Την Κυριακή 22 Μαΐου 2016 δημοσιεύθηκε στο «ΒΗΜΑ» ένα άρθρο του κ. Δημήτρη Κρεμαστινού, με τίτλο «Η Δικαιοσύνη, η γρίπη και ο υπουργός». Το κείμενο είναι συγκλονιστικό και αξίζει να το αναζητήσετε γιατί είναι κυριολεκτικά καταπέλτης. Θα σας δώσω μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα, προκειμένου να διαμορφώσω τον καμβά πάνω στον οποίο θα αναπτύξω το δικό μου θέμα σήμερα.
Το άρθρο αρχίζει με την ακόλουθη διαπίστωση: «Με την ολοκλήρωση των 20 εβδομάδων διεθνούς επιτήρησης της γρίπης η χώρα μας κατέκτησε ένα θλιβερό ευρωπαϊκό “βραβείο”. Εφέτος σημειώθηκε αριθμός θανάτων ρεκόρ από τη γρίπη, ρεκόρ όλων των προηγούμενων ετών. Ούτε στη μεγάλη πανδημία που απείλησε την ανθρωπότητα χάθηκαν 196 άνθρωποι που χάθηκαν εφέτος. Οι περισσότεροι ήταν άτομα νέας ηλικίας. Παρότι ο εφετινός ιός γρίπης ήταν ο ίδιος με τον ιό της πανδημίας που τα τελευταία χρόνια ενδημούσε στη χώρα, παρότι ο εφετινός χειμώνας ήταν ο ηπιότερος των τελευταίων χρόνων, αντί να παρατηρηθεί ένας αριθμός κρουσμάτων πολύ περιορισμένος, η επιδημία ξέφυγε από κάθε επιτρεπόμενο όριο».
Στη συνέχεια γράφει: «…Είναι απορίας άξιον το πώς δεν κινητοποιείται αυτεπαγγέλτως η δικαιοσύνη για να μάθει τα ονόματα αυτών των ανθρώπων και να πράξει τα δέοντα κατανέμοντας τις σχετικές ευθύνες όταν για ένα φόνο οποιασδήποτε αιτιολογίας δραστηριοποιείται αυτεπαγγέλτως. Ακόμα και σε ένα οποιοδήποτε πανεπιστημιακό εγχειρίδιο δημόσιας υγείας ο φοιτητής μαθαίνει ότι προκειμένου να τιθασευθεί μια επιδημία η πρόληψη έχει πάντα τον πρώτο λόγο. Η πρόληψη όμως έχει βάση τη σε βάθος και ενδελεχή ενημέρωση του πληθυσμού που σχετίζεται με τα μέτρα προφύλαξης και τον εμβολιασμό. Εφέτος δεν έγινε ούτε η στοιχειώδης ενημέρωση… Ακόμη και το προσωπικό των νοσοκομείων έμεινε ανεμβολίαστο…»
Οι λέξεις-κλειδιά από το παραπάνω απόσπασμα είναι οι 196 θάνατοι (αριθμός διπλάσιος από τον προηγούμενο χρόνο), κυρίως νέων, η ανάγκη αυτεπάγγελτης παρέμβασης της δικαιοσύνης για φόνους, η έλλειψη ενημέρωσης και κυρίως ο μη εμβολιασμός του πληθυσμού. Αυτό που μου προξένησε θυμό είναι η έλλειψη εμβολιασμού. Αυτό είναι ένα ζήτημα που πολλές φορές γίνεται θέμα έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ γνωστών και φίλων, γιατί είναι πολλοί αυτοί που τάσσονται εναντίον των εμβολιασμών γενικά.
