Σε οικονομική ασφυξία οδηγείται η αγορά ηλεκτρισμού καθώς, πέραν του μεταδοτικού από τη ΔΕΗ ιού ρευστότητας, η αβελτηρία της κυβέρνησης στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μέτρων για το πλήρες άνοιγμα της αγοράς οδηγεί στην απώλεια εσόδων ύψους 80 εκατ. ευρώ για τους ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς. Πρόκειται για έσοδα που έχουν προβλεφθεί από τον προσωρινό μηχανισμό των ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος) μέσω του οποίου αποζημιώνονται οι μονάδες φυσικού αερίου και υδροηλεκτρικών για την ευελιξία που παρέχουν στο ηλεκτρικό σύστημα και ο οποίος έχει εγκριθεί από την Ε.Ε. με ισχύ μέχρι το τέλος του 2019.
Η εγκριτική απόφαση της Κομισιόν έχει θέσει ως προαπαιτούμενο για την πραγματοποίηση της δεύτερης δημοπρασίας που προβλέπει ο μηχανισμός τη συμμετοχή και της ζήτησης (demand response) αλλά και τη λειτουργία των νέων αγορών του target model (μοντέλο διασύνδεσης με τις ευρωπαϊκές αγορές) που ήταν προγραμματισμένο να ξεκινήσει αρχικά τον Απρίλιο του 2019 αλλά έχει μετατεθεί λόγω καθυστερήσεων για τις αρχές του 2020.
Η Ε.Ε. «πάγωσε» τη διαδικασία των δημοπρασιών για την παροχή υπηρεσιών ευελιξίας, με αποτέλεσμα οι μονάδες που συμμετέχουν στον μηχανισμό να στερούνται έσοδα περί τα 80 εκατ. ευρώ, με συνέπεια η πλειοψηφία των εταιρειών του κλάδου να «γυρίζει» σε ζημίες.
Το υπουργείο Ενέργειας σε μια προσπάθεια να δώσει λύση στο πρόβλημα έχει ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με την Κομισιόν για τη δυνατότητα αποσύνδεσης της διεξαγωγής των δημοπρασιών από το target model, αφού η έναρξη της εφαρμογής του δεν προβλέπεται πριν από τη λήξη του μηχανισμού (τέλος 2019). Το υπουργείο διαπραγματεύεται με την Επιτροπή το ξεμπλοκάρισμα των δημοπρασιών έναντι δέσμευσης για την ένταξη της ζήτησης και καταρτίζει σύμφωνα με πληροφορίες το σχετικό πλαίσιο.
Η στάση της ΔΕΗ
Υπονομευτικά ωστόσο στην προσπάθεια αυτή λειτουργεί η ΔΕΗ, η οποία από τις 17 Νοεμβρίου 2018 με προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (Υπόθεση Τ-694/18) στράφηκε κατά της απόφασης έγκρισης της Ε.Ε. του μεταβατικού μηχανισμού και ουσιαστικά κατά του υπουργείου Ενέργειας που τον εισηγήθηκε ζητώντας την ακύρωσή του, με βασικό επιχείρημα ότι δεν τηρεί τα κριτήρια των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις της Ε.Ε. Η προσφυγή της ΔΕΗ προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όχι μόνο δεν αφήνει τα περιθώρια ευελιξίας στην Ε.Ε. για μια πιο χαλαρή αξιολόγηση του μεταβατικού μηχανισμού, αλλά δημιουργεί προϋποθέσεις για καθυστέρηση της έγκρισης του μόνιμου μηχανισμού στον οποίο συμμετέχουν και λιγνιτικές μονάδες και η ΔΕΗ ζητάει διακαώς την επίσπευση της έγκρισής του από την Επιτροπή, καθώς την έχει συνδέσει με την επιτυχία του εγχειρήματος της αποεπένδυσης.
Την ίδια στιγμή δηλαδή που η ΔΕΗ τρέχει στο Δικαστήριο την Επιτροπή για τον μεταβατικό μηχανισμό εκλιπαρεί για την επίσπευση της έγκρισης του μόνιμου, χωρίς η ελληνική αγορά να έχει προσαρμοστεί με το target model που τίθεται ως προαπαιτούμενο. Με τη στάση αυτή κινδυνεύει εκτός των άλλων να αφήσει χωρίς ΑΔΙ τη νέα μονάδα της Πτολεμαΐδας, αφού για να ενταχθεί στον μηχανισμό θα πρέπει αυτός να έχει εγκριθεί μέσα στο 2019 και παράλληλα να λειτουργήσει και η μονάδα.