Εως τις 20 Απριλίου σχεδιάζει να καταθέσει η κυβέρνηση το νέο αίτημα για δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους 2,3 δισ. ευρώ, το οποίο διαχωρίζεται από το αντίστοιχο για επιχορηγήσεις, ύψους 1 δισ. ευρώ, που δρομολογείται πιθανώς για αρχές Μαΐου.
Τα δύο μαζί θα αποτελούσαν το τέταρτο αίτημα πληρωμής της χώρας, αλλά έπειτα από διαπραγμάτευση με την Κομισιόν έγινε δεκτό να υποβάλλονται στο εξής χωριστά τα αιτήματα για τις δύο κατηγορίες στήριξης, ώστε να μην παρασύρουν οι πιθανές καθυστερήσεις στα προαπαιτούμενα του ενός τις εκταμιεύσεις του άλλου. Γενικά, στα δάνεια τα προαπαιτούμενα μέχρι στιγμής ικανοποιούνται πριν από την ώρα τους: γι’ αυτή τη δόση το προαπαιτούμενο (συμβασιοποίηση δανείων 4,7 δισ.) έχει ικανοποιηθεί από τον Φεβρουάριο. Για τις επιχορηγήσεις, όμως, από τα 20 προαπαιτούμενα εκκρεμούσαν μέχρι πριν από λίγες ημέρες τα πέντε, οπότε δεν μπορούσε να υποβληθεί το αίτημα.
Συγκεκριμένα, τα προαπαιτούμενα (ορόσημα) σε εκκρεμότητα είναι η ψήφιση του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (αναμένεται έως τις 20 Απριλίου), η υπογραφή των συμβάσεων για τη διπλή ανάπλαση του Βοτανικού και της Αθηναϊκής Ριβιέρας, η έγκριση 9.700 αιτήσεων του «Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις, η έγκριση του αναδόχου του ΒΟΑΚ και η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τους μικροδορυφόρους παρατήρησης γης για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Στο Ταμείο Ανάκαμψης θεωρούν ότι είναι διαδικαστικού τύπου εκκρεμότητες και δεν ανησυχούν, ωστόσο δεν υπήρχε λόγος να καθυστερήσει εξαιτίας τους η υποβολή του αιτήματος για τα δάνεια.
Την ίδια τακτική, του διαχωρισμού των δόσεων, θα μπορεί να ακολουθήσει και στο μέλλον η κυβέρνηση. Για το 2024 προγραμματίζονται ακόμη ένα αίτημα για δάνεια 2,3 δισ. ευρώ και ένα για επιχορηγήσεις 1,3 δισ. ευρώ.
Πάντως, παρότι τα δάνεια «τρέχουν», η εκταμίευσή τους προς τις επιχειρήσεις καθυστερεί, όπως επισήμανε προχθές η έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, όπως είπε ο κ. Στουρνάρας, παρότι η Ελλάδα έχει λάβει το 41% των διαθέσιμων πόρων, 15 δισ. ευρώ, και είναι από τις λίγες χώρες που έχουν εισπράξει 3 δόσεις, «οι εκταμιεύσεις των επιχορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις παρουσιάζουν καθυστερήσεις, αντανακλώντας περιορισμούς των φορέων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο ως προς τη διοικητική διεκπεραίωση και την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων.
Παράλληλα, παρότι το ποσό των δανείων για τα οποία έχουν υπογραφεί συμβάσεις αυξήθηκε σημαντικά, οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις παραμένουν σχετικά χαμηλές». Ετσι περιορίζεται το αναπτυξιακό όφελος, όπως τονίζεται. Φέτος η κυβέρνηση ποντάρει στους ευρωπαϊκούς πόρους για την εξασφάλιση άνω του 60% του αναμενόμενου ρυθμού ανάπτυξης, όπως έχει πει ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης.
Σύμφωνα με την έκθεση, συνολικά από τον Ιούνιο του 2022 (πρώτη δανειακή σύμβαση) έως τις 25 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους είχαν υπογραφεί 271 δανειακές συμβάσεις ύψους 8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 4,5 δισ. ευρώ δημόσιοι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και 3,5 δισ. δάνεια τραπεζών. Από αυτά τα 4,5 δισ. ευρώ, όμως, μόνο 1,36 δισ. ευρώ είχε ήδη εκταμιευθεί προς τις επιχειρήσεις.
Σενάρια για πιο αργή διοχέτευση των πόρων του Ταμείου στην πραγματική οικονομία είχε διατυπώσει πρόσφατα και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
Ετσι, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης αναζητούν τρόπους για να επισπεύσουν τις εκταμιεύσεις από την Κομισιόν, αλλά και προς τους τελικούς δικαιούχους. Αλλωστε, ο χρόνος μετράει πλέον αντίστροφα: απομένουν 29 μήνες έως το τέλος ζωής του Ταμείου Ανάκαμψης και σύμφωνα με αρμόδιες πηγές κάποια έργα που αποτελούν ορόσημα εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν δυσκολίες, παρά την αναθεώρηση του 2023. Ηδη, άλλωστε, αυτά συζητούνται πλέον με την Κομισιόν σε 15νθήμερη βάση, προκειμένου να αναζητηθούν λύσεις.