«Η εξαγορά της Ακτωρ μας έδωσε την κλίμακα και τα απαραίτητα μεγέθη για να αναπτυχθούμε και να υλοποιήσουμε το όραμά μας για τη δημιουργία της ισχυρότερης, μεγαλύτερης και υγιέστερης τεχνικής εταιρείας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», σημειώνει μιλώντας στην «Καθημερινή» ο αντιπρόεδρος και CEO της Intrakat, Αλέξανδρος Εξάρχου. Εξηγεί πως η Ρουμανία –στην οποία δεν αποκλείει εξαγορές–, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα αποτελούν πεδία προτεραιότητας για την Intrakat προκειμένου να συνεχίσει την ανάπτυξή της και την κερδοφορία της στη μετά το Ταμείο Ανάκαμψης εποχή. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι «η επόμενη πενταετία θα είναι καθοριστική για το μέλλον της Ελλάδας, η οποία πρέπει να μετασχηματιστεί σε μία ισχυρή οικονομία, αλλάζοντας την παραγωγική της δομή».
Ο Αλέξανδρος Εξάρχου μιλώντας επίσης και με την ιδιότητά του ως ενός εκ των τριών μετόχων της Thrivest Holdings μαζί με τους Δ. Μπάκο και Ι. Καϋμενάκη, η οποία ελέγχει την Παγκρήτια Τράπεζα και συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της Attica Bank υπό την προοπτική ενοποίησή τους σε έναν νέο χρηματοπιστωτικό όμιλο, ξεκαθαρίζει πως η Thrivest φιλοδοξεί όχι μόνο να καταστήσει τον 5ο τραπεζικό πυλώνα πραγματικότητα, αλλά και να οικοδομήσει μία νέα, υγιή, ισχυρά κεφαλαιοποιημένη challenger bank, που θα τονώσει τον ανταγωνισμό στην τραπεζική αγορά έχοντας ενεργητικό που προοπτικά θα διαμορφωθεί στα 8 δισ. ευρώ, ιδιαίτερα χαμηλό δείκτη μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, και με ικανά κεφάλαια να χρηματοδοτήσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
– Είστε ικανοποιημένος από την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της;
– Εχω και εγώ τους προβληματισμούς μου. Βλέπετε, η επόμενη πενταετία θα είναι καθοριστική για το μέλλον της Ελλάδας, η οποία πρέπει να μετασχηματιστεί σε μία ισχυρή οικονομία, αλλάζοντας την παραγωγική της δομή. Και αυτή η προσπάθεια πρέπει να ξεκινήσει τώρα. Τα επόμενα 3 με 5 χρόνια θα καθορίσουν την πορεία της χώρας μας μετά το 2032, οπότε και θα λήξει η περίοδος χάριτος των δανείων που έλαβε κατά την προηγούμενη δεκαετία. Οι προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου έχουν πλέον δημιουργηθεί. Θα χρειαστεί σοβαρότητα και πολιτική σταθερότητα για την υποστήριξη της προσπάθειας αυτής και ένα ισχυρό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης, που θα ενθαρρύνει και θα επιταχύνει τις ξένες επενδύσεις στη χώρα. Εάν δεν γίνει αυτό, η χώρα σύντομα θα ξαναβρεθεί σε δύσκολη θέση.
– Πολλοί ανησυχούν για τις ταχύτητες απορρόφησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και το αποτύπωμά τους στην ανάπτυξη. Εσείς; Τι πρέπει να γίνει για να επιταχυνθεί η διαδικασία;
– Το χρονοδιάγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι δεδομένο και εάν δεν καταστεί εφικτό να δημοπρατηθούν και να ανατεθούν τα έργα του RRF, τότε η χώρα θα χάσει σημαντικούς πόρους. Και ένας λόγος για αυτό θα είναι η μη επίλυση του προβλήματος της έκδοσης εγγυητικών επιστολών από τις ελληνικές τράπεζες, κάτι που είναι συνέπεια της κρίσης και της υπερ-ρύθμισης του τραπεζικού συστήματος, η οποία έχει καταστήσει την έκδοση εγγυητικής επιστολής ισοδύναμη της χορήγησης δανεισμού.
Τα επόμενα 3 με 5 χρόνια θα καθορίσουν την πορεία της χώρας μας μετά το 2032.
