Η σταθεροποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο για το τραπεζικό σύστημα το 2014 και απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλοποίηση των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) στο τέλος Ιουνίου, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανήλθαν στο 29,3%, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών τραπεζών στο τέλος Δεκεμβρίου 2013 τα «κόκκινα» δάνεια προσεγγίζουν το 35% του συνόλου.
Για το 2014, στελέχη της PwC, με βάση τις παραδοχές του προηγούμενου stress test που πραγματοποίησε η BlackRock εκτιμούν ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα ανέλθουν στο 40% στο τέλος του έτους. Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι την εφετινή χρονιά θα συνεχιστεί, με μειούμενο όμως ρυθμό, η αύξηση των επισφαλειών, ενώ θα ανέλθουν στο μέγιστο σημείο στις αρχές του 2015 και μετά σιγά σιγά θα αρχίσει η σταδιακή αποκλιμάκωση του δείκτη των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ωστόσο, η μειούμενη αύξηση το 2014 και η κορύφωση στις αρχές του 2015 στηρίζεται σε μια κρίσιμη παραδοχή: ότι η πορεία της οικονομίας θα είναι ομαλή και θα επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης και της τρόικας ότι το 2014 θα έχουμε αύξηση του ΑΕΠ.
Αναλυτές και στελέχη τραπεζών προειδοποιούν ότι αν το θετικό κλίμα που έχει σχηματιστεί ανατραπεί και πάλι λόγω πολιτικής αβεβαιότητας, νέων διενέξεων με την τρόικα κ.ο.κ., τότε η ανοδική τάση της οικονομίας θα ανακοπεί. Αν η οικονομία παραμείνει σε ύφεση, τονίζουν, και το 2014 τότε η ανοδική πορεία των επισφαλειών θα συνεχιστεί για ακόμα μια διετία οδηγώντας τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε μη ελεγχόμενα επίπεδα. «Αν η οικονομία διολισθήσει ξανά σε κατάσταση αβεβαιότητας και αστάθειας», τονίζουν στελέχη τραπεζών, «τότε ορατός είναι ο κίνδυνος -ανεξάρτητα από την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών- οι τράπεζες να χρειαστούν και πάλι νέα κεφάλαια για την κεφαλαιακή τους ενίσχυση το 2015. Ετσι η κρίση μπορεί να μετεξελιχθεί σε τραπεζική» προειδοποιούν.
Σήμερα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ξεπερνούν τα 75 δισ. ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο των κεφαλαίων των τραπεζών και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα ξεπεράσουν τα 85 δισ. ευρώ στο τέλος του 2014. Από τα παραπάνω ποσά περίπου το ήμισυ καλύπτεται από τις προβλέψεις που έχουν πραγματοποιήσει οι τράπεζες.
Το ποσό των «κόκκινων» δανείων, υπογραμμίζουν στελέχη τραπεζών, πρέπει να σταθεροποιηθεί και σταδιακά να αρχίσει να μειώνεται ώστε οι τράπεζες να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους. Πάντως, ήδη, η βελτίωση των συνθηκών στην οικονομία έχει επιδράσει θετικά στις τράπεζες. Οπως αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα του γ΄ τριμήνου του 2013, για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, καταγράφηκε επιβράδυνση του ρυθμού δημιουργίας μη εξυπηρετούμενων δανείων. Δηλαδή, το ποσό των καινούργιων δανείων που δεν εξυπηρετούνται είναι μικρότερο από το αντίστοιχο ποσό του προηγούμενου τριμήνου.
Ασφαλώς το απόλυτο νούμερο των επισφαλειών συνεχίζει να αυξάνεται, ωστόσο η οριακή μεταβολή μειώνεται, εξέλιξη ιδιαίτερα θετική για τις τράπεζες. Παράλληλα η ραγδαία αποκλιμάκωση του κόστους χρηματοδότησης, μέσω της πτώσης των επιτοκίων καταθέσεων, δίνει σημαντική ώθηση στη λειτουργική κερδοφορία των τραπεζών, γεγονός που τις καθιστά πιο ανθεκτικές στην απορρόφηση των κραδασμών που προκαλούν οι επισφάλειες.
Ωστόσο, για να παγιωθεί η θετική αυτή τάση απαιτείται η περαιτέρω ομαλοποίηση της οικονομίας και ενδεχόμενη ανατροπή της πορείας και η επιστροφή σε συνθήκες αβεβαιότητας θα είχε πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις. Υπενθυμίζουν ότι η διπλή εκλογική αναμέτρηση του 2013, και η πολιτική αβεβαιότητα, οδήγησαν σε «βουτιά» την οικονομική δραστηριότητα, ανατρέποντας τις θετικές συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου.