπεται, η γνωμοδότηση της Οικονομικής και Νομισματικής Επιτροπής και η οριστική απόφαση της Κομισιόν. Το Ecofin αναμένεται να επικυρώσει την απόφαση εντός του Δεκεμβρίου.
Τα μεγέθη των δόσεων είναι ελαφρώς διαφοροποιημένα σε σχέση με τα αιτήματα, καθώς προσαρμόστηκαν στον νέο προϋπολογισμό που αντιστοιχεί στην Ελλάδα. Σε αυτόν έχουν ενσωματωθεί τα 5 δισ. δανείων και τα 795 εκατ. ευρώ επιχορηγήσεων του REPowerEU, ενώ έχουν αφαιρεθεί 343 εκατ. σε σχέση με την αρχική κατανομή λόγω υψηλότερης ανάπτυξης της Ελλάδας το 2022.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολόγισε τη νέα κατανομή και την ανακοίνωσε επισήμως χθες. Πλέον, το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει προϋπολογισμό 35,95 δισ., έναντι 31,16 δισ. που υπολογιζόταν έως τώρα. Εξ αυτών, 18,22 δισ. είναι επιχορηγήσεις και 17,73 δισ. είναι δάνεια. Δάνεια και επιχορηγήσεις είναι πλέον σχεδόν εξίσου μοιρασμένα, ενώ στην αρχή το προβάδισμα είχαν οι επιχορηγήσεις. Παράλληλα, το σχέδιο έχει αναθεωρηθεί στο σύνολό του αντικαθιστώντας έργα, προγράμματα και «ορόσημα» που δεν ήταν δυνατόν να ολοκληρωθούν στο προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα.
Το ποσόν θα προστεθεί στα 11,1 δισ. ευρώ που έχει ήδη λάβει η χώρα μας.
Η χθεσινή απόφαση για την εκταμίευση βασίστηκε στην εκπλήρωση των προβλεπόμενων 39 «οροσήμων» και 3 στόχων σε ό,τι αφορά τις επιχορηγήσεις και ενός στόχου σε ό,τι αφορά τα δάνεια: τη συμβασιοποίηση τουλάχιστον 3,52 δισ. δανείων.
Τα προαπαιτούμενα για τις επιχορηγήσεις αφορούν, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, περιλαμβανομένης της θέσπισης ενός πολυεπίπεδου συστήματος διακυβέρνησης που θα μεριμνήσει για την κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικής διοίκησης, περιφερειακών και τοπικών αρχών, καθώς και για την ενίσχυση της μάχης κατά της διαφθοράς και της λαθρεμπορίας.
Επίσης, τα προαπαιτούμενα αφορούσαν μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση αδυναμιών στον πολεοδομικό σχεδιασμό, την προώθηση της κατάρτισης για εργαζομένους και ανέργους, την καθιέρωση μιας ρυθμιστικής αρχής που θα επιτρέψει τη λειτουργία ενός πιο ορθολογικού και αποτελεσματικού συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων, καθώς και πιο αποτελεσματικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων (Ρυθμιστική Αρχή Διαχείρισης Αποβλήτων και Υδάτινων Πόρων), την καθιέρωση μιας δίκαιης και διαφανούς διαδικασίας συμβάσεων για τις αστικές και υπεραστικές συγκοινωνίες, και τη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου για τα βιομηχανικά πάρκα.
Οι επενδύσεις που χρηματοδοτούνται με βάση τις υπογραφείσες δανειακές συμβάσεις αφορούν, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, την ηλεκτροκίνηση και υποδομές φόρτισης για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ανακαινίσεις που βελτιώνουν την ενεργειακή αποτελεσματικότητα σε κτίρια κατοικιών («Εξοικονομώ»), την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και την επέκταση των υποδομών οπτικών ινών σε κτίρια.
Από τα 11,1 δισ. που έχουν ήδη εκταμιευθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα 5,75 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και τα 5,35 δισ. δάνεια. Τα δάνεια αποδείχθηκαν ιδιαιτέρως δημοφιλή λόγω του χαμηλού επιτοκίου τους: 0,35% για πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και 1% για μεσαίες και μεγάλες.
Πρόωρη αποπληρωμή δανείων 5,3 δισ. ευρώ
Στην πρόωρη αποπληρωμή δανείων διάσωσης 5,3 δισ. ευρώ, τα οποία είχαν δώσει οι χώρες της Ευρωζώνης στο πλαίσιο του πρώτου πακέτου διάσωσης, σχεδιάζει να προχωρήσει η Αθήνα τον επόμενο μήνα. Επίσης σκοπεύει να κάνει άλλη μία τέτοια πρόωρη αποπληρωμή το 2024, όπως είπαν αξιωματούχοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στο Reuters.
Η Ευρωζώνη και το ΔΝΤ δάνεισαν συνολικά 260 δισ. ευρώ στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους που ξεκίνησε στα τέλη του 2009, με αντάλλαγμα σκληρά μέτρα λιτότητας. Το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης έληξε το 2018. «Στις 15 Δεκεμβρίου θα αποπληρώσουμε, νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν, 5,3 δισ. προς τις χώρες της Ευρωζώνης», είπε αξιωματούχος που μίλησε στο Reuters. Πρόκειται για δάνεια που έληγαν το 2024 και το 2025.
Η Ελλάδα αφήνει πίσω της την κρίση ανακτώντας αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας έπειτα από 13 χρόνια στο junk, ενώ πέρυσι αποπλήρωσε πλήρως (δύο χρόνια νωρίτερα από τον σχεδιασμό) το ΔΝΤ, το οποίο είχε δώσει δάνεια 28 δισ. από το 2010 έως το 2014. Επίσης, η Αθήνα αποπλήρωσε πρόωρα δάνεια 2,7 δισ. προς τους Ευρωπαίους εταίρους.
Οι χώρες της Ευρωζώνης δάνεισαν στην Ελλάδα 53 δισ. σε διμερή δάνεια μέσω του Greek Loan Facility (GLF) κατά το πρώτο πακέτο διάσωσης. Τα δάνεια αυτά έχουν λήξεις έως το 2041. Με τη σχεδιαζόμενη για τον Δεκέμβριο αποπληρωμή, η Ελλάδα θα έχει αποπληρώσει συνολικά 13 δισ. ευρώ. Από την έξοδο από τα μνημόνια το 2018 η Ελλάδα καλύπτει τις δανειακές ανάγκες της μέσω των αγορών ομολόγων. Το 2024 σχεδιάζει να δανειστεί περίπου 7 δισ., ενώ διαθέτει ένα «μαξιλάρι» ρευστότητας άνω των 35 δισ. ευρώ.