Σχέδια εξόδου από τις ΗΠΑ λόγω εκτάκτου ανάγκης ή κοινωνικοπολιτικής αστάθειας επεξεργάζονται μαζικά οι πλούσιοι Αμερικανοί, εκμεταλλευόμενοι δεόντως τα προγράμματα «χρυσής βίζας» (golden visa) που προσφέρουν δεκάδες χώρες ανά τον πλανήτη. Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, οι «κροίσοι» αποκτούν δεύτερα –ακόμη και τρίτα ή τέταρτα– διαβατήρια, σημειώνει η συμβουλευτική εταιρεία επενδύσεων μετανάστευσης Henley & Partners, που διαπίστωσε ότι οι Αμερικανοί υπερτερούν πλέον αριθμητικά κάθε άλλης εθνικότητας όσον αφορά την εξασφάλιση εναλλακτικών κατοικιών ή πρόσθετων υπηκοοτήτων.
Σύμφωνα με την έκθεση πλούτου των ΗΠΑ για το 2024 (2024 USA Wealth Report) ο αριθμός των Αμερικανών που ζητούσαν συμβουλές για διαμονή στο εξωτερικό και ιθαγένεια μέσω επενδυτικών προγραμμάτων αυξήθηκε κατά 500% την τελευταία πενταετία. O δισεκατομμυριούχος επενδυτής τεχνολογίας Πίτερ Τίελ, ο οποίος έχει πλέον υπηκοότητα Νέας Ζηλανδίας, αλλά και ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Google, Ερικ Σμιντ, ο οποίος υπέβαλε αίτηση για υπηκοότητα στην Κύπρο, συγκαταλέγονται στους Αμερικανούς με υψηλό προφίλ και μεγάλη περιουσία, που απέκτησαν εσχάτως νέο διαβατήριο.
Το παράδειγμά τους ακολουθούν όλο και πιο συχνά εύπορες οικογένειες Αμερικανών, για να αντισταθμίσουν πιθανούς κινδύνους εντός συνόρων. Ο Ντόμινικ Βόλεκ, επικεφαλής ιδιωτών πελατών της Henley & Partners, σημειώνει ότι η εναλλακτική ιθαγένεια είναι το «απόλυτο ασφαλιστήριο» ενάντια στις οικονομικές και πολιτικές αβεβαιότητες, ενόψει και των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ.
Ο αριθμός των Αμερικανών που ζητούσαν συμβουλές για διαμονή στο εξωτερικό και ιθαγένεια μέσω επενδυτικών προγραμμάτων αυξήθηκε κατά 500% την τελευταία πενταετία.
Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους οι Αμερικανοί θέλουν να μεταναστεύσουν περιλαμβάνουν τον μετριασμό του πολιτικού κινδύνου, την απόκτηση μιας δικλίδας ασφαλείας εν μέσω διεθνών συγκρούσεων, τη δημιουργία επιχειρηματικών ευκαιριών στο εξωτερικό, αλλά και τη μείωση των φόρων. Ενώ ένας σχετικά μικρός αριθμός Αμερικανών, ωστόσο, δηλώνει κάθε χρόνο νέα χώρα καταγωγής κυρίως λόγω φοροελαφρύνσεων, ο λεγόμενος «φόρος κατά την έξοδο» (exit tax) που απαιτείται για την παραίτηση από την ιθαγένεια καθιστά οικονομικά απαγορευτική τη… μετανάστευση για τους περισσότερους, εκτός από τους πολύ πλούσιους.
Οι πιο ελκυστικές golden visa είναι εκείνες που προσφέρουν οι Πορτογαλία, Μάλτα, Ελλάδα και Ιταλία. Το πρόγραμμα «χρυσής βίζας» της Πορτογαλίας, το οποίο η κυβέρνηση «ψαλίδισε» πρόσφατα εν μέσω της στεγαστικής κρίσης που ταλανίζει τη χώρα, είναι ιδιαίτερα δημοφιλές, καθώς ανοίγει τον δρόμο για διαμονή και ιθαγένεια, με αντάλλαγμα μια επένδυση ύψους 500.000 ευρώ, σε ένα ταμείο ή ιδιωτικό μετοχικό κεφάλαιο. Κορυφαίος προορισμός για τους πλούσιους Αμερικανούς είναι και η Ελλάδα, η οποία μετά την πρόσφατη αναθεώρηση του συστήματος προβλέπει ουσιαστικά golden visa «τριών ταχυτήτων». Κάθε χώρα καθορίζει τους δικούς της κανόνες για τους αιτούντες, όπως το χρονικό πλαίσιο, οι επενδυτικές επιλογές και οι ρυθμίσεις δέουσας επιμέλειας, τρεις όμως φαίνεται πως είναι οι βασικοί λόγοι για την αλλαγή κατοικίας.
Ενα εναλλακτικό διαβατήριο διευκολύνει τα ταξίδια σε χώρες που είναι λιγότερο φιλικά διακείμενες προς τις ΗΠΑ. «Για Αμερικανούς, Βρετανούς και Ισραηλινούς που ξαφνικά δεν είναι σίγουροι για την υποδοχή τους στο εξωτερικό, τα νέα διαβατήρια παρέχουν ευελιξία. Με την αυξανόμενη παγκόσμια αστάθεια, η νέα υπηκοότητα, ιδιαίτερα σε μια χώρα που θεωρείται ουδέτερη, παρέχει μια πολύτιμη εναλλακτική», επισημαίνει η Henley. Ενας άλλος λόγος είναι τα επαγγελματικά ταξίδια και αυτό γιατί τα στελέχη αμερικανικών επιχειρήσεων θα μπορούσαν να γίνουν στόχος «αγανάκτησης, ομηρίας ή τυχαίας τρομοκρατίας στο χάος κατεστραμμένων κρατών ή χωρών υψηλού κινδύνου στις οποίες πρέπει να ταξιδέψουν για επαγγελματικούς λόγους».
Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούσαν να είναι από διαχειριστές κεφαλαίων μέχρι στελέχη εταιρειών εξόρυξης που επισκέπτονται έδρες επιχειρήσεων. Τέλος, ορισμένοι πλούσιοι Αμερικανοί αναζητούν απλώς μια εφεδρική κατοικία για πιθανή συνταξιοδότηση, ώστε είναι πιο κοντά στις οικογένειές τους που ζουν στο εξωτερικό ή για λόγους αλλαγής «λάιφ-στάιλ» στη νέα εποχή της τηλεργασίας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η μετανάστευση εκατομμυριούχων αναμένεται να φτάσει σε νέο ιστορικό υψηλό το 2024, καθώς οι πόλεμοι, οι κυβερνητικές καταστολές του πλούτου και η πολιτική αβεβαιότητα «εξοστρακίζουν» περισσότερους πλούσιους κατοίκους σε άλλες χώρες. Εκτιμάται πως 128.000 εκατομμυριούχοι θα μετακομίσουν σε νέα χώρα φέτος, από 120.000 το 2023 και 51.000 το 2013, σύμφωνα με τη Henley. Οι ΗΠΑ παραμένουν κορυφαίος προορισμός για εκατομμυριούχους που φεύγουν από άλλες χώρες, με καθαρή εισροή 2.200 εκατομμυριούχων το 2023 και προβλεπόμενη εισροή 3.500 το 2024, την ώρα που η Κίνα παραμένει η μεγαλύτερη πηγή μετανάστευσης εκατομμυριούχων, χάνοντας πέρυσι 13.500 εκατομμυριούχους.