Παρόλο που οι τράπεζες κάνουν τεράστιες προσπάθειες για να επιλύσουν το πρόβλημα, οι εσωτερικοί τους κανονισμοί και το ρυθμιστικό πλαίσιο καθιστούν την έκδοση ακόμη και μικρής εγγυητικής, εξαιρετικά δύσκολη. Πρέπει να γίνει νομοθετική ρύθμιση που θα αντιμετωπίσει τις παθογένειες αυτές: Να θεσπιστεί ο αυτοδίκαιος τερματισμός μιας εγγυητικής επιστολής με την έκδοση του πιστοποιητικού οριστικής παραλαβής του έργου, να καταργηθεί η έκδοση εγγυητικών για τις προκαταβολές των έργων και αυτές να κατατίθενται σε ειδικό, δεσμευμένο λογαριασμό.
– Ανακοινώσατε αυτή την εβδομάδα τα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου Intrakat για το 2023, με την κατασκευαστική να γυρνάει σε κερδοφορία και το ανεκτέλεστο του ομίλου να εκτοξεύεται στα 4,9 δισ. μετά και την εξαγορά της Ακτωρ. Πόσο γρήγορα μπορούμε να δούμε περαιτέρω βελτίωση των επιδόσεων αυτών;
– Κατ’ αρχήν ο ισολογισμός της Ακτωρ έχει πλέον εξυγιανθεί. Καθώς πέρυσι ενοποιήσαμε τα αποτελέσματά της μόνο για τους δύο τελευταίους μήνες του έτους, φέτος η βελτίωση των επιδόσεών του σε συνδυασμό με την πρόοδο που επιτυγχάνεται στην Intrakat θα ενισχύσουν περαιτέρω τις οικονομικές της επιδόσεις. Να θυμίσω επίσης πως στα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν την Τρίτη δεν περιλαμβάνεται το capital gain (σ.σ. κεφαλαιακό κέρδος) της συμφωνίας με τη ΔΕΗ, το οποίο είναι λίαν σημαντικό. Να υπογραμμίσω με την ευκαιρία της ερώτησή σας για μια ακόμα φορά, πως μπροστά μας πλέον έχουμε έργα που σχεδιάστηκαν σε συνθήκες ανάπτυξης και δεν χαρακτηρίζονται από υψηλές εκπτώσεις, όπως γινόταν στα χρόνια της κρίσης, όπου μία εταιρεία επέλεγε ζημιογόνα έργα απλά και μόνο για να διατηρήσει την τεχνική της οργάνωση. Αυτό διασφαλίζει κερδοφορία στα έργα μας. Σημειώνω επίσης πως ο δανεισμός μας είναι εξαιρετικά χαμηλός και αυτό μας επιτρέπει να υλοποιούμε το ανεκτέλεστό μας και να επιδιώξουμε την ανάπτυξή μας, χωρίς χρηματοοικονομικά βάρη, κάτι που δεν αποτελεί τον κανόνα στην αγορά.
– Ποιοι είναι οι στρατηγικοί σας στόχοι για τη μετά το Ταμείο Ανάκαμψης εποχή;
– Η στρατηγική μας εδράζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες: Ο ένας είναι η δραστηριότητά μας στη Ρουμανία. Είναι μια ειδική περίπτωση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Εχει τεράστια ανάγκη υποδομών, αλλά και διασφαλισμένους πόρους από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Είμαστε ήδη στημένοι, έχουμε μια πολύ σημαντική δραστηριότητα και σκοπεύουμε να αναπτύξουμε ακριβώς για το χρονικό εκείνο διάστημα που στην Ελλάδα το προσδοκώμενο ανεκτέλεστο δεν θα έχει το μέγεθος που έχει αυτή τη στιγμή. Ο δεύτερος πυλώνας είναι η ενασχόλησή μας με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η στρατηγική συμφωνία που κάναμε με τη ΔΕΗ, είναι εξίσου μεγάλης σπουδαιότητας – αν όχι μεγαλύτερης από τη συμφωνία εξαγοράς της Ακτωρ.