Ελάτε τώρα να συνδέσουμε την παραπάνω ιστορία της γρίπης με ένα άλλο θέμα της επικαιρότητας. Στις 17 Μαΐου 2016, δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή» ένα άρθρο της Λίνας Γιάνναρου με τίτλο: «Η πρώτη καταδίκη στην Ελλάδα για είδηση hoax». Ακολουθεί το κείμενο: «Η πρώτη καταδίκη για αναμετάδοση hoax, απάτης του Διαδικτύου, είναι γεγονός. Το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Βέροιας καταδίκασε –ερήμην– δημοσιογράφο, ιδιοκτήτη σάιτ με θέματα για γονείς, για τη δημοσίευση άρθρου με τίτλο “ΣΟΚ: Δείτε πώς οι εταιρείες εξαπλώνουν τον καρκίνο μέσω εμβολίων”, καθώς κρίθηκε ότι συνιστά διασπορά ψευδών ειδήσεων. Του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης έξι μηνών, με αναστολή τριών ετών, και χρηματικό πρόστιμο 500 ευρώ. Το θέμα ανακίνησε αστυνομικός, στην αντίληψη του οποίου υπέπεσε το συγκεκριμένο άρθρο. Απευθύνθηκε στον εισαγγελέα, ο οποίος με τη σειρά του παρέπεμψε την υπόθεση σε δίκη. Πρόκειται για “είδηση” που αναδημοσιεύεται από το 2009, με μικροαλλαγές, ανάλογα με το σάιτ ή το μπλογκ που την αναπαράγει. Κορμό της αποτελεί η ιστορία της μικρής Μαιρούλας που έκανε το εμβόλιο MMR και παρουσίασε όγκο στον εγκέφαλο. “Την τρίτη ημέρα το βράδυ το παιδί είδε έναν εφιάλτη, πιέστηκε και επειδή δεν είχε αρκετά αιμοπετάλια έπαθε εγκεφαλική αιμορραγία. Το παιδί, ενώ πήγαινε καλά στη θεραπεία, τελικά πέθανε”, καταλήγει. Το άρθρο διανθίζεται από δηλώσεις ανύπαρκτων ειδικών, σύμφωνα με τις οποίες τα εμβόλια “εξαπλώνουν το AIDS, τη λευχαιμία και άλλες φρικιαστικές πληγές σε όλο τον κόσμο”…»
Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι το θέμα βρίσκεται συνεχώς στην επικαιρότητα και το έχουν αντιγράψει άλλα site το 2013 και το 2014, τα οποία μάλιστα έχουν μεγάλη επισκεψιμότητα και κατά συνέπεια μπορεί να επηρεάσουν πολλούς ανθρώπους. Με το θέμα ασχολήθηκε ο Ελληνας HoaxBuster Θοδωρής Δανιηλίδης στο site του www.ellinikahoaxes.gr (Σεπτέμβριος 2014), όπου με αδιαμφισβήτητα επιχειρήματα καταρρίπτει τον μύθο. Το κακό όμως έχει ήδη γίνει.
Βλέπετε πού είναι το παράλογο της ιστορίας; Ο δημοσιογράφος που δεν δημοσιεύθηκε το όνομά του, αλλά ούτε και το όνομα του site του, που απευθύνεται σε γονείς και ο οποίος δυνητικά είναι υπεύθυνος για έναν ή περισσότερους θανάτους από έλλειψη εμβολιασμού για τη γρίπη, καταδικάστηκε σε φυλάκιση έξι μηνών με αναστολή και πρόστιμο 500 ευρώ. Ποινή χάδι, μπροστά στη ζημιά που μπορεί να έχει κάνει. Σας φαίνεται λογικό αυτό; Εμένα όχι. Με τέτοια ποινή χάδι νομίζετε ότι θα συνετιστεί ο δημοσιογράφος ώστε να ελέγχει την ορθότητα των κειμένων που ανεβάζει στο site του; Πολύ το αμφιβάλλω. Γι’ αυτό και πολλά από τα κείμενα που αναρτώνται είναι παραμύθια, τα οποία όμως μπορεί να κάνουν πολύ μεγάλη ζημιά.
