Σε μια πολύ προσεκτικά σχεδιασμένη έκδοση ομολόγου, την πρώτη μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος διάσωσης τον Αύγουστο του 2018 και περίπου ένα χρόνο μετά την προηγούμενη έκδοση, το ελληνικό Δημόσιο άντλησε το ποσό των 2,5 δισ. ευρώ, αξιοποιώντας τις ευνοϊκές συνθήκες που κυριαρχούν αυτό το διάστημα στις αγορές. Το νέο ομόλογο έχει διάρκεια 5 έτη με ημερομηνία λήξης τις 2 Απριλίου 2024, απόδοση 3,6% και κουπόνι 3,45%, ενώ οι προσφορές ξεπέρασαν τα 10 δισ. ευρώ. Αν και η έκδοση θεωρείται καλή για τα ελληνικά δεδομένα, με τον ΟΔΔΗΧ να πετυχαίνει ένα επιτόκιο αρκετά χαμηλότερο των αντίστοιχων εκδόσεων του παρελθόντος, ωστόσο καταδεικνύει πως η πλήρης επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές δεν αναμένεται να είναι ένα εύκολο εγχείρημα.
Το κόστος δανεισμού στην 5ετία για την Ελλάδα είναι οκτώ φορές υψηλότερο από αυτό της Πορτογαλίας, το οποίο διαμορφώνεται στο 0,47%, δεκαέξι φορές υψηλότερο από της Ισπανίας (0,23%) και υπερδιπλάσιο της Ιταλίας (1,55%), υπογραμμίζοντας έτσι πως ο δρόμος που οδηγεί στην κανονικότητα παραμένει μακρύς.
Στα θετικά της έκδοσης είναι ότι η Ελλάδα κατάφερε να επιστρέψει στις κεφαλαιαγορές ύστερα από μακρά απουσία, προσελκύοντας μακροπρόθεσμους επενδυτές και αποφεύγοντας την πιθανότητα «ατυχήματος». Ωστόσο, αυτή η έξοδος έδειξε πως η Ελλάδα συνεχίζει να δανείζεται με ακριβούς όρους και μικρά μόνο ποσά, μη μπορώντας να εκδώσει ομόλογο μεγάλης διάρκειας, που αποτελεί και το απόλυτο «σήμα» για τις αγορές. Η έξοδος αυτή υπογραμμίζει επίσης το γεγονός ότι οι επενδυτές θέλουν να τοποθετηθούν στην Ελλάδα μόνο με ένα υψηλό επιτόκιο, αλλιώς προτιμούν να απέχουν.
Αυτό φάνηκε και από το πώς εξελίχθηκε η έκδοση από τη στιγμή που άνοιξε το βιβλίο προσφορών στις 10.30 το πρωί της Τρίτης έως το κλείσιμό του, περίπου πέντε ώρες αργότερα. Η έκδοση ξεκίνησε με αρχική καθοδήγηση (guidance) για απόδοση της τάξης του 3,75%-3,875% όπου και συγκεντρώθηκε το μεγαλύτερο ποσό των προσφορών, τα 8,5 δισ. ευρώ, και που ήταν άκρως ελκυστικό για τους επενδυτές της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων. Σε εκείνο το σημείο η καθοδήγηση μειώθηκε στο 3,6% με 3,7% με αποτέλεσμα να συγκεντρωθεί το υπόλοιπο ποσό έως περίπου 10 δισ. ευρώ, όπου και έκλεισαν οι προσφορές, κρατώντας έτσι την απόδοση σε ένα επίπεδο λογικό για την αγορά.
Προσεκτικά βήματα
Το ελληνικό Δημόσιο, όπως αναμενόταν, κινήθηκε προσεκτικά γνωρίζοντας πως οι μνήμες της έκδοσης του 7ετούς ομολόγου πέρυσι, η οποία και κατέληξε σε σημαντικές ζημίες για εκείνους τους επενδυτές που το αγόρασαν, παραμένουν νωπές, και η ελληνική κυβέρνηση σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να διακινδυνεύσει μια αποτυχία μόλις πέντε μήνες μετά την έξοδο από το μνημόνιο. Αλλωστε σκοπός του οικονομικού επιτελείου ήταν το να αποδείξει πως, παρά την ύπαρξη του «μαξιλαριού» ρευστότητας, η Ελλάδα είναι παρούσα στις αγορές, και να στείλει έτσι ένα μήνυμα στην επενδυτική κοινότητα. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κ» διαχειριστής βρετανικού fund που συμμετείχε στην έκδοση του 5ετούς, «η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να προσέξει να μην το παρακάνει σε αυτήν την έκδοση, να μην είναι άπληστη όπως ήταν με το 7ετές και να κρατήσει ένα λογικό επιτόκιο για την έκδοση». Το συγκεκριμένο fund συμμετείχε και στην έκδοση του 7ετούς (του οποίου η απόδοση ήταν στο 3,5%) αλλά αναγκάστηκε να πουλήσει όλες του τις θέσεις λίγο μετά και να επενδύσει σε άλλους κρατικούς τίτλους χωρών της Ε.Ε., έτσι ώστε να περιορίσει τις ζημίες. «Εάν το επιτόκιο του 5ετούς διαμορφωνόταν κάτω του 3,5%, δεν θα ήταν ελκυστικό για εμάς, το 3,6% με 3,7% ήταν μια καλή απόδοση», όπως προσθέτει.
Το μεγάλο «στοίχημα» για τον ΟΔΔΗΧ, ειδικά την περίοδο μετά το πρόγραμμα, είναι η διεύρυνση της επενδυτικής βάσης της Ελλάδας, με την προσέλκυση περισσότερων μακροπρόθεσμων επενδυτών και λιγότερων hedge funds. Σύμφωνα με πληροφορίες, από το σύνολο των 10 δισ. ευρώ των προσφορών, τα 6 δισ. ευρώ προήλθαν από προσφορές hedge funds, τα 2,5 δισ. ευρώ από μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους επενδυτές (real money investors) και μάλιστα σημαντικούς επενδυτές των αγορών ομολόγων, όπως η BlackRock, και το 1 δισ. ευρώ από Ελληνες επενδυτές. Το οικονομικό επιτελείο θα διανείμει το μεγαλύτερο μέρος της έκδοσης (το 90%) σε real money επενδυτές, με τα hedge funds να συμμετέχουν με ποσοστό κάτω του 10%.
Τσακαλώτος: Η έκδοση ξεπέρασε κάθε προσδοκία
Για μια έκδοση η οποία ξεπέρασε κάθε προσδοκία έκανε λόγο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, μιλώντας στη Βουλή, και χαρακτήρισε πολύ θετικό το γεγονός ότι στην έκδοση μετείχαν περισσότεροι μακροπρόθεσμοι επενδυτές.
Οπως είπε, τα 2,5 δισ. ευρώ που αντλήθηκαν είναι το 36% από τη συνολική απαίτηση για το 2019, αναφερόμενος στο πρόγραμμα δανεισμού του ΟΔΔΗΧ για το 2019 σύμφωνα με το οποίο από τις εξόδους στις αγορές αναμένεται να αντληθούν 7 δισ. ευρώ. Το πιο σημαντικό είναι, όπως είπε, ότι αρχίζει μια σημαντικότατη μεταστροφή από hedge funds σε κανονικούς επενδυτές.
Από την πλευρά του ο τομεάρχης Οικονομικών της Νέας Δημοκρατίας Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε πως η Ελλάδα βγήκε στις αγορές με κόστος δανεισμού πολύ υψηλότερο σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που ολοκλήρωσαν προγράμματα στήριξης, όπως η Κύπρος. Επιβαρύνθηκε με υψηλότερο επιτόκιο σε σχέση με αυτά που καταγράφουν σήμερα ομόλογα ίδιας λήξης άλλων χωρών, όπως η Πορτογαλία. Και αυτό το κόστος ήταν για την άντληση μικρού ποσού, όταν πρόσφατα άλλες ευρωπαϊκές χώρες άντλησαν πολλαπλάσια ποσά από τις αγορές.
Ο Φίλιππος Σαχινίδης, τομεάρχης Οικονομικών του Κινήματος Αλλαγής, επεσήμανε πως η έκδοση 5ετούς ομολόγου έρχεται με μεγάλη καθυστέρηση. Σχεδόν ένα χρόνο μετά την προηγούμενη έκδοση και με επιτόκιο πολύ πιο πάνω από το αντίστοιχο με το οποίο δανείζονται η Κύπρος και η Πορτογαλία, δύο χώρες που είχαν ανάλογη πορεία με την Ελλάδα. «Η έκδοση αυτή δεν σηματοδοτεί κατ’ ανάγκη την αποκατάσταση ομαλής και βιώσιμης πρόσβασης στις αγορές, κάτι που προϋποθέτει άλλες πολιτικές από αυτές που ακολουθεί η σημερινή κυβέρνηση».