Μάλιστα, θα την χαρακτήριζα το «κλειδί» για να πάμε μπροστά. Πρωτίστως, διότι η ΔΕΗ είναι ένας παίκτης καθετοποιημένος στην αγορά, σε αντίθεση μ’ εμάς. Αρα, μας δίνει μια προστασία σε περίπτωση αυξομειώσεως των τιμών, κάτι που φοβάμαι ιδιαιτέρως ότι θα συμβεί στο μέλλον. Ο τρίτος πυλώνας, στον οποίο επιχειρούμε να εισέλθουμε όσο το δυνατόν πιο δυναμικά, είναι οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και οι παραχωρήσεις. Και αυτό γιατί εκτός από το ανεκτέλεστο που δημιουργούν στο στάδιο της κατασκευής, παράγουν σταθερές ροές εσόδων στο μέλλον. Ηδη είμαστε ανάδοχοι και μειοδότες σε σημαντικά έργα ΣΔΙΤ και συμμετέχουμε σε πάνω από 20 σχετικούς διαγωνισμούς.
– Εχει ολοκληρωθεί η ομογενοποίηση της Ακτωρ; Εξάγονται οι συνέργειες που θα θέλατε; Ποια βήματα απομένουν;
– Η ενσωμάτωση της Ακτωρ έχει ολοκληρωθεί και επιταχύνει την υλοποίηση του οράματός μας για τη δημιουργία της ισχυρότερης, της μεγαλύτερης και της υγιέστερης τεχνικής εταιρείας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η εξαγορά της Ακτωρ μας έδωσε την κλίμακα και τα απαραίτητα μεγέθη για να αναπτυχθούμε. Ο όμιλος Intrakat αποτελεί σήμερα έναν εξ ολοκλήρου διαφορετικό οργανισμό. Χαρακτηριστική είναι η σύγκριση μεταξύ 2022 και του σήμερα: O όμιλος το 2022 είχε 59 έργα. Σήμερα διαθέτει 370. Το 2022 είχε κύκλο εργασιών 225 εκατ. Σήμερα ο συνδυαστικός κύκλος εργασιών αναμένεται να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Το 2022 διέθετε πάνω από 560 εργαζομένους. Σήμερα διαθέτει 5.800 σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το 2022 το ανεκτέλεστο έφτανε το 1,3 δισ. ευρώ. Σήμερα, ξεπερνάει τα 5 δισ. ευρώ.
Θέλω επίσης να επισημάνω ότι από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τον έλεγχο της Ακτωρ, προωθήσαμε κατά προτεραιότητα την ολοκλήρωση των μεγάλων έργων σε Ελλάδα και Ρουμανία, όπως το μετρό Θεσσαλονίκης και ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος. Εχοντας την Ακτωρ, πιστεύουμε ότι το 2024 θα εδραιώσουμε τη θέση μας στην αγορά και θα ενισχύσουμε σημαντικά τον όμιλο ώστε να μπορεί να εκτελεί μεγάλα έργα σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Νέες ευκαιρίες, μεγάλες προοπτικές
– Πώς εξελίσσεται το business plan στη Ρουμανία; Είχατε μιλήσει για ενδεχόμενη εξαγορά εκεί.
– Ο όμιλός μας θα επιδιώξει την επέκταση του αποτυπώματός του στη Ρουμανία μέσα από την αξιοποίηση των νέων ευκαιριών της αγοράς, που θα προκύψουν στο μέλλον, όπως οι Σ∆ΙΤ και οι παραχωρήσεις. Και φυσικά διερευνούμε την αγορά για να βρούμε τις απαραίτητες συνέργειες που θα συμπληρώσουν την τεχνική μας οργάνωση. Η Ρουμανία αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την Ακτωρ και κινητοποιήσαμε τεράστιους υλικούς και ανθρώπινους πόρους προκειμένου να επιταχυνθούν οι εργασίες αποπεράτωσης των έργων μας εκεί.
Στη Ρουμανία εκτελούμε έργα αθροιστικού προϋπολογισμού 1,3 δισ. και πιστεύουμε ότι θα φτάσουν τα 2 δισ. στο άμεσο μέλλον. Αποτελεί ισχυρή πεποίθηση του ομίλου Intrakat ότι η Ρουμανία διαθέτει διευρυμένες προοπτικές στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικογένειας και των γεωπολιτικών ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή. Και πιστεύουμε ότι χώρα έχει αποκτήσει ευρύτερο ενδιαφέρον, καθώς η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, μετά τη λήξη του πολέμου, θα περνάει μέσα από τη Ρουμανία και τους σιδηροδρομικούς και οδικούς άξονες που θα συνδέουν το Αιγαίο με τη Μαύρη Θάλασσα.
