Μιλώντας τον Οκτώβριο του 2014 στη 2η ετήσια οικονομική διάσκεψη της Ελληνικής Ενωσης Επιχειρηματιών, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, από τη θέση τότε του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είχε δηλώσει: «Θα θεσμοθετήσουμε ισχυρά φορολογικά κίνητρα για τα πρώτα χρόνια λειτουργίας των ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων», των γνωστών startups. Δίνοντας μάλιστα και ιδεολογικό πρόσημο στην τοποθέτησή του, διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «θα ενθαρρύνει τη στροφή προς τη νεανική και κοινωνική επιχειρηματικότητα, που δεν είναι εξαρτημένες από τις κρατικές επιδοτήσεις».
Ενάμιση χρόνο μετά, η κυβέρνηση όχι μόνον αύξησε τη φορολογία για τις επιχειρήσεις με το επιχείρημα ότι θα πρέπει να συνεισφέρουν στην εθνική προσπάθεια, αλλά το έκανε με τρόπο οριζόντιο, αποφεύγοντας να λάβει την παραμικρή έστω μέριμνα για τις νεοϊδρυθείσες, καινοτόμες έστω, επιχειρήσεις. Πολύ περισσότερο εκτός από την οριζόντια αύξηση της φορολογίας, καθιέρωσε οριζόντια παρακράτηση 100% και κυρίως οριζόντια αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στο 27%. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον της αβεβαιότητας και της έλλειψης ευκαιριών, είναι προφανές ότι η Ελλάδα δεν είναι ο ιδανικός τόπος για τους νέους να επιχειρήσουν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σύμφωνα με το Bloomberg, η περίπτωση της OSEVEN, η οποία μετά την επιβολή των capital controls μετέφερε τα κεντρικά γραφεία της στο Λονδίνο. «Οι επενδυτές με έδρα στο Λονδίνο υποστήριξαν την ιδέα μας, αλλά ζήτησαν τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας να εγκατασταθούν στη Βρετανία, δεδομένης της αβεβαιότητας για το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας», τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Βασίλης Στιβακτάκης. Οπως εξηγεί ο Μάρκος Κιοσέογλου, συνιδρυτής της Reload Greece, ενός κέντρου με έδρα στο Λονδίνο, που βοηθά στη διασύνδεση νέων Ελλήνων με παγκόσμιους επιχειρηματίες, η κυβέρνηση δεν κατανοεί τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα που έχουν οι startups, που μπορεί να έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό αλλά να έχουν δραστηριότητες και να χρησιμοποιούν πόρους από την Ελλάδα».
Η δίψα για δημιουργία και καινοτομία αποτυπώνεται άλλωστε ξεκάθαρα σε διαγωνισμούς που πραγματοποιούνται κατά καιρούς από φορείς που έχουν αναλάβει να στηρίξουν είτε τη νεανική επιχειρηματικότητα είτε την καινοτόμα πρωτοβουλία στη χώρα, όπως «Η Ελλάδα καινοτομεί» του ΣΕΒ, «Orange Growth», «Hellenic Awards», στους οποίους οι συμμετοχές και τα μεγέθη χρόνο με τον χρόνο μεγαλώνουν… Στην προκήρυξη του προγράμματος ΕΣΠΑ για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, οι αιτήσεις έφτασαν τις 5.600 για επενδυτικά σχέδια προϋπολογισμού 318 εκατ. ευρώ, όταν ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι μόλις στα 72 εκατ. ευρώ! Σε μια οικονομία που έχει συρρικνωθεί περισσότερο από ένα τέταρτο τα τελευταία χρόνια, σημειώνει ο Μιχάλης Στάγκος συνιδρυτής των Industry Disruptors, ο αριθμός των startups σχεδόν διπλασιάζεται κάθε χρόνο από το 2010.
Οπως εξηγεί ο Απόστολος Αποστολάκης, ένας από τους πιο δραστήριους angel investors, που ξεκίνησε με το e-shop.gr αλλά έκτοτε έχει ασχοληθεί ως συνιδρυτής angel και σύμβουλος (taxibeat, e-food, doctoranytime, nannuka, e-table funkmartini, douleutaras) και πρόσφατα ασχολείται ως σύμβουλος με το νέο venture capital fund venturefriends.co, «οι startups επιχειρήσεις είναι αποκλειστικά εντάσεως εργασίας. Με αυτή την έννοια έχει πολύ μεγάλη σημασία να μπορούν να αξιοποιούν το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό που έχει στη διάθεσή της η χώρα. Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών διπλασιάζει ουσιαστικά το κόστος λειτουργίας για τις νεοϊδρυθείσες επιχειρήσεις, δυσκολεύοντας ειδικά αυτές που βρίσκονται στην εκκίνηση της δραστηριότητάς τους, αλλά και αυτές που επιχειρούν την ανάπτυξή τους, αναγκάζοντας τες να αναζητήσουν μεγαλύτερου ύψους κεφάλαια από επενδυτές».
«Η αβεβαιότητα είναι αυτή που κυρίως επηρεάζει τους ξένους επενδυτές που θέλουν να βάλουν χρήματα στη χώρα, σημειώνει ο Μιχάλης Στάγκος, εξηγώντας ότι «η Ελλάδα με το υψηλό επιστημονικό προσωπικό θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πόλος έλξης για τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος startups επιχειρήσεων. Οι Ελληνες μηχανικοί, ειδικά από τον χώρο της τεχνολογίας, θεωρούνται ελκυστικό εργατικό δυναμικό σε σχέση με άλλες, ώριμες startups κοινωνίες, όπως το Ισραήλ, και θα πρέπει να δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα ώστε να παραμείνουν στη χώρα. Η κυβέρνηση πρέπει να δει αυτή την ευκαιρία και να δημιουργήσει ένα κατάλληλο μείγμα φοροαπαλλαγών για τις καινοτόμες επιχειρήσεις, αλλά και τους επιστήμονες που θέλουν να επιχειρήσουν στην Ελλάδα», καταλήγει.