Δέστε με πόση επιπολαιότητα ο Πρωθυπουργικός σύμβουλος, αυτός που ισχυρίζεται ότι «η καριέρα είναι χολέρα», ανέβασε στο προφίλ του στο Facebook ένα σύνδεσμο κάποιου David Hippitt, ο οποίος ισχυρίζεται ότι θεραπεύτηκε από τον καρκίνο πίνοντας λάδι κάνναβης. Μετά τον σάλο και τη γενική κατακραυγή και αφού ο ίδιος ο David Hippitt λέει ότι όχι μόνο δεν έγινε καλά αλλά χειροτέρεψε, ο σύμβουλος κατέβασε την ανάρτηση από το προφίλ του σαν να μη συνέβη απολύτως τίποτε. Αντί δε να απολογηθεί για την γκάφα του, ζητάει και τα ρέστα από όσους τον σχολιάζουν, γράφοντας «διαγράφω κατινιές» (σημ. κατήργησε και τους τόνους). Με λίγα λόγια, ο καθένας μπορεί να γράφει ό,τι θέλει και άμα το ξεγράψει όλα ξεχνιούνται. Η ιστορία αυτή έγινε στις 22 Μαΐου 2016, μετά τη δημοσίευση της καταδίκης του δημοσιογράφου και θα έπρεπε όλοι να είναι πιο προσεκτικοί στις αναρτήσεις τους. Αλλά βλέπετε όταν οι ποινές είναι χάδια μπορούμε να «λέμε και καμιά μ*****α για να περνά η ώρα», όπως έλεγε το λαγουδάκι στο λιοντάρι.
Για να κλείσω πιο χαλαρά το σημερινό κείμενό μου, θα σας διηγηθώ μια αληθινή ιστορία που σχετίζεται με τις ποινές «χάδια» που επιβάλλουν πολλές φορές τα ελληνικά δικαστήρια. Η ιστορία διαδραματίζεται στις αρχές της δεκαετίας του ’70 στα Ασπρα Σπίτια και για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο να σας πω λίγα λόγια σχετικά με την ιστορία του πρότυπου αυτού οικισμού. Το 1963, η εγκατάσταση της βιομηχανικής μονάδας «Αλουμίνιον της Ελλάδος» (τότε θυγατρική της Γαλλικής Pechiney), μακριά από τις κατοικημένες περιοχές τού νομού Βοιωτίας, οδήγησε την εταιρεία στη δημιουργία μιας παρακείμενης, πρότυπης εργατικής κοινότητας που θα φιλοξενούσε τις οικογένειες των εργαζομένων. Ετσι, στον μυχό τού γραφικού κόλπου της Αντίκυρας, δημιουργήθηκαν τα Ασπρα Σπίτια, ένας οικισμός σχεδιασμένος από τον πολεοδόμο Κωνσταντίνο Δοξιάδη. Η πρωτοπόρος κοινότητα διέθετε υποδομές που εξασφάλιζαν την αυτάρκειά της και μια πρωτόγνωρη ποιότητα ζωής στους κατοίκους της, αρκετοί από τους οποίους ήταν Γάλλοι που ζούσαν με τις οικογένειές τους.
Οι Γάλλοι, αλλά και όλοι οι κάτοικοι λάτρευαν κυριολεκτικά τον οικισμό τους και τον διατηρούσαν πεντακάθαρο, όπως και την παραλία τους. Πολύ χαρακτηριστικά έλεγαν ότι είχαν τόσο καθαρά δρομάκια, σαν να τα «έγλυφαν». Μια μέρα ένας Αγγλος καπετάνιος (τύφλα στο μεθύσι), αφού φόρτωσε την αλουμίνα και έφευγε από το λιμάνι, άδειασε τα απόβλητά του στη θάλασσα μπροστά στα Ασπρα Σπίτια. Τον κυνήγησαν με το Λιμενικό και αφού τον συνέλαβαν τον οδήγησαν στο αυτόφωρο στη Λιβαδειά. Η διαδικασία συνοπτική. Κρίθηκε ένοχος και του επιβλήθηκε ένα μικρό πρόστιμο που ομολογώ ότι δεν θυμάμαι το ποσό. Τότε ο καπετάνιος ρώτησε: «how much is that in British Pounds? ». Οταν του είπαν το ποσό, έβαλε τα γέλια μέσα στο δικαστήριο και αναφώνησε: «I will do it again»! Αυτό είναι το αποτέλεσμα, όταν οι ποινές που επιβάλλονται είναι δυσανάλογα μικρές σε σχέση με τη ζημιά που προκαλεί το παράπτωμα. Δημιουργούν τις συνθήκες για επανάληψη του παραπτώματος.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.