«Tο 2021 θα είναι καλύτερη χρονιά, αλλά δεν πρόκειται η COVID-19 να εξαφανιστεί, επειδή απλώς θα αλλάξει ο χρόνος. O ιός θα εξακολουθήσει να βρίσκεται μαζί μας για αρκετό χρονικό διάστημα και η πρόκληση θα είναι να μάθουμε να ζούμε μαζί του», είχε αναφέρει στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου ο πρόεδρος της ΙΑΤΑ Αλεξάντερ ντε Ζούνιακ, ο οποίος επιβεβαιώθηκε πολύ γρηγορότερα από όσο αρχικά αναμενόταν. Αιτία; Το νέο στέλεχος του ιού, σε συνδυασμό με την έξαρση της πανδημίας που έχει οδηγήσει στην επιβολή νέων lockdowns σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Ιταλία και στη Γερμανία, ενώ στη Γαλλία το ενδεχόμενο της επιβολής αυστηρότερων μέτρων περιορισμού φαίνεται να βρίσκεται στον ορίζοντα.
Σε μία ακόμη σημαντική αγορά για τον ελληνικό τουρισμό και τις αερομεταφορές, τη Βρετανία, έχει επανέλθει σε ισχύ η απαγόρευση των μετακινήσεων. Εάν ληφθεί υπόψη ότι θα απαιτηθεί χρόνος ωσότου εμβολιαστεί το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού, οι παράγοντες των αερομεταφορών στην Ελλάδα αναμένουν ότι τουλάχιστον το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς οι επιδόσεις θα είναι ισχνές, με μειωμένη επιβατική κίνηση τουλάχιστον έως και κατά 60%, λαμβάνοντας ως έτος βάσης το 2019. Να σημειωθεί ότι κατά τις πρώτες 75 ημέρες της περυσινής χρονιάς η πτητική δραστηριότητα δεν είχε επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τον κορωνοϊό, καθώς τα οριζόντια μέτρα απαγόρευσης κυκλοφορίας είχαν επιβληθεί στις 23 Μαρτίου.
Ελπίδα το εμβόλιο
Με τα δεδομένα αυτά, στις αεροπορικές, στις εταιρείες διαχείρισης αεροδρομίων και στις εταιρείες handling παρακολουθούν ανά… ώρα την πορεία εμβολιασμού και των επιδημιολογικών δεδομένων, που αποτελούν τους πυλώνες επί των οποίων στηρίζονται τα επιχειρηματικά σχέδια του παικτών του οικοσυστήματος των αερομεταφορών. Πηγές του κλάδου αναφέρουν ότι για τη φετινή χρονιά υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία, η οποία θα φανεί εάν επιβεβαιωθεί αρχής γενομένης από το Καθολικό Πάσχα (4 Απριλίου). Εκτιμούν ότι η επιβατική κίνηση θα ανέλθει στο 60%-70%, σε σχέση με το 2019, αλλά οι βελτιωμένες αυτές επιδόσεις θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές από τον Μάιο και ύστερα, υπό την προϋπόθεση ότι η πανδημία θα έχει τεθεί υπό έλεγχο. Ως εκ τούτου, το επικρατέστερο σενάριο βάσει του οποίου πορεύονται στις εγχώριες αερομεταφορές περιλαμβάνει την εμφάνιση ιδιαίτερα χαμηλών επιδόσεων κατά το πρώτο, παραδοσιακά αναιμικό, τρίμηνο της χρονιάς και τη σταδιακή επιστροφή της ζήτησης λίγο πριν από το καλοκαίρι.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ευρωπαϊκού οργανισμού για την ασφάλεια της αεροναυτιλίας (Eurocontrol) που καλύπτει 44 ευρωπαϊκές χώρες, κατά τη φετινή χρονιά η επιβατική κίνηση συνολικά στην Ευρώπη θα ανακάμψει σε ποσοστό της τάξεως του 51%, συγκριτικά με το 2019, εκτίμηση που εναρμονίζεται με τις προβλέψεις για τουριστικές εισπράξεις στην Ελλάδα φέτος, που έχει διατυπώσει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
Περιορισμός κόστους
Με στόχο τον περιορισμό του κόστους και τη βέλτιστη διαχείριση της ρευστότητας, στην Ελλάδα οι αεροπορικές, ως άμεσα πληττόμενες από την πανδημία, θα εξακολουθήσουν να κάνουν χρήση κατά τους επόμενους μήνες των κρατικών χρηματοδοτικών εργαλείων και των μέτρων στήριξης των μισθολογικών δαπανών, όπως το πρόγραμμα «Συνεργασία». Παράλληλα, προετοιμάζονται για την επόμενη μέρα. Η Aegean, για την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει αποζημίωση 120 εκατ. ευρώ για απώλειες λόγω COVID-19, με αφετηρία τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2021, θα επιχειρεί απευθείας και αποκλειστικά με 17 έως 20 αεροσκάφη από τις επτά περιφερειακές της βάσεις σε συνολικά 65 δρομολόγια του εξωτερικού. Η αεροπορική δημιουργεί νέες βάσεις σε Κέρκυρα, Μύκονο και Σαντορίνη, με τις υφιστάμενες να βρίσκονται σε Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη και Ρόδο. Ενισχύει και τα αεροσκάφη για ναυλωμένες πτήσεις, γεγονός που οδηγεί στην προσθήκη επιπλέον 50 δρομολογίων, αυξάνοντας τον αριθμό αυτών που θα εξυπηρετούνται απευθείας από την περιφέρεια σε περισσότερα από 100. Αυτό δεδομένου ότι, λόγω της πανδημίας, οι ταξιδιώτες αποφεύγουν τις συχνές μετεπιβιβάσεις, παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στον τουριστικό προορισμό που επιλέγουν στην Ελλάδα και δεν προχωρούν στον συνδυασμό δύο ή τριών προορισμών. Η Sky Express έχει προχωρήσει στην παραγγελία έξι νέων αεροσκαφών Airbus A320neo, έχοντας παραλάβει το ένα από αυτά. Από τις 14 Δεκεμβρίου έχει ξεκινήσει να εκτελεί το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, στις 6 Ιανουαρίου προχώρησε στην έναρξη πτήσεων Αθήνα – Λάρνακα, ενώ σταδιακά μέχρι και τις αρχές Μαΐου θα συνδέει την ελληνική πρωτεύουσα με τη Λάρνακα, τη Ρόδο και το Παρίσι, όπως και το Ηράκλειο με το Αμβούργο και το Ντόρτμουντ.
Τα αεροδρόμια
Οσον αφορά τις εταιρείες διαχείρισης αεροδρομίων, η Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ) προχώρησε το 2020, κυρίως με αφετηρία τον Απρίλιο, σε μείωση κόστους άνω του 50%, σε σύγκριση με το 2019, έχει αξιοποιήσει τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης και έχει αντλήσει κεφάλαια από την αγορά. Η Fraport Greece εκτός από κινήσεις περικοπής κόστους έχει προχωρήσει σε «αμοιβαία επωφελή συμβιβασμό» με το Δημόσιο όσον αφορά τη συμβατική υποχρέωση του τελευταίου έναντι της παραχωρησιούχου των 14 περιφερειακών αεροδρομίων για τη ζημία που αυτή υπέστη από το lockdown.