Στόχος της κυβέρνησης είναι η «καθαρή έξοδος», είπε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, αν και γνώριζε ότι κάτι τέτοιο δεν θα υπάρξει, γιατί ήδη στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου συμφωνήθηκε κάτι άλλο. Η «καθαρή έξοδος» είναι ο τρόπος με τον οποίο βγήκαν από τα μνημόνια η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος. Και οι τρεις αποφάσισαν ότι δεν θα χρησιμοποιήσουν οποιαδήποτε βοήθεια από τους πιστωτές. Θα καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες τους με δανεισμό από τις αγορές. Και στις τρεις προτάθηκε να τους δοθεί προληπτική γραμμή πίστωσης. Δηλαδή, ο ESM να θέσει στη διάθεσή τους κάποια κεφάλαια, τα οποία θα μπορούσαν να εκταμιεύσουν, σε περίπτωση που οι αγορές αρνούντο να τους δανείσουν με αποδεκτό επιτόκιο. Ωστόσο, η προληπτική γραμμή πίστωσης είναι πρόγραμμα βοήθειας και συνοδεύεται από μνημόνιο, επιτήρηση, αξιολογήσεις. Γι’ αυτό τον λόγο, οι τρεις χώρες αποφάσισαν να πάρουν το ρίσκο της «καθαρής εξόδου».
Η Ελλάδα δεν έχει αυτή την επιλογή για τους εξής λόγους:
• Οταν οι τρεις χώρες αποφάσιζαν καθαρή έξοδο, είχαν ήδη δανειστεί κεφάλαια από τις αγορές, ώστε να υπερκαλύπτουν τις ανάγκες τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Ιρλανδία είχε μαζέψει δύο φορές περισσότερα απ’ όσα χρειαζόταν, η Πορτογαλία 1,7 φορές. Η Ελλάδα χρειάζεται για την εξυπηρέτηση του χρέους της 19 δισ. έως το τέλος του 2019. Τα περίπου 6,5 δισ. ευρώ προβλέπεται να καλυφθούν από τα πρωτογενή πλεονάσματα. Για να βγει από το μνημόνιο όπως οι άλλες, θα πρέπει να σηκώσει από τις αγορές 13-20 δισ. ή ακόμη περισσότερα. Εκτός του υπουργού που έλεγε ότι το χρέος είναι αέρας, ποιος άλλος πιστεύει ότι μπορεί η χώρα να δανειστεί τέτοια ποσά έως τον Αύγουστο του 2018 που τελειώνει το τρέχον πρόγραμμα;
• Εκτός από επαρκή κεφάλαια και καλύτερα θεμελιώδη μεγέθη (μικρότερο χρέος, ανάπτυξη κ.λπ.), οι άλλες τρεις χώρες είχαν και αξιοπιστία. Εφάρμοζαν το μνημόνιο και οι αξιολογήσεις τους διαρκούσαν μία – δύο βδομάδες. Σε καμία από τις τρεις δεν κατέστρωναν σχέδια παράλληλου νομίσματος και κατάληψης του Νομισματοκοπείου. Σε καμία από τις τρεις δεν βλέπουν δάση σε αεροδρόμια. Στην Κύπρο έγιναν επενδύσεις 450 εκατ. ευρώ ή 2,5% του ΑΕΠ σε τουριστικές υποδομές σε τρία χρόνια, αλλάζοντας απλώς την περιβαλλοντική νομοθεσία. Τούτων δοθέντων, στις 15 Ιουνίου το Eurogroup αποφάσισε ότι ενόψει του τέλους του τρέχοντος προγράμματος, «οι μελλοντικές εκταμιεύσεις θα πρέπει να καλύπτουν όχι μόνο την ανάγκη εκκαθάρισης καθυστερούμενων οφειλών αλλά και την περαιτέρω δημιουργία αποθεμάτων για την υποστήριξη της εμπιστοσύνης των επενδυτών και τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά». Ο ESM θα διαθέσει 8-9 δισ. ευρώ, τα οποία θα μπορεί να εκταμιεύσει η Ελλάδα σε περίπτωση αδυναμίας δανεισμού από τις αγορές. Η διαφορά από την προληπτική γραμμή είναι ότι τα κεφάλαια θα διατεθούν από το τρέχον πρόγραμμα. Ετσι, δεν χρειάζεται οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να περάσουν τη βάσανο μιας ακόμη έγκρισης βοήθειας προς την Ελλάδα από τα κοινοβούλιά τους. Πιστεύει κάποιος ότι θα δώσουν μια επί της ουσίας προληπτική γραμμή πίστωσης χωρίς όρους και προϋποθέσεις; Το μνημόνιο υπάρχει ήδη. Εχουν συμφωνηθεί μέτρα για το 2019 και το 2020 και οι δημοσιονομικοί στόχοι για πολλά χρόνια. Απομένει το μοντέλο της εποπτείας. Η έξοδος της Ελλάδας θα έχει «λεκέδες» και σ’ αυτό έχει ήδη συμφωνήσει η κυβέρνηση πριν από τέσσερις μήνες. Και η δήλωση του κ. Τσίπρα ότι στόχος είναι η «καθαρή έξοδος», είναι απλώς «λεκές» στην αλήθεια.