Ο 5ος τραπεζικός πυλώνας θα έχει ενεργητικό 8 δισ. ευρώ
– Ο επενδυτικός σας όμιλος Thrivest βρίσκεται ενώπιον της συγχώνευσης της Παγκρήτιας Τράπεζας με την Τράπεζα Αττικής. Υπάρχουν ακόμα εμπόδια και αν ναι ποια; Ποιο είναι το ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του σχεδίου που θα βρει την Thrivest να ελέγχει τον λεγόμενο «5ο τραπεζικό πόλο»;
– Είμαι αισιόδοξος ότι η συγχώνευση Attica Bank – Παγκρήτιας προχωράει πολύ καλά, βάσει του χρονοδιαγράμματος, και εμείς θα τη στηρίξουμε. Οι επιδόσεις των διοικήσεων των δύο τραπεζών βοηθούν πολύ σε αυτή τη διαδικασία. Οταν συγχωνευθούν, που πιστεύω ότι θα γίνει εντός του έτους, και κεφαλαιοποιηθούν ισχυρά που είμαι βέβαιος ότι θα συμβεί, θεωρώ ότι μετά τη συγχώνευση θα έχουμε μία νέα, υγιή τράπεζα με ενεργητικό που προοπτικά θα διαμορφωθεί στα επίπεδα των 8 δισ. και χαμηλό δείκτη μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που θα στηρίξει τη μικρομεσαία ελληνική επιχειρηματικότητα. Η Thrivest θα συμμετάσχει στη διαδικασία αυτή έμπρακτα και αποφασιστικά και φιλοδοξεί όχι μόνο να καταστήσει τον 5ο πυλώνα πραγματικότητα, αλλά και να οικοδομήσει μία ισχυρή challenger bank, που θα τονώσει τον ανταγωνισμό στην τραπεζική αγορά.
Η συγχώνευση Attica Bank – Παγκρήτιας προχωράει βάσει του χρονοδιαγράμματος. Η νέα τράπεζα θα στηρίξει τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
– Οι Αγγλοσάξονες λένε «πρόσεχε τι εύχεσαι». Σας προκαλεί προβληματισμό η προοπτική ανάπτυξης μιας τράπεζας του μεγέθους που σχεδιάζεται να αποκτήσει ο πέμπτος πυλώνας;
– Αυτό που με προβληματίζει είναι ότι οι εταιρείες στην Ελλάδα δυσκολεύονται να δανειοδοτηθούν αναπτυξιακά. Η Ελλάδα βγήκε από την κρίση και της απέμειναν τέσσερις συστημικές τράπεζες. Η μεγάλη πλειονότητα των επιχειρήσεων αποτελείται από μικρομεσαίες εταιρείες που σήμερα η πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό και τις πιστώσεις είναι δύσκολη, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο πλήττει ουσιαστικά την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη της οικονομίας δεδομένου του αποτυπώματος που έχουν οι επιχειρήσεις αυτές στη χώρα.
Ετσι, εμείς πιστεύουμε ότι με τον 5ο πυλώνα θα «ξεκλειδώσουμε» μία αγορά, εξυπηρετώντας το αναπτυξιακό όραμα της χώρας και τη μεγέθυνση της οικονομίας της. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένας ανταγωνιστικός τραπεζικός τομέας, με περισσότερες των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, που θα στηρίξει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν μειωμένη πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. Αυτό πρέπει να αλλάξει.
Θεωρώ πως σε αυτή την κατεύθυνση γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια. Οπως έχω ξαναπεί, σήμερα ο μέσος επιχειρηματίας, ο μικρομεσαίος, δεν έχει εύκολα πρόσβαση σε κεφάλαιο κίνησης. Οι μεγάλες τράπεζες δεν έχουν χρόνο για αυτούς. Ούτε τους δίνεται η δυνατότητα να πείσουν σε προσωπικό επίπεδο. Εχω επανειλημμένα εξηγήσει πως, δυστυχώς, έχει εκλείψει εκείνη η επιχειρηματική τραπεζική που ήθελε τον τραπεζίτη να κοιτάει τον πελάτη του και αφού τον εμπιστευθεί, να αναλαμβάνει και κάποιο ρίσκο. Αυτό για τους μικρούς και τους μεσαίους δεν υπάρχει πια. Αυτό θέλουμε να επαναφέρουμε. Στο πλαίσιο βεβαίως πάντα των κανόνων και της εποπτείας της ΤτΕ.