Σοβαρό έλλειμμα ανταγωνισμού στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου στην Ελλάδα, όπου οι καταναλωτές παραμένουν κατά βάση δέσμιοι των δημόσιων μονοπωλίων της ΔΕΗ και της ΔΕΠΑ, που κατέχουν δεσπόζουσα θέση, και εξακολουθούν να επιβαρύνονται με πολύ υψηλότερες τιμές φυσικού αερίου σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, περιγράφει η πρώτη έκθεση της Ε.Ε. για την κατάσταση της ενεργειακής ένωσης προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Σημειώνεται επίσης η μεγάλη εξάρτηση της χώρας από εισαγόμενες πηγές ενέργειας, κυρίως του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς και η υψηλή συμμετοχή των στερεών καυσίμων στην ηλεκτροπαραγωγή (λιγνίτης) – 3,2 έναντι μέσου ευρωπαϊκού όρου. Στα θετικά της έκθεσης περιλαμβάνεται η δυνατότητα της Ελλάδας να παίξει ρόλο διανομέα ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή. Αναλυτικότερα και σε ό,τι αφορά την αγορά ηλεκτρισμού, η έκθεση επισημαίνει πως δεν υπάρχει ουσιαστικά ανταγωνισμός επί ίσοις όροις αφού η ΔΕΗ εξακολουθεί να έχει δεσπόζουσα θέση. Σημειώνει τις δεσμεύσεις της χώρας για μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ κατά 25% βραχυπρόθεσμα και 50% το 2020. Οι λιανικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, παρά την ανοδική τους τάση, παρέμειναν κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και το 2014. Η ανοδική τάση των τιμών αποδίδεται τόσο στους υψηλούς φόρους που κυμαίνονται επίσης πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όσο και στη σταδιακή μετάβασή τους στην ανάκτηση του κόστους και την κατάργηση των σταυροειδών επιδοτήσεων.
Αντιθέτως, υψηλές παρέμειναν το 2014 οι τιμές φυσικού αερίου για τα ελληνικά νοικοκυριά. Η αλλαγή προμηθευτή στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού είναι ουσιαστικά περιορισμένη και, με ελάχιστες εξαιρέσεις, νομικά αδύνατη στη λιανική αγορά φυσικού αερίου. Η έκθεση επισημαίνει το πρόβλημα στελέχωσης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (σ.σ. έληξε η θητεία τεσσάρων μελών και δεν έχουν εγκατασταθεί) καθώς επίσης και ότι η κατανάλωση ενέργειας από τα νοικοκυριά είναι κάτω του μέσου ευρωπαϊκού όρου και μειώθηκε με ταχύτερο ρυθμό από τον μέσο όρο της Ε.Ε. κατά την περίοδο 2005-2013, εξέλιξη που αποδίδεται στην ύφεση της ελληνικής οικονομίας. Σε ό,τι αφορά τις διασυνδέσεις, η έκθεση επισημαίνει πως η ικανότητα ηλεκτρικής διασύνδεσης της χώρας ήταν 11% το 2014 και μπορεί να φτάσει στο 15% το 2030. Το ελληνικό δίκτυο, σύμφωνα με την έκθεση της Ε.Ε., έχει κεντρική θέση στη νοτιοανατολική Ευρώπη και με τις υφιστάμενες και μελλοντικές συνδέσεις με Ιταλία, Βουλγαρία, Τουρκία και Δυτικά Βαλκάνια, η Ελλάδα θα μπορούσε να διαδραματίσει τον ρόλο ενός διανομέα ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή. Ειδική αναφορά γίνεται στην ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας. Η έκθεση αναγνωρίζει ακόμη τη δυνατότητα να γίνει η Ελλάδα περιφερειακός κόμβος φυσικού αερίου, καθώς βρίσκεται στο σημείο εισόδου στην Ε.Ε. του Νοτίου Διαδρόμου, έχει πρόσβαση σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), και προμήθειας από τη Ρωσία. Ειδική μνεία γίνεται στον αγωγό Ελλάδας -Βουλγαρίας, τον Tap, και το νέο σχέδιο για κατασκευή τερματικού σταθμού LNG στη Β. Ελλάδα.
Η έκθεση για την κατάσταση της ενεργειακής ένωσης, η οποία δημοσιεύτηκε χθες για πρώτη φορά, εξετάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί τους τελευταίους εννέα μήνες, προσδιορίζει τους κύριους τομείς δράσης για το 2016 και διατυπώνει συμπεράσματα για τη χάραξη πολιτικής σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο.