Από τα υπερπλεονάσματα κατά την τετραετία 2015-2018 στην ακριβή επίτευξη του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ το 2019 και στα πρωτογενή ελλείμματα φέτος, λόγω κορωνοϊού, πέρασε ο προϋπολογισμός της χώρας.
Τα στοιχεία για το 2019 δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα από την ΕΛΣΤΑΤ και σηματοδοτούν το τέλος των υπερπλεονασμάτων, που στέρησαν πολύτιμους πόρους από την αναπτυξιακή πορεία της χώρας, συνολικά 13 δισ. ευρώ, σύμφωνα με υπολογισμούς της προηγούμενης κυβέρνησης. Το 2019 το πρωτογενές πλεόνασμα, σύμφωνα με τον ορισμό του προγράμματος προσαρμογής που λαμβάνουν υπόψη τους οι θεσμοί, ήταν ακριβώς 3,5% του ΑΕΠ, όπως ήταν και ο στόχος.
Η επίδοση αυτή σημειώθηκε αφού δόθηκε κοινωνικό μέρισμα και μειώθηκε ο ΕΝΦΙΑ από την παρούσα κυβέρνηση, αλλά και αφού χορηγήθηκε το επίδομα της λεγόμενης «13ης σύνταξης» από την προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Σε όρους ESA, του ευρωπαϊκού στατιστικού συστήματος, που είναι όμοιο για όλες τις χώρες, το πρωτογενές πλεόνασμα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ, ήταν 4,4% του ΑΕΠ. Το κατά πρόγραμμα πρωτογενές πλεόνασμα είναι μικρότερο επειδή στο τελευταίο δεν συνυπολογίζεται, μεταξύ άλλων, η είσπραξη δύο δόσεων από επιστροφές κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών (SMPs και ANFAs), ύψους 1,6 δισ. ευρώ.
H οριακή επίτευξη του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ εξηγεί γιατί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και συγκεκριμένα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρος Σκυλακάκης ήταν συντηρητικοί ως προς το ύψος του κοινωνικού μερίσματος που έπρεπε να δοθεί, την ώρα που ασκούνταν πιέσεις για μεγαλύτερες παροχές. Από τις επιβαρύνσεις της τελευταίας στιγμής ήταν τα περίπου 550 εκατ. ευρώ για τους συνταξιούχους της Εθνικής (ΛΕΠΕΤΕ), που αντιστοιχούν στο κόστος των συντάξεων τις οποίες θα πληρώσει το κράτος τα επόμενα χρόνια, σε όρους παρούσας αξίας.
Το 2020 ο κορωνοϊός οδηγεί τον προϋπολογισμό σε αρνητικό έδαφος κάτι που δεν έχει σημασία ως προς την τήρηση των στόχων, αφού αυτοί έχουν ανασταλεί. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει πρωτογενές έλλειμμα για φέτος, όχι όμως τόσο υψηλό όσο το εκτίμησε την περασμένη εβδομάδα το ΔΝΤ, δηλαδή 5,1% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι το Γραφείο Προϋπολογισμού προέβλεψε κι αυτό πρωτογενές έλλειμμα 0,7-2,8% του ΑΕΠ. Για το 2021, εξάλλου, το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι ο προϋπολογισμός θα επιστρέψει στο πρωτογενές πλεόνασμα, σε αντίθεση με το ΔΝΤ, που προβλέπει συνέχιση των πρωτογενών ελλειμμάτων, έστω και σε χαμηλότερο επίπεδο, 4,4% του ΑΕΠ.
Με συνυπολογισμό των δαπανών τόκων, που εξαιρούνται από το πρωτογενές ισοζύγιο, η Ελλάδα είχε και πάλι πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ, το 6ο υψηλότερο στην Ε.Ε. των «27», σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Κατά μέσον όρο Ε.Ε. και Ευρωζώνη είχαν έλλειμμα 0,6% του ΑΕΠ τους.
Ως προς το χρέος, όμως, η Ελλάδα είχε το υψηλότερο, 176,6% του ΑΕΠ, με δεύτερη την Ιταλία με 134,8% και τρίτη την Πορτογαλία με 117,7%. Κατά μέσον όρο το χρέος στην Ευρωζώνη ήταν 77,8% του ΑΕΠ και στην Ε.Ε. 84,1%.
Η ΕΛΣΤΑΤ επισήμανε ότι τα στοιχεία της δημοσιεύθηκαν χωρίς επιφυλάξεις από τη Eurostat για 20ή συνεχή φορά, από τον Νοέμβριο του 2010. Με άλλα λόγια, τα Greek statistics αποτελούν παρελθόν εδώ και μία δεκαετία πλέον.