Τα έσοδα από τον τουρισμό την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου ξεπέρασαν ήδη το σύνολο των εσόδων της τελευταίας χρονιάς-ρεκόρ, δηλαδή του 2019. Κορυφαίοι παράγοντες της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας, ξενοδόχοι, όπως και οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η χώρα θα μπορέσει το 2024 όχι μόνο να διατηρήσει αυτές τις επιδόσεις, αλλά και να τις βελτιώσει οριακά, εφόσον βέβαια δεν υπάρχει κάποιο απρόβλεπτο δυσμενές γεγονός που να επηρεάσει τα διεθνή ταξίδια.
Ωστόσο, τα περιθώρια τιμολογιακής ισχύος των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων στενεύουν, καθώς οι αυξήσεις των τιμών των τελευταίων ετών έχουν διαμορφώσει τις τιμές σε επίπεδα που είναι οριακά μόνο ανταγωνιστικά σε σχέση με άλλες μεσογειακές υπερδυνάμεις του τουρισμού, όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Επιπλέον, οι αυξημένες τουριστικές ροές συνοδεύονται πλέον και από μεγάλες προκλήσεις, όπως η απαίτηση για αναβάθμιση των υποδομών και η διαχείριση των προορισμών που εμφανίζουν σημάδια έντονου κορεσμού κατά τους μήνες αιχμής.
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις στο δεκάμηνο του 2023 διαμορφώθηκαν στα 19,612 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά 1,4 δισ. ευρώ τις αντίστοιχες εισπράξεις του συνόλου της χρήσης του 2019 (18,2 δισ.) – χρονιά-ρεκόρ μέχρι τώρα για τον ελληνικό τουρισμό.
Με δεδομένο ότι εισπράξεις αυξάνονται με διψήφιο ρυθμό σε σχέση με το 2019 και ότι εκείνη τη χρονιά τα έσοδα τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο ήταν της τάξης των 600 εκατ., οι εκτιμήσεις βλέπουν τις εισπράξεις από τους ξένους επισκέπτες της χώρας για ολόκληρη τη φετινή χρονιά να διαμορφώνονται στα επίπεδα των 20,2-20,3 δισ. ευρώ. Θα ξεπεράσουν δηλαδή κατά 2 δισ. ή ποσοστό μεγαλύτερο του 10% το ρεκόρ του 2019.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου του 2023 οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 17,0% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 14,7% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022.
Συνολικά για το 2023 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα επίπεδα των 20,2-20,3 δισ. ευρώ.
Ισχυρή δυναμική
Καθίσταται σαφές ότι η αναπτυξιακή δυναμική του ελληνικού τουρισμού όχι μόνο είναι υπαρκτή, αλλά είναι και απροσδόκητα ισχυρή. Αυτό σημείωσε άλλωστε την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Παράσχης, εκτιμώντας πως «όπως όλα δείχνουν η χρονιά θα κλείσει με μονοψήφια αύξηση σε αφίξεις και διψήφια αύξηση σε έσοδα, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος αναφοράς, το 2019». «Ο ελληνικός τουρισμός και το brand Ελλάδα επέδειξαν όχι απλά ιδιαίτερη ανθεκτικότητα, αλλά εξαιρετική αναπτυξιακή δυναμική σε σχέση με άλλες χώρες της περιοχής μετά την πανδημία», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ μιλώντας στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου του φορέα.
Οι οικονομολόγοι της Εθνικής Τράπεζας σε μελέτη του τμήματος οικονομικής ανάλυσης της ΕΤΕ για τον τουρισμό αξιολογώντας τις προοπτικές για το 2024 σημειώνουν ότι «τα σημάδια πρώιμης ζήτησης για το 2024 δείχνουν ευνοϊκά, καθώς οι κρατήσεις πτήσεων τον τελευταίο μήνα υπερβαίνουν τόσο τα επίπεδα 2019 (+37%) όσο και τα επίπεδα 2022 (+34%), ενώ φέτος καταγράφηκε και οριακή βελτίωση της εποχικότητας καθώς οι ταξιδιώτες στρέφονται και σε εκτός βασικής σεζόν ημερομηνίες διακοπών αποφεύγοντας τον συνωστισμό και τον ακραίο καύσωνα, αλλά και σε εναλλακτικούς προορισμούς».
Ωστόσο, παράλληλα επισημαίνουν ότι διατηρούνται «τα σύννεφα της γεωπολιτικής αβεβαιότητας», εξηγώντας ότι μόνο το Ισραήλ καλύπτει το 2% των αφίξεων του 2022, ενώ δεν θα πρέπει να παραγνωρίζονται και οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και της ακρίβειας, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται και στον χαμηλό δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις βασικές αγορές.
Στόχος η βιωσιμότητα
Τόσο για τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ Γιάννη Παράσχη όσο και για μια αυξανόμενη μερίδα επιχειρηματιών του κλάδου, η φετινή χρονιά είναι κομβική. Οχι όμως εξαιτίας του νέου ιστορικού ρεκόρ σε έσοδα, αλλά κυρίως λόγω της εμφανούς πλέον ανάγκης για εξασφάλιση της βιωσιμότητάς του. «Το 2023 είναι μια χρονιά κατά τη διάρκεια της οποίας αναδείχθηκε με τον πιο ανάγλυφο τρόπο η αλλαγή στη δημόσια αλλά και την πολιτική συζήτηση αναφορικά με τις τρεις διαστάσεις που διαμορφώνουν τη βιωσιμότητα στον τουρισμό, δηλαδή την οικονομική, την κοινωνική και την περιβαλλοντική».
Σε οικονομικό επίπεδο ολοκληρώθηκε ο κύκλος που ξεκίνησε με την κρίση χρέους και κορυφώθηκε με την πανδημία, και άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο με αύξηση των τουριστικών ροών, δυναμικό ενδιαφέρον για άμεσες ξένες επενδύσεις, «αλλά και αυξήσεις τιμών και εσόδων των τουριστικών επιχειρήσεων, που αλλάζει τον διάλογο για την οικονομική βιωσιμότητα του τουρισμού».
Σε κοινωνικό επίπεδο η χώρα πέρασε από την ανάγκη στήριξης των εργαζομένων κατά την πανδημία στο πρόβλημα της εξεύρεσης εργαζομένων. Και στο μέτωπο της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας οι καταστροφές στον Εβρο, στο Πήλιο αλλά και στη Ρόδο από φωτιές και πλημμύρες ανέδειξαν σε όλη τη διάστασή της την απειλή της κλιματικής κρίσης.