Στην τελική ευθεία βρισκόταν έως αργά χθες το βράδυ η διαπραγμάτευση για το συμπληρωματικό μνημόνιο, μια συμφωνία που οδηγεί σε μείωση των συντάξεων κατά 1% του ΑΕΠ το 2019 και του αφορολογήτου κατά 1% του ΑΕΠ το 2020, αλλά και, μεταξύ άλλων, σε λιγότερους περιορισμούς στις ομαδικές απολύσεις, στο άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, στην πώληση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων εκτός φαρμακείων.
Η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να παραβιάσει «κόκκινες γραμμές» και να δεχθεί όλες τις βασικές απαιτήσεις του ΔΝΤ για τα πρόσθετα μέτρα του 2019-2020, συνολικά 3,6 δισ. ευρώ, προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση και να εκταμιευθεί η δόση των περίπου 7 δισ. ευρώ, η οποία θα της επιτρέψει να πληρώσει τις υψηλές υποχρεώσεις του Ιουλίου (7,4 δισ. ευρώ). Ως αντιστάθμισμα, η συμφωνία προβλέπει αντίμετρα με φοροελαφρύνσεις και κοινωνικές δαπάνες, η εφαρμογή των οποίων, όμως, τελεί υπό την προϋπόθεση της υπεραπόδοσης έναντι του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019.
Υπέρτατος κριτής για την εφαρμογή η μη των αντιμέτρων θα είναι, μάλιστα, το ΔΝΤ, με βάση τις προβλέψεις που θα διαμορφώσει το καλοκαίρι του 2018 για τις δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας το 2019. Με βάση τις προβλέψεις αυτές, θα αποφασίσει, εξάλλου, το ΔΝΤ και κατά πόσον θα χρειαστεί να έρθει ένα χρόνο νωρίτερα, το 2019, η μείωση του αφορολογήτου, εφόσον δεν επιτυγχάνεται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μόνο με την περικοπή των συντάξεων.
Το νομοσχέδιο με τα 50 περίπου προαπαιτούμενα θα έρθει στη Βουλή προς ψήφιση έως τις 18 Μαΐου, σύμφωνα με πληροφορίες από πηγή των θεσμών, λίγο πριν από το Eurogroup της 22ας Μαΐου. Θα έχει προηγηθεί ένα EuroWorking Group στις 15 Μαΐου και ίσως κι ένα ακόμη νωρίτερα.
Οι βασικοί όροι της συμφωνίας στον δημοσιονομικό τομέα, όπως προέκυπταν χθες από τα σχέδια μνημονίων της Κομισιόν και του ΔΝΤ, είναι οι εξής:
• Κατάργηση των προσωπικών διαφορών των παλαιών συνταξιούχων το 2019, που δεν θα οδηγούν, όμως, σε μεγαλύτερες μειώσεις από 22%.
• Μείωση του αφορολογήτου το 2020, που μεταφράζεται σε μείωση έκπτωσης φόρου 650 ευρώ.
• Φορολογικά αντίμετρα 1% του ΑΕΠ, που θα περιλαμβάνουν μείωση του χαμηλού φορολογικού συντελεστή, πιθανότατα από το 22% στο 20%, καθώς και των συντελεστών εισφοράς αλληλεγγύης (0,7%-0,8% του ΑΕΠ), του συντελεστή φορολογίας επιχειρήσεων (0,2% του ΑΕΠ) και του ΕΝΦΙΑ (0,1% του ΑΕΠ).
• Αντίμετρα αύξησης δαπανών 1% του ΑΕΠ, που θα περιλαμβάνουν κοινωνικές δαπάνες, όπως επιδοτήσεις σχολικών γευμάτων, μείωση συμμετοχής συνταξιούχων στα φάρμακα κ.ά. (0,6% του ΑΕΠ), επενδύσεις δημοσίων έργων (0,2%-0,3% του ΑΕΠ) και ενεργητικές πολιτικές αγοράς εργασίας (0,1-0,2% του ΑΕΠ).
• Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα με πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019-21 (η διάρκεια του στόχου για 3,5%, πάντως, αναμένεται να οριστικοποιηθεί στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για το χρέος).
• Ψήφιση μέτρων για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού του 2018 (0,3% του ΑΕΠ). Αυτά περιλαμβάνουν κατάργηση κοινωνικών επιδομάτων και φορολογικών απαλλαγών ύψους 260 εκατ. ευρώ το 2018, μέτρα εξοικονόμησης δαπανών στην Υγεία 125 εκατ. ευρώ, φόρο στην ενοικίαση ακινήτων ως τουριστικών καταλυμάτων (τύπου Airbnb) 48 εκατ. ευρώ, εξορθολογισμό των κινήτρων απόδοσης στον δημόσιο τομέα 33 εκατ. ευρώ και εξορθολογισμό κάποιων επιδομάτων στον Στρατό ύψους 7 εκατ. ευρώ (προϋποθέσεις για επίδομα επικίνδυνων δράσεων, διάρκεια υπηρεσίας στο εξωτερικό).
• Προσαρμογή έως τον Δεκέμβριο του 2017 των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων στις εμπορικές τιμές.
• Επαναξιολόγηση έως τον Δεκέμβριο του 2017 των φορολογικών κινήτρων των επιχειρήσεων, ενσωμάτωση των απαλλαγών και κατάργηση όσων κριθούν αναποτελεσματικές.
• Εκτίμηση έως τον Σεπτέμβριο του 2017 πιθανής αύξησης του συντελεστή ΦΠΑ.