Kάτι αλλάζει στην τραπεζική αγορά, καθώς έπειτα από 5 χρόνια κατακόρυφης μείωσης στις χορηγήσεις νέων δανείων καταγράφεται βελτίωση της εικόνας. Σύμφωνα με στοιχεία τραπεζών το 2014 θα εκταμιευτούν περίπου 500 εκατ. ευρώ σε στεγαστικά δάνεια έναντι ποσού 250 εκατ. ευρώ που εκταμιεύτηκαν το 2013, χρονιά που η οικονομία και το τραπεζικό σύστημα βρέθηκαν στο ναδίρ.
Οπως αναφέρουν οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων φέτος θα ήταν ακόμα μεγαλύτερες αν δεν είχε χαθεί το πρώτο 5μηνο λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας που δημιούργησε ο φόρος υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων, περιορίζοντας τις αγοραπωλησίες. Οι τράπεζες εμφανίζονται αισιόδοξες για το 2015: υπό την προϋπόθεση ότι θα παγιωθεί η θετική τάση της οικονομίας, τότε οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ, επίπεδο διπλάσιο σε σχέση με το 2014 και υπερδιπλάσιο με το 2013. Παρόλα αυτά το 1 δισ. ευρώ απέχει παρασάγγας από τα προ κρίσης εποχή επίπεδα. Το 2008 οι τράπεζες διοχέτευαν σε στεγαστικά δάνεια περίπου 1,25 δισ. ευρώ κάθε μήνα ή 15 δισ. ευρώ ετησίως! Κάπως έτσι η αγορά ακινήτων οδηγήθηκε σε υπερθέρμανση με τις τιμές να καταγράφουν ισχυρή άνοδο για πολλά χρόνια. Οπως εξηγούν στελέχη τραπεζών θα περάσει πολύ καιρός για να ξαναδούμε, αν δούμε, τέτοιας έντασης πιστωτική επέκταση στην εγχώρια αγορά.
Το βέβαιο είναι ότι μετά τη βύθιση κατά την περίοδο 2009 – 2013, που οδήγησε στη μείωση του ΑΕΠ κατά περίπου 25%, η τραπεζική αγορά έχει σταθεροποιηθεί και εμφανίζει σημάδια αναθέρμανσης. Είναι ενδεικτικό, σύμφωνα με στοιχεία τραπεζών, ότι τον Ιούλιο του 2014 εκταμιεύτηκαν στεγαστικά δάνεια ύψους 50 εκατ. ευρώ, ενώ τον αντίστοιχο μήνα του 2013 οι εκταμιεύσεις είχαν διαμορφωθεί στα 22 εκατ. ευρώ. Ανάλογη είναι η εικόνα και στις χορηγήσεις δανείων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς, τον περασμένο Ιούλιο οι εκταμιεύσεις ανήλθαν στα 60 εκατ. ευρώ έναντι 20 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο 2013.
Παρά την αύξηση των εκταμιεύσεων η πιστωτική επέκταση παραμένει αρνητική, καθώς τα δάνεια που αποπληρώνονται είναι περισσότερα από τις νέες εκταμιεύσεις. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης διαμορφώθηκε στο -3,7% ενώ η καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα ήταν αρνητική κατά 1,16 δισ. ευρώ. Στελέχη τραπεζών αναφέρουν ότι σημαντικό μέρος της μείωσης των υπολοίπων οφείλεται στο γεγονός ότι αρκετές μεγάλες εγχώριες εταιρείες προσέφυγαν απευθείας στις διεθνείς αγορές για την αναχρηματοδότηση των υποχρεώσεών τους μέσω ομολογιακών εκδόσεων, μειώνοντας αντίστοιχα τα δάνειά τους. Τονίζουν ότι αν συνεκτιμηθεί η επίδραση των ομολογιακών εκδόσεων, τότε ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης θα διαμορφωνόταν σε οριακά αρνητικό επίπεδο.
Εκτιμούν ότι το 2015 θα είναι το πρώτο έτος, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, που θα σημειωθεί αύξηση του υπολοίπου δανείων, δηλαδή θα καταγραφεί θετικός ρυθμός πιστωτικής επέκτασης. Σημειώνουν ότι το 2015 θα αποτελέσει για τις τράπεζες έτος επιστροφής στην κανονικότητα και θα τους επιτρέψει να εστιάσουν στην ανάπτυξη των κλασικών εργασιών, δηλαδή την προσέλκυση καταθέσεων και τη χορήγηση δανείων. Μέχρι τώρα όλη η ενεργητικότητα των διοικήσεων είχε διοχετευθεί στα stress test και τις άλλες εποπτικές απαιτήσεις, στις ανακεφαλαιοποιήσεις και στη δραστική περιστολή του μεγέθους των τραπεζών.